Knjaževac
| Knjaževac | |
|---|---|
|
| |
 Grb | |
| Osnovni podaci | |
| Država |  Srbija
|
| Upravni okrug | Zaječarski |
| Opština | Knjaževac |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo (2022) | 19351 |
| Geografija | |
| Koordinate | 43°30′00″N 22°26′00″E / 43.5°N 22.433333°E |
  Knjaževac Knjaževac (Srbije) | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski kod | 19350 |
| Pozivni broj | 019 |
| Registarska oznaka | KŽ / KŽ |
Koordinate: 43° 30′ 00" SGŠ, 22° 25′ 60" IGD
Knjaževac (do 1859. godine Gurgusovac) je gradsko naselje i sedište istoimene opštine u Zaječarskom okrugu u Srbiji. Prema popisu iz 2002. u opštini je živelo 19.351 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 19705 stanovnika).
Grad se nalazi u dolini reke Timok. U rimsko doba bio je poznat pod imenom Timacum Minus. Kasnije je nosio ime Gurgusovac. Današnje ime je dobio 1859. po knezu Milošu Obrenoviću.
Drevne civilizacije koje su boravile na tim prostorima su bili Tračani i Dačani. Za vreme Rimljana grad se zvao Timacum Minus.
Tursko vreme
Za vreme Turaka grad se zvao Gurgusovac. Grad je doživeo stradanja u Prvom tursko-srpskom ratu 1876, kada su ga Turci osvojili i porušili.
Drugi balkanski rat
Knjaževac je bio jedini srpski grad kojeg su nakratko osvojili Bugari u drugom balkanskom ratu. Šest bugarskih pukova napalo je jedan srpski puk (Prvi srpski puk), koji je bio trećeg poziva (starci i deca). Bugari su ušli u grad 24. juna 1913. ali su se povukli dva dana kasnije - 26. juna 1913. Kad je oslobodila grad, srpska vojska bila je priča strašnih zločina Bugara. Stare ljude i dečake koji su čuvali stoku našli su poklane, silovane su bile čak i mlade devojke i priletne starice.[1] Grad su Bugari razrušili i opljačkali.
- Aca Stanojević, istaknut političar Narodne radikalne stranke.
- Vladimir Stanković, poznati novinar.
- Miroslav Milisavljević, srpski i jugoslovenski general.
- Tihomir Đorđević, etnolog, folklorista i kulturni istoričar, profesor beogradskog univerziteta.
- Živojin Stanković, pilot Kraljevine Srbije. Pripadao je prvoj grupi od šest pilota koji su se školovali u Francuskoj 1912. godine.
- Stevan Jakovljević, profesor Univerziteta u Beogradu i rektor od 1945. do 1950, biolog, književnik i redovni član Srpske akademije nauka i umetnosti.
- Srba Ignjatović, srpski književnik
Knjaževac je sa drugim gradovima povezan drumskim i železničkim saobraćajem. Udaljenost od drugih gradova:
- Beograd 254 km
- Zaječar 46 km
- Niš 60 km
- Prahovo - Dunav 103 km
- Sokobanja 41 km
- Pirot 64 km
- Sofija 147 km
U naselju Knjaževac živi 15.928 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 40,6 godina (39,3 kod muškaraca i 41,9 kod žena). U naselju ima 6268 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,06.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Etnički sastav prema popisu iz 2002. | ||||
|---|---|---|---|---|
| Srbi | 18477 | 95.48% | ||
| Romi | 299 | 1.54% | ||
| Makedonci | 43 | 0.22% | ||
| Jugosloveni | 40 | 0.20% | ||
| Crnogorci | 38 | 0.19% | ||
| Hrvati | 27 | 0.13% | ||
| Albanci | 23 | 0.11% | ||
| Bugari | 17 | 0.08% | ||
| Slovenci | 8 | 0.04% | ||
| Mađari | 7 | 0.03% | ||
| Muslimani | 5 | 0.02% | ||
| Nemci | 3 | 0.01% | ||
| Rusi | 2 | 0.01% | ||
| Vlasi | 2 | 0.01% | ||
| Česi | 1 | 0.00% | ||
| Ukrajinci | 1 | 0.00% | ||
| Rumuni | 1 | 0.00% | ||
| nepoznato | 76 | 0.39% | ||
| m | ž | |||
| ? | 39 | 49 | ||
| 80+ | 174 | 289 | ||
| 75-79 | 243 | 388 | ||
| 70-74 | 325 | 429 | ||
| 65-69 | 430 | 554 | ||
| 60-64 | 488 | 545 | ||
| 55-59 | 549 | 550 | ||
| 50-54 | 970 | 960 | ||
| 45-49 | 910 | 956 | ||
| 40-44 | 721 | 752 | ||
| 35-39 | 538 | 587 | ||
| 30-34 | 595 | 638 | ||
| 25-29 | 688 | 640 | ||
| 20-24 | 723 | 627 | ||
| 15-19 | 638 | 636 | ||
| 10-14 | 534 | 472 | ||
| 5-9 | 481 | 416 | ||
| 0-4 | 413 | 404 | ||
| prosek | 39.3 | 41.9 | ||
|
|
|
|
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija | Proizvodnja i snabdevanje... | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 3779 | 178 | - | 88 | 1686 | 62 | 256 | 346 | 93 | 168 |
| Ženski | 3317 | 49 | - | 6 | 1577 | 17 | 72 | 438 | 70 | 39 |
| Oba | 7096 | 227 | - | 94 | 3263 | 79 | 328 | 784 | 163 | 207 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 31 | 41 | 284 | 130 | 136 | 97 | - | - | 183 | |
| Ženski | 61 | 40 | 122 | 213 | 409 | 59 | - | 2 | 143 | |
| Oba | 92 | 81 | 406 | 343 | 545 | 156 | - | 2 | 326 |
- FK Timočanin, fudbalski klub osnovan 1921. godine.
- ↑ Jaša Tomić: Rat u Makedoniji i Bugarskoj; str. 193
- ↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
- ↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7
