Pređi na sadržaj

Treća (Plaščanska) brigada Osme divizije NOVJ

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Treća brigada Osme divizije NOVJ
Jugoslovenska partizanska zastava
Postojanje1. januar 1944
Jačina1402 (februar 1945)
DeoNarodnooslobodilačke vojske Jugoslavije
Komandanti
KomandantMiloš Kukić
Politički komesarSimo Livada

Alternativni nazivi:
Plaščanska brigada
Treća brigada Osme divizije NOVJ


Treća (Plaščanska) brigada Osme divizije NOVJ poznata i kao Plaščanska brigada formirana je 1. januara 1944. od dva bataljona 3 (15) brigade 8. divizije NOVJ, i oko 600 boraca Plaščanskog NOP odreda. U drugoj polovini januara i prvoj polovini februara branila je slobodnu teritoriju Plaščanske doline od delova nemačke 392. legionarske divizije i ustaških jedinica. U borbama 23—29. januar 1944. na području Josipdol—Modruš—Plaški onemogućila je prodor delova 392. divizije u Plaški. Neprijatelj je pretrpeo gubitke od 421 izbačenog iz stroja. U ponovljenim borbama 31. januara uz učešće i delova 33. ustaške bojne, Plaški je napušten. Jedinice Brigade oslobodile su 5. februara selo Dabar, a 10. februara sela Sabljak i selo Kukinju. Pod pritiskom delova 846. puka 392. divizije i 33. ustaške bojne, brigada je u martu napustila Plašćansku dolinu, ali je istog meseca izgubljena teritorija povraćena ofanzivnom akcijom s ostalim snagama 8. divizije. Zajedno sa 2. udarnom brigadom 8. divizije i delovima Kordunaškog NOP odreda, brigada je 5/6. aprila odbacila ustaške i domobranske snage iz sela Vukmanić (neprijatelj imao 73 poginula i 243 zarobljena), a u borbama 9—19. aprila osiguravala je iz rejona Drežnika napad na Cazin. Za vreme napada nemačkih, ustaških i četničkih snaga protiv jedinica NOV] na slobodnoj teritoriji Like u maju 1944, brigada je vodila teške borbe u rejonu Vrhovina, Babinog potoka i Čudinog klanca vezujući za sebe znatne snage, a zatim je iz rejona sela Saborskog branila slobodnu teritoriju Korduna. Sa delovima 2. brigade 8. divizije, oslobodila je istog meseca selo Primišlje od delova nemačkog 1. lovačkog puka. U junu i julu brigada je s ostalim jedinicama 8. divizije dejstvovala u Žumberku i Pokupju. Među značajnije borbe spadaju one kod Svete Jane 22. juna sa nemačkim, ustaškim i domobranskim snagama za odbranu slobodne teritorije Žumberka, uspešna ofanzivna dejstva (sa 24. divizijom) na posade duž puta i železničke pruge ZagrebJastrebarsko i puta Jastrebarsko—Rakov potok i ponovno borbe za odbranu slobodne teritorije Žumberka od 27. juna do 2. avgusta 1944. Krajem jula brigada je vraćena na Kordun. U avgustu vodi borbe u rejonu Ogulina i ruši prugu Karlovac—Ogulin. Krajem novembra s područja Drežnik-grada sprečavala je prodor neprijatelja od Vaganca na slobodnu teritoriju Slunja, od 12. do 16. decembra 1944. sa 1. brigadom 8. divizije vodila je uspešne borbe duž puta Drežnik-grad—Lička Jasenica sa delovima 7. ustaškog zdruga i četničkom grupacijom vojvode Momčila Đujića, a zadnjih dana decembra i početkom januara 1945. učestvovala je u razbijanju nemačkih i ustaških jedinica u Ličkom Petrovom Selu, Čalopeku i Vagancu. U februaru je imala 1402 borca. Brigada je 6. i 8. februara 1945. branila Plašćansku dolinu od delova nemačke 392. legionarske divizije i 17. ustaškog zdruga i pretrpela znatne gubitke (38 poginulih i 41 ranjen, među kojima i 7 rukovodilaca bataljona i četa). Krajem marta učestvovala je u razbijanju nemačkih snaga kod Slunja, koje su pokušale da intervenišu iz Karlovca ka napadnutom Bihaću. U završnim operacijama, dejstvovala je u sastavu divizije vodeći naročito teške borbe sa nemačkim jedinicama u rejonu Ilirske Bistrice.[1]

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ Vojna enciklopedija. 6 (2. izd. doštampano 1978. izd.). Beograd. 1973. str. 728.