Prvi bataljon Mirče Acev

Prvi bataljon Druge operativne zone NOV i POM „Mirče Acev“
Borci Bataljona „Mirče Acev“ marširaju kroz oslobođeno Kičevo 11. septembra 1943.
Postojanje	18. avgust 1943 — maj 1945. Mesto formiranja: planina Slavej
Jačina	200 vojnika i oficira
Deo	Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije
Angažovanje	Bitka na Bukoviću
Komandanti
Komandant	Naum Vasilevski
Politički komesar	Josif Josifovski Sveštarot

Prvi narodnooslobodilački bataljon „Mirče Acev“ (Prvi bataljon Druge operativne zone NOV i POM) formiran je 18. avgusta 1943. godine na planini Slavej. Ovo je bila prva vojna jedinica osnovana u sastavu tek formirane Narodnooslobodilačke vojske i partizanskih odreda Makedonije. U njegov je sastav ušlo oko 200 boraca iz Prespansko-ohridskog NOP odreda „Damjan Gruev“, iz delova Veleškog NOP odreda „Dimitar Vlahov“, delova Prilepskog NOP odreda „Đorče Petrov“ i novopristiglih boraca iz Debarce.^[1][2]

Komandir bataljona bio je Naum Vasilevski, a politički komesar Josif Josifovski Sveštarot.

Borci bataljona su izvršili napad na italijanske karabinijerske stanice u ohridskom regionu 7. septembra, srušili tri mosta na putu Kičevo–Ohrid, isekli 130 telekomunikacionih stubova, zapalili žandarmerijsku stanicu u selu Slivovu 11. septembra, ušli u Kičevo 12. septembra i učestvovali u razoružavanju italijanskog garnizona.^[1]

Početkom oktobra, zajedno sa Prvim kosovsko-metohijskim bataljonom „Ramiz Sadiku“ i Drugim kičevskim bataljonom, ušao je u sastav Grupe bataljona i vodio borbe kod sela Izvor, Klenovec i kod železničke stanice u selu Podvis od 5. do 9. oktobra, izvršio diverzije na putu Resan–Ohrid i sukobio se sa bugarskim snagama na planini Baba Sač.

Kada je Grupa bataljona bila vraćena da brani slobodnu teritoriju Debarca od nemačko-balističkih snaga, oko 70 boraca bataljona djestvovalo je na komunikaciji Bitolj–Resan. Bataljon je kasnije, sa ostalim jedinicama NOV i POM, vodio borbe protiv nemačko-balističkih snaga u kičevskom kraju 5. oktobra, protiv bugarskih pograničnih snaga 6. oktobra i na planini Bigli protiv bugarskih jedinica iz resanskog garnizona 24. oktobra.

Zajedno sa Grupom makeodnskih i kosovskih bataljona, vodio je borbe protiv nemačko-balističkih snaga kod Kičeva, sela Raštani, 1. i 2. novembra, i na planini Buković 6. novembra. Posle toga, ušao je u sastav Prve makedonsko-kosovske brigade 11. novembra 1943. godine.

Po sticanju nezavisnosti Republike Makedonije 1991. godine, dan osnivanja bataljona „Mirče Acev“ proglašen je za Dan Armije Republike Makedonije (Dan ARM).^[1]

• Vojna enciklopedija (knjiga peta). Beograd 1973. godina.
• Makedonska enciklopedija (knjiga druga). „MANU“, Skoplje 2009. godina.