Kutni (nacionalni park)

Nacionalni park Kutni
IUCN kategorija II (nacionalni park)
Reka Kutni
Location of Kootenay National Park
Mjesto	Britanska Kolumbija, Kanada
Koordinate	50° 52′ 59″ N 116° 02′ 57″ W / 50.88306° S; 116.04917° Z / 50.88306; -116.04917
Površina	1,406 km2
Osnovano	1920
Upravljačko tijelo	Parkovi Kanade
Svjetska baština	304

Nacionalni park Kutni (engl. Kootenay National Park) jedan je od četiri nacionalna parka kanadskih Stenovitih planina, i jedan od 44 nacionalnih parkova u Kanadi. Park je poznata po raznolikosti pejzaža, ekologiji i klimatskim uslovima koji vladaju u njemu. Reljef parka karakteriše se sedimentnim stenama, strmim padinskim stranama visokih planiskih vrhova (preko 3.000 m), kanjonima, glečerima, bogatstvom vodnih tokova, biljakama i životinja koji žive u tipičnoj alpskoj, subalskoj i planinskoj zoni ekološke zaštite.

Za unos na Uneskovu listu svetskog nasleđa Kanada je 1983. godine nominovala nacionalne parkove Stenovitih planina Banf, Džasper, Kutni i Joho. Unesko je ovu nominaciju prihvatio i 30. oktobra 1984. godine, na listu svetskog nasleđa, našao se i Naconalni park Kutni. Unesko je ovu odluku doneo na osnovu preporuka Uneskovog Komiteta za nominacije, koji je u svom obrazloženju naveo:

...da se radi o oblastima izuzetne prirodne lepote, sa važnim staništima retkih i ugroženih vrsta i prirodnim vrednostima poput planinskih vrhova, glečera, jezera, kanjona, krečnjakih pećina, i jedinstvenim nalazištem fosila.^[1]

Hiljadama godina unazad, oblast parka bila je deo tradicionalnog zemljišta koje su koristili pripadnici Ktunaxa (Kootenay) i Kinbasket (Shuswap). Arheološki dokazi ukazuju da su oni ovaj prostor prvenstveno koristi kao sezonsko lovište. U kasnijem periodu preko parka su prolazile grupe ljudi koji su putovali preko planina, ili lovci na bizona u ravnici istočno od Stenovitih planina. Neke lokacije u Nacionalni park Kutni smatraju se svetim.^[2]

Nacionalni park Kutni osnovan je 1920. godine nakon sporazuma provincije Britanske Kolumbije i kanadske federalne vlade da će zemljište oko novoizgrađenog autoputa Banf—Vindermer (93 Jug) biti pretvoreno u nacionalni park. Zbog toga je park jako uzak, samo 8 km u širinu sa obe strane 94 km dugog autoputa. Gradnja autoputa, koja je završen 1922. godine, omogućila je novu eru motorizovanog turizma u kanadskim Stenovitim planinama i uspostavilo komercijalnu vezu između Vindermera i Kalgarija.

Nacionalni park Kutni nalazi se na zapadnim obroncima Stenovitih planina u jugoistočnom delu kanadske pprovincije Britanska Kolumbija. Svojom severnom stranom graniči sa nacionalnim parkom Joho, a istočnom sa Nacionalnim parkom Banf.

Površina parka je 1.406 km². Zbog toga što se park prostire sa obe strane 94 km dugog magistralnog autoputa, on je jako uzak. Njegova najveća širina je samo 8 km. Park je dobio naziv Kutni, po istoimenoj reci Kutni, jednoj od najvećih reka u parku. Druga velika reka koja preseca park je Vermilion. Obe reke, kao pritoke, ulivaju se u reku Kolumbija, i pripadaju slivu Tihog okeana.

Nadmorska visina parka kreće su u rasponu od 918 m, na jugozapadnom ulazu u park, do 3.424 m na planini Deltaform.

Zbog male širine parka i blizine autoputa njegove znamenitosti su uglavnom lako dostupne turistima, i veoma posećene.

Karakter nacionalnog parka Kutni definisan je njegovim ekosistemom - dinamičkom interakcijom autohtonih vrsta i prirodnih procesa. Očuvanja prirodne i optimalnog stanje u parku zahteva neprekidno održavanje integriteta svakog ekosistema ponaosob. Ekološki integritet nacionalnog parka Kutni neprekidno je ugrožen od strane različitih ljudskih uticaja, kao što su razvoj, požari, uvođenje neautohtonih biljaka, fragmentacija staništa i drugi ljudski „sukobi“ sa divljinom.

U tom cilju Parkovi Kanade neprekidno izvode niz akcija kako bi se obnovili narušeni ekosistemi i održao ekološki integritet u nacionalnom parku Kutni.

Glavne znamenitosti parka su:

• Termalni izvori kod mesta Radium Hot Springs , sa bazenima tople vode, temperature od 35°C do 47°C
• Klanac Sinkler, koji je nešto južnije od navedenih izvora i nalazi se na ulazu u park. Klanac je stanište gumene zmije (Charina bottae).
• Maslinasto jezero (Olive Lake) i reka Kutni
• Mermerni klanac (Marble Canyon) koji se nalazi na donjem toku potoka Tokum, nešto pre njegovog ušća u reku Vermilion čiji je najveći slap Numa koji se nalazi nešto južnije.

U parku se nalaze i brojni mineralni izvori bogati gvožđem, poznati kao „Lonci boje“ (Paint Pots). Vodu sa ovih izvora su lokalni indijanci koristili za bojenje svoje odeće okerom sve do 20. veka.

• Heitzmann, Roderick J., “Kootenae House National Historic Site of Canada Archeological Inventory 2005,” Western and Northern Service Centre, Parks Canada, Calgary, 2006

Kutni na Vikimedijinoj ostavi.

• Canada's National Parks and National Park Reserves