Spomenici posvećeni Igmanskom maršu
Spomenici posvećeni Igmanskom maršu, jednoj od najpoznatijih i najslavnijih epizoda iz perioda Narodno-oslobodilačke borbe i jedinstvenoj operaciji te vrste u svijetu. Nalazi se na trasi Igmanskog marša od Vogošće do Velikog polja na Igmanu u Bosni i Hercegovini. Proglašeni su za nacionalni spomenik BiH.[1]
Memorijalni Igmanski marš, održava se tradiocinalno, u povodu sjećanja na 27. januar 1942. godine, uz prisustvo oko 10.000 učesnika.
Krajem januara 1942. godine, poslije okršaja na Pjenovcu i na Bijelim Vodama, Prva proleterska brigada se na Romaniji našla opkoljena jakim njemačkim snagama. Štab Prve proleterske brigade održao je savjetovanje u selu Sirijevićima i donio odluku o pohodu pored Sarajeva, preko Igmana, prema oslobođenoj Foči.
Na marš je krenula kolona od 500 boraca i to 25. januara. Za dva dana su došli u Sarajevsko polje. Najteži dio je bio početak uspona na Igman. Prelaz preko Igmana je izveden noću između 27. i 28. januara, po dubokom snijegu i velikoj hladnoći. Taj marš postaje legenda, a četrdeset teško promrzlih boraca prebačeno je na liječenje u Foču, gdje su podnijeli nadljudske bolove amputiranja promrzlih dijelova tijela bez narkoze.[2]
Nacionalni spomenik se sastoji od deset spomen-obilježja:
- Spomen-obilježje Igmanskom maršu u Vogošći, ulica Spasoja Blagovčanina broj 15
- Spomenik na mostu u Reljevu, opština Novi Grad
- Spomen-obelisk u Osjeku, opština Ilidža
- Spomenik na Vrelu Bosne, opština Ilidža
- Spomen-ploča Gubavac, pored crkve sv. Save, opština Ilidža
- Spomen-kosturnica na Brezovači, planina Igman, opština Hadžići
- Spomen-obelisk na Brezovači, planina Igman, opština Hadžići
- Spomenik na Velikom polju, planina Igman, opština Hadžići
- Spomen-obelisk na Velikom polju, planina Igman, opština Hadžići
- Spomen-piramida na Velikom polju, planina Igman, opština Trnovo
- ↑ „Spomenici Igmanskog marša”. kons.gov.ba. Arhivirano iz originala na datum 2020-05-26. Pristupljeno 13. 11. 2016.
- ↑ Miloš Vuksanović (1981): Prva proleterska brigada, Beograd - Titograd: Narodna knjiga-Isi-Pobjeda, strana 35, Igmanski marš