Ugljenična nanocev
Ugljenična nanocev ili ugljenična nanotuba (engleski: CNT - Carbon nanotubes) je alotropska modifikacija ugljenika u obliku cilindrične nanostrukture. Građene su od grafenske ravni uvijene u bešavni cilindar. Konstruisane sa odnosom dužine prema prečniku do 132 000 000:1 [1], što je znatno više nego kod bilo kog drugog materijala. Ti cilindrični molekuli ugljenika imaju svojstva koja im omogućuju mnoge primene u nanotehnologiji, elektronici, optici i drugim oblastima tehnologije. Konkretno, zbog velike toplotne provodnosti, mehaničkih i električnih osobina, ugljenične nanocevi nalaze primenu kao aditivi materijala za poboljšanje njihovih osobina. Na primer, već su našle primenu za ojačavanje bejzbol palica, štapova za golf, ili auto-delova izrađenih pre svega od karbonskih vlakana (ugljeničnih vlakana). Ugljenične nanocevi se dodaju materijalima u malom procentu [2]. Nanocevi su po strukturi članovi porodice fulerena. Krajevi nanocevi su zatvoreni kapama sfernog oblika. U zavisnosti od broja zidova, odnosno grafenskih ravni koje obrazuju koncentrične cevi, postoje u dva oblika kao jednoslojne i kao višeslojne strukture.
Poslednjih dvadeset godina se radi na razvoju „nanokompozita“, dobijenog od polimera ojačanih ugljeničnim nanocevima (engleski: Carbon nanotube reinforced polymer CNRP). Prelazak na materijal CNRP za izradu struktura aviona je tek sada i ako je taj kompozit razvijen još 1991. godine. On se smatra jednim od najjačih materijala ikada razvijenih. Nekoliko puta je jači od dosadašnjih kompozita od ugljeničnih vlakana i smole, a lakši je za oko 25-30%. CNRP konkuriše primeni aluminijuma i čelika, kao materijala za osnovne vazduhoplovne strukture. Rasprostranjena upotreba CNRP za noseće komponente komercijalnih i vojnih avionskih struktura, počela je poslednjih godina, a masovnije će biti prvi put upotrebljen na serijskom avionu F-35 lajtning II. Od toga materijala će se izraditi i zameniti oko 100 komponenata, do sada napravljenih od drugih kompozita i metala, za avion F-35 lajtning II.[3][4]
 |
 |
|
Ugljenične nanotube je otkrio japanski fizičar Sumio Ijima 1991. godine. On je otkrio strukturu sličnu molekulu fulerena C60, koja je bila u obliku višeslojnog cilindra debljine od 3 do 30 nm, zatvorenog poluloptastim završecima fulerenske strukture na oba kraja. Tip karobinskih nanocevi sa jednim slojem je otkriven 1993. godine. Ugljenične nanotube ovog tipa su uže i obično su dijametra od 1-2 nm. Ubrzo je ustanovljeno da ove strukture imaju niz dobrih osobina, što je uticalo na to da se poveća obim istraživanja [5].
- ↑ Wang, X.; et al. (2009). „Fabrication of Ultralong and Electrically Uniform Single-Walled Carbon Nanotubes on Clean Substrates”. Nano Letters 9 (9): 3137–3141.
- ↑ Gullapalli, S.; Wong, M.S. (2011). „Nanotechnology: A Guide to Nano-Objects”. Chemical Engineering Progress (American Institute of Chemical Engineers) 107 (5): 28–32. Arhivirano iz originala na datum 2012-08-13. Pristupljeno 2014-03-31.
- ↑ „Lockheed Martin reveals F-35 to feature nanocomposite structures”. Flightglobal.com. 26. 5. 2011.. Pristupljeno 2. 3. 2012.
- ↑ „Laboratory Grows World Record Length Carbon Nanotube”. Sciencedaily.com. 17. 9. 2004.. Pristupljeno 2. 3. 2012.
- ↑ „Carbon Nanotubes”. Personal.reading.ac.uk. 20. 4. 2010.. Arhivirano iz originala na datum 2013-10-08. Pristupljeno 2. 3. 2012.
- „Svet kompjutera - Nanotehnologija”. Sk.rs. Pristupljeno 1. 3. 2012.
- Nanotube, seminarski rad www.df.uns.ac.rs[mrtav link]
- „Ugljenične nanocevi”. Saznajkako.rs. Arhivirano iz originala na datum 2013-01-25. Pristupljeno 1. 3. 2012.
- „Nauka za bolji život”. Bayer.co.rs. Pristupljeno 1. 3. 2012.