Prijeđi na sadržaj

Đuro Vujović

Izvor: Wikipedija
ĐURO VUJOVIĆ
Đuro Vujović Španac
Mesto rođenjaLjubotinj, kod Cetinja
Knjaževina Crna Gora
Datum smrti9. 6. 1943. (32 godina)
Mesto smrtiTjentište, kod Foče
ND Hrvatska
Profesijarudar
Član KPJ od1929.
Učešće u ratovimaŠpanski građanski rat
Narodnooslobodilačka borba
SlužbaInternacionalne brigade
NOV i PO Jugoslavije
Činporučnik
Narodni heroj od4. jula 1946.

Đuro Vujović Španac (Ljubotinj, kod Cetinja, 14. april 1911Tjentište, kod Foče, 9. jun 1943) bio je učesnik Španskog građanskog rata i Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije. Od 1942. bio je jedan od nekoliko ličnih pratilaca Vrhovnog komandanta NOV i POJ Josipa Broza Tita.

Biografija

[uredi | uredi kod]

Rođen je 14. aprila 1911. u selu Ljubotinj, kod Cetinja. Poticao je iz siromašne zemljoradničke porodice Stevana Vujovića. U rodnom mestu je završio osnovnu školu, nakon čega je ostao u selu, gde se bavio zemljoradnjom i išao u nadnicu kod bogatijih seljaka. Sredinom 1920-ih napustio je rodno selo i pošao u svet.[1]

Tokom učenja bravarskog zanata, priključio se radničkom pokretu i 1929. postao član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). U nadi za boljom zaradom, početkom 1930-ih otišao je u inostranstvo, gde je jedno vreme radio kao rudar u Belgiji.

Španija

[uredi | uredi kod]

Kao radnik-proleter osećao je solidarnost sa svojim drugovima rudarima, sa kojima je zajedno oktobra 1936. otišao u Španiju, gde je vođen građanski rat između snaga lojalnih Vladi Španske republike, koju je sačinjavao Narodni front (koalicija socijalista, komunista i levo orijentisanih republikanaca) i vojnih jedinica, predvođenih generalom Fransiskom Frankom, koga su podržavale fašističke Italija i Nemačka. U okviru Internacionalnih brigada, sačinjenih od antifašista iz čitavog sveta, Vujović, koga su saborci u Španiji zvali Georg, borio se skoro dve godine.[1]

Krajem 1938. pod pritiskom zapadnih zemalja, Vlada Španske raepublike je morala da raspusti Internacionalne brigade, nakon čega je zajedno sa drugim dobrovocima iz Jugoslavije prešao u Francusku. Kako je Kraljevina Jugoslavija zabranila povratak u zemlju španskim dobrovoljcima, oni su u bili smešteni u sabirnim logorima u Francuskoj. Nakon nemačke okupacije Francuske, napustio je logor i pod teškim uslovima se prebacio u Jugoslaviju.[1]

Narodnooslobodilačka borba

[uredi | uredi kod]

Povratkom u zemlju, došao je u rodni kraj, gde se aktivno uključio u revolucionarni pokret. Posle okupacije Jugoslavije, 1941. učestvovao je u pripremi ustanka i Trinaestojulskom ustanku u cetinjskom kraju. Kako je imao bogato ratno iskustvo radio je na obučavanju boraca u rukovanju oružjem i izvođenju diverzija. Bio je borac Ljubotinjskog partizanskog odreda, sa kojim je učestvovao u mnogim borbama protiv italijanskog okupatora. Polovinom novembra 1941. među prvima se kao dobrovoljac javio u Lovćenski partizanski bataljon, koji je uključen u sastav Crnogorski odred za operacije u Sandžaku. U sastavu ovog odreda učestvovao je 1. decembra 1941. u neuspešnom napadu na italijanski garnizon u Pljevljima.[1]

Tokom napada na Pljevlja, svojim iskustvom je značajno pomogao komandi svoje čete da se organizuje u uslovima borbe u naseljenom mestu. Nakon italijanskog odbijanja napada, tokom koga su pretrpljene velike žrtve, došlo je do demoralizacije boraca i njihovog osipanja, jer su mnogi odlučili da se vrate kućama. Vujović je tada ostao među brocima Lovćenskog bataljona, sa kojim je 21. decembra 1941. ušao u sastav tada formirana Prva proleterska udarna brigada, kao njen Prvi bataljon.[1]

Sa Prvom proleterskom brigadom Vujović je učestvovao na njenom putu po istočnoj Bosni — na Romaniji, Igmanu, kod Kalinovika i dr. Kao jedan od vojnički najsposobnijih boraca, ali i onih u koje se imalo veliko poverenja, februara 1942. zajedno sa grupom boraca je upućen u Foču, koja je tada bila centar slobodne teritorije. Ovde je uključen u sastav Pratećeg voda Vrhovnog štaba, koji je ubrzo potom prerastao u Prateću četu Vrhovnog štaba. Kako se isticao vojničkim isustvom i sposobnostima, odrđen je za ličnog pratioca Vrhovnog komandanta Josipa Broza Tita.[1]

Pored Vujovića, lični pratioci Vrhovnog komandanta NOV i POJ bili su — Boško Čolić, od septembra 1941; Rade Ristanović, od juna 1942. i Nikola Nikica Prlja, kao vozač-pratilac, od avgusta 1942. godine.[1]

Poginuo je 9. juna 1943. na Milinkladama, kod Tjentišta, tokom bitke na Sutjesci. Od iste avionske bombe ranjen je Josip Broz Tito, a poginuli su član britanske vojne misije kapetan Bil Stjuart, komandant Četvrte proleterske udarne brigade Vasilije Đurović Vako i još nekoliko partizana.[1]

Ukazom Prezidijuma Narodne skupštine FNR Jugoslavije broj 332/46 od 4. jula 1946. proglašen je za narodnog heroja.[2]

Reference

[uredi | uredi kod]

Literatura

[uredi | uredi kod]