Radoje Ljubičić
radoje ljubičić | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Lični podaci | |||||||||
Datum rođenja | 4. decembar 1920. | ||||||||
Mesto rođenja | Bioska, kod Užica, Kraljevina SHS | ||||||||
Datum smrti | 3. februar 1972.51 god.) ( | ||||||||
Mesto smrti | Split, SR Hrvatska, SFR Jugoslavija | ||||||||
Profesija | vojno lice | ||||||||
Porodica | |||||||||
Supružnik | Ljubinka Ljubičić | ||||||||
Delovanje | |||||||||
Član KPJ od | novembra 1939. | ||||||||
Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba | ||||||||
Služba | NOV i PO Jugoslavije Jugoslovenska narodna armija 1941—1972. | ||||||||
Čin | general-potpukovnik | ||||||||
Heroj | |||||||||
Narodni heroj od | 5. jula 1952. | ||||||||
Odlikovanja |
|
Radoje Ljubičić (Bioska, kod Užica, 4. decembar 1920 — Split, 3. februar 1972) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe, general-potpukovnik avijacije JNA i narodni heroj Jugoslavije.
Biografija
[uredi | uredi izvor]Rođen je 4. decembra 1920. godine u selu Bioska, kod Užica. Poticao je iz siromašne seljačke porodice. Osnovnu školu završio je u rodnom selu, a zanat je učio u Užicu, gde se rano uključio u sindikalni pokret i omladinski revolucionarni pokret.
Aktivno je učestvovao u organizovanju štrajkova i demonstracija, član Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ) postao je 1937. godine, a novembra 1939. godine je primljen u članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). Godinu dana kasnije bio je izabran je za člana Sreskog komiteta KPJ za Užice, a ubrzo i za člana Okružnog komiteta KPJ za Užice.
Posle Aprilskog rata i okupacije Jugoslavije, 1941. godine, aktivno je radio na organizovanju ustanka. Kada je krajem juna većina rukovodstva KPJ napustila Užice i otišla na teren, Radoje je još neko vreme ostao ilegalno u gradu, gde je okupljao članove i prikupljao simpatizere za odlazak u Užički partizanski odred. Takođe je i održavao vezu između Okružnog komiteta KPJ i Pokrajinskog komiteta KPJ za Srbiju.
Prilikom oslobođenja Užica, septembra 1941. godine, nalazio se na čelu udarnih grupa skojevaca sa kojima je učestvovao je u borbama i hapšenju petokolonaša. Odmah posle oslobođenja grada, postao je politički komesar Treće čete Užičkog partizanskog odreda. Posle Prve neprijateljske ofanzive i povlačenja glavnine partizanskih snaga u Sandžak, povukao se sa Užičkim odredom. Učestvovao je u borbama u Sandžaku, a posebno se istakao u napadu na italijansko uporište, kod Bijelog Polja, kada se privukao zgradi u kojoj su spavali italijanski vojnici, i s bliskog rastojanja ubacio je kroz vrata i prozore nekoliko ručnih bombi. O ovom Radojevom podvigu pisao je i list „Borba”.
Decembra 1941. godine sa delovima Užičkog partizanskog odreda stupio je u tada osnovanu Prvu proletersku udarnu brigadu i postavljen je na dužnost zamenika političkog komesara Petog šumadijskog bataljona. Učestvovao je u mnogim borbama ove brigade, a u jednoj akciji u Bosanskoj Krajini je bio teško ranjen. Sa nekoliko drugova, tada je izviđao kuću u kojoj su se nalazile ustaše, i kada su otkriveni, Radoje je, i pored toga što je bio teško ranjen, pomagao drugovima da unište neprijateljsko gnezdo, sve dok mu i puška nije bila prebijena od žestoke vatre neprijatelja. Drugovi su ga, tako teško ranjenog, nosili nekoliko desetina kilometara, od Tarčina do Bosanskog Petrovca.
Posle ozdravljenja, bio je raspoređen u Treću krajišku udarnu brigadu, u kojoj je izvesno vreme bio zamenik političkog komesara brigade. Sa ovom brigadom je učestvovao u borbama oko Ključa, a zatim se razboleo od tifusa i celu Četvrtu neprijateljsku ofanzivu prošao je kao bolesnik. U Petoj neprijateljskoj ofanzivi učestvovao je u svim značajnijim borbama, a kada je postavljen za zamenika političkog komesara Treće sandžačke udarne brigade nastavio je da se bori u Crnoj Gori i Bosni.
Kao rukovodilac političkog kursa u Prijepolju uspeo je da se, u vrlo kritičnoj situaciji, sa slušaocima kursa probije kroz obruč Nemaca i četnika, što je spasilo rukovodeći kadar brigade. Ubrzo je postao član Pokrajinskog komiteta KPJ za Srbiju, a zatim je postavljen za rukovodioca Političkog odeljenja (Politodela) 46. srpske divizije, koja je bila formirana u južnoj Srbiji. Kao zamenik političkog komesara 22. srpske divizije, Radoje je učestvovao u borbama na Sremskom frontu.
Posleratni period
[uredi | uredi izvor]Posle završetka rata, iako mu je nuđeno više značajnih političkih funkcija, na lični zahtev je ostao u Jugoslovenskoj armiji (JA) i opredelio se za vojnu službu. Septembra 1945. godine, prešao je na dužnost u Ratno vazduhoplovstvo, a krajem godine otišao je na školovanje u Vojnu akademiju „Frunze” u Moskvi, koju je završio 1947. godine. Potom je završio Višu vojnu akademiju JNA.
Nalazio se na dužnostima političkog komesara divizije, načelnika Organizaciono-instruktorskog odeljenja Političke uprave Komande Ratnog vazduhoplovstva, komandanta Vazduhoplovnog puka i divizije, načelnik Operativne uprave RV i PVO, načelnik Više vojne vazduhoplovne akademije JNA i dr.
Bio je član Opunomoćstva CK SKJ za RV i PVO, a u dva saziva je bio biran za člana Centralnog komiteta Saveza komunista Srbije.
Dana 31. januara 1972. godine doživeo je avionsku nezgodu, kada je helikopter u kome se nalazio po poletanju iz Splita pao u more. Tada je bio teško povređen, a preminuo je 3. februara u vojnoj bolnici u Splitu. U trenutku smrti se nalazio na dužnosti komandanta Vazduhoplovnog korpusa i imao je čin general-potpukovnika JNA.
Sahranjen je u Aleji narodnih heroja na Novom groblju u Beogradu.
Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem, Orden partizanske zvezde sa srebrnim vencem, Orden zasluga za narod sa srebrnim zracima, Orden za hrabrost i Orden narodne armije sa srebrnom zvezdom. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 5. jula 1952. godine.
Njegovo ime danas nosi Srednja tehnička škola iz Užica.
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Vojna enciklopedija (knjiga peta), Beograd 1973. godina.
- Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975.
- Rođeni 1920.
- Umrli 1972.
- Užičani
- Komunisti Srbije
- Jugoslovenski partizani
- Ličnosti radničkog pokreta Jugoslavije
- Omladina u Narodnooslobodilačkoj borbi
- Borci Prve proleterske brigade
- Borci Treće krajiške brigade
- Borci Treće proleterske brigade
- Politički komesari NOVJ
- Nosioci Partizanske spomenice 1941.
- Narodni heroji - L i Lj
- Članovi Centralnog komiteta KP/SK Srbije
- General-potpukovnici JNA
- Diplomci Više vojne akademije JNA
- Članovi Organizacije SKJ u JNA
- Sahranjeni u Aleji narodnih heroja na Novom groblju u Beogradu