1366

Godina 1366 (MCCCLXVI) bila je redovna godina koja počinje u četvrtak u julijanskom kalendaru (1. jan/sij.).

• januar - Vukašin i Uglješa Mrnjavčević potvrđuju selo Koprivljane svetogorskom manastiru^[1] Svetog Pantelejmona, dar Novaka Mrasorovića (iguman manastira je Isaija Serski).

• 8. 2. - Savojski križarski rat: savojski grof Amadeo VI., inače brat od ujaka vizantijskog cara Jovana V Paleologa, krenuo je kopnom prema Veneciji.

• veljača-ožujak - Tvrtkov brat Vuk se pobunio sa plemstvom (Dabišići, Sanko Miltenović) protiv brata - ovaj odlazi sa majkom Jelenom u Ugarsku, ubrzo se vraća na vlast.^[2][3]
• 13. 3. - Kastiljanski građanski rat: Enrique od Trastámare, bastardni brat kralja Pedra I se proglasio za kralja, uz aragonsku i francusku pomoć (Pedro IV odn. Bertrand du Guesclin i Hugh Calveley). Pedro I beži u engleski Bordo, kod Edwarda Crnog Princa, koji će mu pomoći u povratku dogodine.
• 29. 3. - Ban Tvrtko odgovara Mlečanima, čiji je poslanik došao da se žali na vlastelu koja napada Mlečane i kuje lažan novac: izražava dobru volju, ali trenutno nije u stanju da kažnjava vlastelu.^[4]
• mart? - Vizantijski car Jovan V Paleolog je posetio Ugarsku, čiji kralj nudi pomoć pod uslovom prihvatanja katoličanstva. Jovan se vraća kući, ostavlja sina Manojla kao taoca.

• 10. 5. - U Veneciji se govori o nameri ugarskog kralja Ljudevita da krene u rat protiv Osmanlija - kraljev poslanik traži dvije do pet galija za šest mjeseci, na što Mlečani pristaju.^[5]
• maj - Car Uroš potvrđuje manastir Konče, južno od Radoviša, zadužbinu velikog vojvode Nikole Stanjevića, manastiru Hilandaru, sa 14 sela. Stanjević se izgleda zamonašio, moguće potisnut od Vukašina i Marka Mrnjavčevića.

• ca. 21. 6. - Križarska flota krenula iz Venecije, pristajali su u Puli, Dubrovniku, Krfu, Koroniju...

• 1. 7. - Papa poziva ugarsko-hrvatske biskupe da propovedaju indulgenciju za krstaški pohod, poziva i ugarsko-hrvatskog kralja, kao i da radi na uniji crkava sa vizantijskim carem (međutim, u oktobru pominje samo pomoć Kipru i Ivanovcima na Rodosu).^[6]
• 17. 7. - Zagrebački biskup Stjepan Kanižaj je, "na krive tužbe palatina Nikole Konta", smjenjen kao banski namjesnik, zatim je bačen u tamnicu i protjeran (kasnije se pomirio s kraljem).^[7]
• srpanj - Hrvatsko-dalmatinski ban Nikola Seč dolazi u Zagreb, postavljen je za slavonskog bana (do 1368); novi ban Hrvatske-Dalamcije je Konja Sečen, sin erdeljskoga vojvode Tome (1366-67).
• leto - Mir između Balšića i Karla Topije, Đurađ I Balšić je pušten iz zarobljeništva (već 1368. su ponovo u ratu).^[8]

• 11. 8. - Ban Tvrtko je u Rami pod Prozorom izdao povelju Vukcu Hrvatiniću za župu Plivu sa Sokolom, radi zasluga iz rata 1363.^[9]
• 22. 8. - Savojski križarski rat: napadnut je turski Galipolj i zauzet do 26-tog, uz pomoć Francesca Gattilusia sa Rodosa.

• 4. 9. - Križari su stigli u Carigrad. Jovan V Paleolog je u ovo vreme u Vidinu, bugarski car Ivan Aleksandar mu ne daje prolaz pa traži vojnu pomoć od Amadea.

• oktobar - Krstaški pohod bugarskom obalom: Sozopolis 17-19, Burgas?, Mesemvrija/Nesebar zauezeta 20-tog, uz veliku pogibiju vitezova, a zatim civila iz odmazde; zatim Anhijal/Pomorje. Varna u Kneževini Karvuna je opsednuta 25-tog.
• novembar - Zajedničko poslanstvo Uroša i Vukašina u Dubrovniku, radi dmitrovskog dohotka.
• decembar - Car Jovan V je prešao Bugarsku, priključio se Amadeu u Mesemvriji za Božić (pregovore sa Bugarima je u ime krstaža vodio biskup Pavle od Tebe, posredovali su i poslanici Varne).

• 1366/67 - Mladi Nikola Altomanović počinje karijeru, ovladao je oblašću oko Rudnika - to je severni deo oblasti njegovog pokojnog strica Vojislava Vojinovića, kojim upravlja udovica Gojislava (zbačena 1368).
• Kralj Vukašin (1366-71) podiže,^[10] ili dovršava, Markov manastir u Sušici južno od Skoplja.
• 1366-71 - "Tuga za mladencem Uglješom": kratak književni sastav Jelene Mrnjavčević.
• 1366-69 - Uglješa Mrnjavčević je zauzeo kraj između Hristopoljskih klanaca i jezera Poru, pošto su Turci zauzeli Kumucinu, istočni deo vizantijskog Volerona. Turski pljačkaši u ovo vreme upadaju u zapadni Voleron i na Svetu goru.^[11]
• Prvi put spomenuto Selce.
• Devinski grofovi (di Duino, von Tybein, Tybeiner) postaju vazali Habsburga, čime su se ovi proširili do Tršćanskog zaliva i Kvarnera.
• 1366/67 - U Meteorima je podignut Manastir Sretenja (Ypapantis), za "carevanja blagočastivog našeg cara gospodina Simeona Paleologa i samodršca Romeja, Srbije i Romanije Uroša".^[12] Simeon se maja ove godine potpisao kao "samodržac Romeja i Srba i cele Albanije, Uroš Paleolog".^[13]
• Parlament Irske u Kilkennyju donosi statute kojima želi zaustaviti asimilaciju Hiberno-normana i stvoriti neku vrstu aparthejda.
• Marokanski marinidski sultan Muhammad II ibn Faris je ubijen nakon što je pokušao smeniti vezira Umar bin Abdulla al-Yabani; novi sultan je Abu Faris Abd al-Aziz I (do 1372).
• Alžirski tlemsenski abdalvadidski sultan Abu Hammu Musa II je napadao Hafside u Bežaji, ovi odgovaraju tako što sponzorišu Abu Hammuovog rođaka u borbi za presto (rat traje do 1378).
• Opažena kometa, verovatno 55P/Tempel-Tuttle.

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1366.

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1366.

• 25. 1. - Henrik Suzo, dominikanac, mistik, blaženik (* 1295)
• Taddeo Gaddi, slikar (* ca. 1290)

Literatura

• Svezak drugi: dio prvi. Treće doba: Vladanje kraljeva iz raznih porodica (1301-1526). Prva knjiga: Anžuvinci i Sigismund do gubitka Dalmacije (1301-1409), Vjekoslav Klaić (archive.org)
• Istorija srpskog naroda, Prva knjiga, Od najstarijih vremena do Maričke bitke (1371), SKZ Beograd 1981 (I)

1366 na Wikimedijinoj ostavi