1322
< |
13. vijek |
14. vijek
| 15. vijek
| >
< |
1290-e |
1300-e |
1310-e |
1320-e
| 1330-e
| 1340-e
| 1350-e
| >
<< |
< |
1318. |
1319. |
1320. |
1321. |
1322.
| 1323.
| 1324.
| 1325.
| 1326.
| >
| >>
| Gregorijanski | 1322. (MCCCXXII) |
| Ab urbe condita | 2075. |
| Islamski | 721–722. |
| Iranski | 700–701. |
| Hebrejski | 5082–5083. |
| Bizantski | 6830–6831. |
| Koptski | 1038–1039. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1377–1378. |
| • Shaka Samvat | 1244–1245. |
| • Kali Yuga | 4423–4424. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 3958–3959. |
| • 60 godina | Yang Voda Pas (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11322. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
- 3. 1. - Umro francuski kralj Philippe V, nasleđuje ga mlađi brat Charles IV (do 1328), poslednji iz direktne Capetove loze.
- 6. 1. - Stefan Uroš III Dečanski krunisan za kralja Srbije (do 1331); "mladi kralj" je Stefan Dušan. Na severu vlada njegov brat od strica Vladislav (do 1324).[1]
- poč. godine - Kralj Karlo Robert imenuje još jednog bana u Slavoniji, Nikolu Omodejeva, jer Ivan Babonić pazi na dalmatinskog bana Mladena.[2]
- 22. 1. - Despenserov rat u Engleskoj: pošto je kralj Edward II ušao u velške marke, predao se Roger Mortimer, vođa ustanka. Despenseri, Hugh Despenser mlađi i stariji, su se tajno vratili iz progonstva.
- 12/13. 2. - Srušila se glavna kula engleske Katedrale u Elyju - biće obnovljena u vidu prostranog oktagona.
- 13. 2. - Pomenut je Kegalj iz roda Prkalj, dalmatinski začetnik roda Keglevića.
- 15. 3. - Gradsko vijeće Šibenika položilo prisegu vjernosti mletačkoj općini. Ovih dana, Šibenik i Trogir su dogovorili obrambeni savez, nakon čega je ban Mladen, koji opsjeda Trogir, harao i šibenskim poljem.[3]
- 16. 3. - Bitka kod Boroughbridgea u Yorkshiru je odlučujuća pobeda Edwarda II u Despenserovom ratu. Thomas, 2. erl od Lancastera je zarobljen i ubrzo pogubljen.
- ožujak/travanj - Ban Mladen sazvao sabor hrvatskih kneževa povodom odmetništva Šibenika i Trogira - ali posvađao se s njima, oni se udružuju sa slavonskim banom Ivanom i bosanskim Stjepanom Kotromanićem.[4]
- 24. 4. - Pavao II. sklopio savez sa Trogirom protiv brata Mladena, čemu se priključuju i Frankopani[5].
- proleće - Konstantin Nemanjić potučen i poginuo u sukobu sa bratom Stefanom.
- proleće? - Umro bugarski car Teodor Svetoslav, nasleđuje ga sin Georgi II Terter (do 1323).
- 14. 5. - Trogir prisegnuo na vjernost Mlečanima.[3]
- maj - Malo pre smrti, gospodar Milana Matteo I Visconti, optužen od pape za nekromantiju i ekskomuniciran, prepušta vlast sinu Galeazzu.
- 24. 6. - Nova naredba za protjerivanje Židova iz Francuske - paradoksalna posljedica Pastirskog križarskog rata iz 1320. i prošlogodišnjeg "straha od gubavaca". Papa radi isto u Comtat Venaissinu.
- polovinom god. - Humski episkop Danilo II se ponovo povlači u Hilandar, zamenjuje ga Stefan Pekpal (1324).
- jul - Građanski rat dvojice Andronika: nakon što je mlađi Andronik dobio nekoliko gradova blizu Carigrada, sporazum vraća status kvo.
- jul - Koristeći građanski rat u Vizantiji, bugarski car zauzima Plovdiv.
- leto - Branivojevići opsedaju Imotski, nastupaju kao prijatelji Venecije protiv svrgnutog dužda Bajamonte Tijepola.[6] Do 1326. vladaju u Humu.
- leto - Engleska invazija Škotske: vojska se mora povući zbog gladi.
- avgust - Bugarska invazija na Jedrene je odbijena i potučena od Andronika III.
- 21. 8. - Izbjegli zagrebački biskup Augustin Kažotić imenovan za biskupa Lucere u Apuliji (do 1323). Za zagrebačkog biskupa je 3. rujna imenovan dominikanac Jakov de Corvo, ali on vlada preko vikara.[7]
- 27. 9. - Posvećen istočni dio Kölnske katedrale.
- 28. 9. - Bitka kod Mühldorfa: Ludwig IV Wittelsbach je na čelu Bavaraca porazio austrijske habsburške snage Friedricha Lijepog, rivala za njemačku krunu i zarobio ga.
- rujan? - Bitka kod Bliske, u zaleđu Trogira: slavonski ban Ivan Babonić na čelu koalicije naklonjene kralju Karlu Robertu porazio hrvatsko-dalmatinskog bana Mladena II Šubića. Šibenčani i Trogirani poharali Mladenovu stolicu Skradin i Omiš. Na Mladenovoj strani su se borili i "Vlasi", koji se tada prvi put pominju u Hrvatskoj.[8]
- 8. 10. - Sabor u Kninu: kralj potvrđuje povlastice svojim pristalicama, Mladen je odveden u Ugarsku, gdje provodi ostatak života. Starješina Šubića, koji su na zalasku, postaje Juraj II. Kralj Karlo Robert ubrzo odlazi u Zagreb.
- Knin zauzima vojvoda Nelipac II. Nelipčić.
- Sljedećih "pola stoljeća" u Hrvatskoj južno od Gvozda "nema pravog reda ni zakona, već... bila preotela sila i samovolja knezova i drugih siledžija".[9]
- Stjepan II Kotromanić, ranije Mladenov vazal, sada se osamostaljuje.
- 16. 10. - Ivan Babonić postaje i hrvatski ban (do 1323), ali tamo ga ne priznaju.
- 14. 10. - Prvi rat za škotsku nezavisnost: u uzvratnoj invaziji severa Engleske, Robert Bruce je odneo pobedu kod Old Bylanda.
- Vid Botono je hvarski biskup.
- Mnogi ugledni mletački građani ekskomunicirani zbog trgovine sa egipatskim mamelucima.
- Izumrli koruški grofovi Heunburg (slovenski: Vovbržani), njihove posede putem braka nasleđuje Ulrich von Sanneck (Ulrik I. Žovneški), predak Celjskih grofova.
- Prvi pomen Zlína u Moravskoj markgrofoviji, tj. Moravskoj Vlaškoj.
- Dimitrije Tverski imenovan od kana Zlatne horde za Velikog kneza Vladimirskog, i sakupljača poreza za Mongole (do 1326), umesto svog rivala Jurija Moskovskog.
- 11. 1. - Kōmyō, severni japanski car († 1380)
- Imelda Lambertini, katolička svetica († 1333)
- Mihailo IV Asen, bugarski vladar († 1355)
- 3. 1. - Philippe V Visoki, francuski kralj (* ca. 1293)
- 10. 1. - Petrus Aureolus, skolastički filozof (* ca. 1280)
- 20. 4. - Simon Rinalducci, propovednik, blaženik
- Teodor Svetoslav, bugarski car
- Teodora Smilec,[10] supruga Stefana Dečanskog
- Literatura
- Svezak drugi: dio prvi. Treće doba: Vladanje kraljeva iz raznih porodica (1301-1526). Prva knjiga: Anžuvinci i Sigismund do gubitka Dalmacije (1301-1409), Vjekoslav Klaić (archive.org)
- Istorija srpskog naroda, Prva knjiga, Od najstarijih vremena do Maričke bitke (1371), SKZ Beograd 1981 (I)
