Tiòcritu

Teocritu ( in grecu anticu: Θεόκριτος; Saragusa, 315 a.C. - 260 a.C. circa) fu 'n pueta siciliota, 'mminturi dâ puisìa bucolica.

Picca si sapi di la so' vita, pirchì li canuscenzi di li stissi biografi antichi erunu scarsi; pi chìstu li maggiura 'nfurmazziuna l'avemu a ricavari di li so' stissi òpiri.

Ntî l'idilliu XXVIII Teocritu stissu dicia ca nascìu a Saragusa. Passau l'infanzia e, sicuramenti, 'a prima juvinizza ntâ citati natìa, unni 'nsajau a tràsiri ntî la corti dû tirannu Giruni, ma lu tentativu sfallìu e dunca si misi a circari furtuna fora di la sò terra.

Di àutri so' idilli si deducia ca sugghjurnau ntâ citati di Alessandria d'Egittu.

Ntî 'ḍḍu pirìudu c'era na diatriba ntô munnu dâ puisìa ellenistica ca vidìa dui filuna di pinzeru contrapposti: di na parti chiḍḍi ca sustinevunu lu poema tradizziunali di tipu Omericu, di l'àutra parti chiḍḍi ca cuncipiunu nu novu modu di faciri puesia, contraddistintu di la brivitati di li cumpunimenti, di l'erudizziuni e dâ cura stilìstica. Teocritu appartiniva a lu sacunnu gruppu.

Picca e nenti sapemu dâ urtima parti dâ so' vita; prubabbirmenti morsi ntû 260 a.C. circa.

S'attribbuisciunu a Teocritu varî òpiri, chiù pricisamenti: varî puemetti, eleggì, giambi, idilli et epigrammi.

Nun tuttu dâ so' produzziuni junsi a nuiautri.

Li so' cumpunimenti chiù famusi suntu sicuramenti l'idilli (Εἰδύλλια).

L'idilli suntu brevi cumpunimenti di locazziuni arcadica e di tema pasturali. Suntu na ricugghjuta di 30 testi 'n esametri in dialettu siciliota (na varianti di lu dialettu doricu parratu 'n Sicilia).