Mnuvi (Triglidae)

Mnuvi
Mnuvi kusi (Chelidonichthys capensis)
Uainishaji wa kisayansi
Himaya: Animalia (Wanyama) Faila: Chordata (Wanyama wenye ugwe wa neva mgongoni) Nusufaila: Vertebrata (Wanyama wenye uti wa mgongo) Ngeli: Actinopterygii (Samaki walio na mapezi yenye tindi) Oda: Scorpaeniformes (Samaki kama mabocho) Nusuoda: Scorpaenoidei (Mabocho) Familia: Triglidae Risso, 1826
Ngazi za chini
Jenasi 9 na spishi 126, 22 katika Afrika: Bellator D.S. Jordan & Evermann, 1896 Bovitrigla Fowler, 1938 Chelidonichthys Kaup, 1873 C. capensis (G. Cuvier, 1829) C. cuculus (Linnaeus, 1758) C. gabonensis (Poll & C. Roux, 1955) C. kumu (G. Cuvier, 1829) C. lastoviza C. lucerna (Linnaeus, 1758) C. obscurus (Walbaum, 1792) C. queketti (Regan, 1904) Eutrigla Fraser-Brunner, 1938 E. gurnardus (Linnaeus, 1758) Lepidotrigla Günther, 1860 L. bentuviai Richards & Saksena, 1977 L. cadmani Regan, 1915 L. carolae Richards, 1968 L. cavillone (Lacépède, 1801) L. dieuzeidei Blanc & Hureau, 1973 L. faurei Gilchrist & W.W. Thompson, 1914 L. multispinosa J.L.B. Smith, 1934 L. spiloptera Günther, 1880 Prionotus Lacépède, 1801 Pterygotrigla Waite, 1899 P. amaokai Richards, Yato & Last, 2003 P. guezei Fourmanoir, 1963 P. macrorhynchus Kamohara, 1936 P. spirai Golani & Baranes, 1997 Trigla Linnaeus, 1758 T. lyra Linnaeus, 1758 Trigloporus J.L.B. Smith, 1934

Minuvi au panzi-bahari ni samaki wa baharini wa familia Triglidae katika oda Scorpaeniformes ambao wana mapeziubavu makubwa yanayowasaidia kuruka juu ya maji, lakini huumbia umbali mfupi kuliko panzi-bahari wengine wa familia Exocoetidae. Wanafanana na minuvi wa nusuoda Platycephaloidei.

Hawa ni samaki wa sakafu ya bahari wanaoishi mpaka kina cha mita 200, ingawa wanaweza kupatikana katika maji kame. Spishi nyingi zina urefu wa sm 30 hadi 40. Wana fuvu gumu lisilo la kawaida na spishi nyingi pia zina magamba ya deraya kwenye mwili wao. Sifa bainifu nyingine ni uwepo wa "msuli wa kupiga ngoma" ambao unafanya sauti kwa kukipiga kibofuhewa. Wakikamatwa hufanya sauti ya kuguna kama chura, ambayo ni asili ya jina la tanakali "gurnard" kwa Kiingereza. [

Minuvi wana "miguu" sita kama miiba, mitatu kwa kila upande. Miguu hiyo kwa kweli ni tindi kinamo ambazo mara moja zilikuwa sehemu za mapeziubavu. Wakati wa maendeleo tindi hizi zinajitenga kutoka sehemu nyingine ya pezi na kuendelea kuwa "miguu ya mbele" iliyo kama ndevu za mdudu. Tindi hizi zinaweza kutumika kutembea kwenye sakafu ya bahari na pia kuchunguza mchanga ili kutafuta chakula, kwa sababu zinaweza kudaka kemikali na kuwa nyeti sana kwa asidi amino zilizoenea katika invertebrata wa bahari.

Minuvi wana nyama nyeupe imara ambayo hushiriki pamoja vizuri wakati wa kupika na kuifanya vizuri katika supu na michuzi. Hukamatwa na kuuzwa sana huko pwani ya Afrika ya Mashariki. Katika maji ya Uingereza mara nyingi walikamatwa bila kusudi na kukataliwa. Hata hivyo, kama spishi nyingine ilipungua chini na kuwa na bei kubwa zaidi, kutoka mwaka 2014 minuvi walikuwa maarufu zaidi nchini Uingereza. Minuvi huonekana sasa pia katika masoko ya samaki huko Marekani, huku wameuzwa nchini kwa Bara la Ulaya tangu miaka mingi. Vyanzo fulani vinasema kwamba minuvi wana mifupa mingi na hawana ladha, na kwa kawaida kuuzwa kwa bei nafuu kiasi; wengine wanasifu ladha na usisisi wao. Nyama ya samaki hawa hutumiwa kwa kawaida katika mlo wa Kifaransa bouillabaisse.

• Chelidonichthys capensis, Mnuvi Kusi (Cape gurnard)
• Chelidonichthys cuculus, Mnuvi Kekeo (Red gurnard)
• Chelidonichthys gabonensis, Mnuvi wa Gaboni (Gabon gurnard)
• Chelidonichthys kumu, Mnuvi Mapezi-buluu (Bluefin gurnard)
• Chelidonichthys lastoviza, Mnuvi Michirizi (Streaked gurnard)
• Chelidonichthys lucerna, Mnuvi Mwekundu (Tub gurnard)
• Chelidonichthys obscurus, Mnuvi Mapezi-marefu (Longfin gurnard)
• Chelidonichthys queketti, Mnuvi Mdogo (Lesser gurnard)
• Eutrigla gurnardus, Mnuvi Kijivu (Grey gurnard)
• Lepidotrigla bentuviai, Panzi-bahari Pembe-mbili (Twohorn gurnard)
• Lepidotrigla cadmani, Panzi-bahari wa Cadman (Scalebreast gurnard)
• Lepidotrigla carolae, Panzi-bahari wa Carol (Carol's gurnard)
• Lepidotrigla cavillone, Panzi-bahari Magamba-makubwa (Large-scaled gurnard)
• Lepidotrigla dieuzeidei, Panzi-bahari Miiba (Spiny gurnard)
• Lepidotrigla faurei, Panzi-bahari Kidari-magamba (Scalybreast gurnard)
• Lepidotrigla multispinosa, Panzi-bahari Miiba-mingi (Indian Ocean spiny gurnard)
• Lepidotrigla spiloptera, Panzi-bahari Mapezi-doa (Spotwing gurnard)
• Pterygotrigla amaokai, Mnuvi wa Amaoka (Amaoka gurnard)
• Pterygotrigla guezei, Mnuvi wa Morisi (Island gurnard)
• Pterygotrigla macrorhynchus, Mnuvi Pua-ndefu (Longnose gurnard)
• Pterygotrigla spirai, Mnuvi wa Akaba (Gulf of Aqaba gurnard)
• Trigla lyra, Mnuvi Filimbi (Piper gurnard)

• 
  Mnuvi kekeo
• 
  Mnuvi mapezi-buluu
• 
  Mnuvi mwekundu
• 
  Mnuvi kijivu
• 
  Mnuvi filimbi

• Rashid Anam & Edoardo Mostarda (2012) Field identification guide for the living marine resources of Kenya. FAO, Rome.
• Gabriella Bianchi (1985) Field guide to the commercial marine brackish-water species of Tanzania. FAO, Rome.

• Minuvi kwenye hifadhidata ya samaki Archived 24 Agosti 2019 at the Wayback Machine.

Makala hii kuhusu mnyama fulani bado ni mbegu. Je, unajua kitu kuhusu Mnuvi (Triglidae) kama uainishaji wake wa kibiolojia, maisha au uenezi wake? Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.