Medina
Za selo u Mađarskoj, vidite članak Medina (Tolna).Medina
(ar) المدينة المنورة | |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 24°28′N 39°36′E / 24.467°N 39.600°E | |
| Država |  Saudijska Arabija
|
| Pokrajina | Medinska pokrajina |
| Vlast | |
| - Gradonačelnik | Halid Taher |
| Površina | |
| - Ukupna | 589 km² |
| - Urbano područje | 293 km² |
| Visina | 620 m |
| Stanovništvo (2010) | |
| - Grad | 1,183.205 |
| Vremenska zona | AST (UTC+3) |
| Službene stranice www.amana-md.gov.sa | |
| Karta | |
 Satelitska fotografija Medine iz 2017. | |
  Medina Mašhad na karti Saudijske Arabije | |
Medina (arapski: المدينة المنورة) je grad u Saudijskoj Arabiji, u regiji Hidžaz, te sjedište istoimene pokrajine. U gradu se nalazi Poslanikova džamija s mezarom islamskog poslanika Muhameda. Predstavlja drugi najsvetiji grad u islamu, nakon Meke. Medina je izabrana za Muhamedovo odredište nakon njegove hidžre iz Meke i kao glavni grad brzo rastuće muslimanske države, prvo pod vodstvom Muhameda lično, a poslije i njegovih nasljednika Abu Bakra, Omara, Osmana i Alija. Za muslimane je od posebnog značaja jer se u njoj formirala prva muslimanska zajednica a predstavljala je i centar islama u prvom vijeku njegovog razvoja. Grad je dom tri najstarije džamije na svijetu: al-Kube, Poslanikove džamije i al-Kiblatajna (džamija s dvije kible). Osim toga pri objavi Kurana, kronološki gledano, sure koje su kasnije objavljene upravo su objavljene u ovom gradu te se nazivaju medinske nasuprot mekanskih sura koje su objavljene prije i u gradu Meki.[1][2] Smještena je na 625 m nadmorske visine. Nalazi se 430 km sjeverno od Meke, a 150 km istočno od obale Crvenog mora. Kroz posljednjih nekoliko decenija broj stanovnika se značajno uvećao i danas broji oko 1,2 milijuna stanovnika.
Termin al-Madīnah (المدينة) preveden s arapskog na srpskohrvatski znači grad. Prije pojave islama, grad se zvao Jasrib (يثرب). Naziv Jasrib se spominje i u 33. kuranskoj suri Al-Ahzab, u 13. ajetu. Grad se naziva i Taiba (طيبة). Alternativni naziv za Medinu je al-Madina an-Nabavija (المدينة النبوية) što znači Poslanikov grad. Medina ima preko 90 imena.
Medina zauzima površinu od 589 km², od toga 293 km² je urbano gradsko središte. Grad ima 45 uređenih parkova s površinom od preko sto hektara. Za održavanje parkova se brine preko 3000 radnika. Osim toga, tu je 15 privatnih bolnica i 54 zdravstvena centra. Zastupljena je suha klima. Temperature se kreću od 30 °C do 46 °C ljeti, a zimi od 15 °C do 25 °C.
Medina se prvi puta pisano spominje u starim asirskim tekstovima iz 6. vijeka pne. pod imenom Latribu. Kada su se doselila jemenska plemena Aus i Hazradž, već je u njemu živjelo otprilike 70 arapskih i 20 jevrejskih plemena. Jevreji su došli u grad u 2. vijeku, u jeku jevrejsko-rimskog rata. Spominju se tri glavna jevrejska plemena: Kajnuka, Kurejza i Nadir.
Situacija u gradu se mijenja dolaskom dva arapska plemena s područja Jemena, po imenu Aus i Hazradž. Ova plemena su radila za Jevreje, ali su poslije se pobunili i postali nezavisni. Do kraja 5. vijeka Jevreji su izgubili kontrolu nad gradom zbog ta dva plemena, ali je njihova prisutnost ostala veoma jaka. Kada je Muhamed obavio hidžru u Medinu, jevrejska i arapska plemena koja su ratovala tada već 120 godina, sklopila su međusobni savez. Tako su Jevreji iz plemena Nadira i Kurejza sklopili savez s arapskim plemenom Aus, dok su Jevreji iz plemena Kajnuka sklopili savez s Hazradžom.
Dolazak Muhameda i muhadžira 622. godine iz Meke u Jasrib (Medinu) je događaj koji je iz temelja promjenio politički i religiozni sastav grada. Dugogodišnje rivalstvo i neprijateljstvo između plemena Aus i Hazradž su nestali i mnogi od pripadnika oba plemena su prešli na islam. Muhamed, koji je povezan krvno s Hazradžom, uskoro je ujedinio konvertovane pripadnike oba plemena i nazvao ih ansaritima. Grad dobija ime Medina što na arapskom jeziku doslovno znači grad. Neki smatraju da je to izvedenica iz drevnog imena grada Medinta. Muslimani i Jevreji su potpisali sporazum, tzv. medinsku povelju (ili ustav) koja ih obavezuje na međusobnu kooperaciju.
Za vrijeme vladavine prve četvorice kalifa (Rašiduni), granice islamskog carstva su se proširile na velike svjetske centre i zato je prijestolnica dislocirana na sjever, prvo u Kufu odnosno kasnije u Damask, ali Medina je uvijek ostala duhovni centar islamskog carstva. Od 1517. Medina se našla pod vlašću Osmanlija.
Na početku 20. vijeka, tokom Prvog svjetskog rata, Medina se suočila sa najdužom opsadom u svojoj historiji. Medina je tada bio grad u sastavu Osmanskog Carstva. Lokalna vlast je bila u rukama hašimitskog plemena, kako Medine tako i Meke. Vođa hašimitskog plemena Ali ibn Husein je podigao ustanak protiv turske vlasti uz podršku zapadnih zemalja (Ujedinjeno Kraljevstvo). Grad je bio pod opsadom od 1916. do 1919. nakon čega su turske vlasti predale grad. Hašimiti su se proglasili kraljevima nezavisnog Hidžaza, ali su 1924. poraženi protiv arapske porodice Saud koji su integrirali Medinu i Hidžaz u Kraljevinu Saudijsku Arabiju.
- ↑ Historijska vrijednost Kurana i hadisa google books Pristupljeno 9.6.2016.
- ↑ Šta svako treba da zna o Kuranu google books, pristupljeno 9. 6. 2016.
