Realpolitik

Sa Realpolitik («polìtica de sa realidade» in tedescu) est sa polìtica fundada subra su ratzionalismu pràticu prus chi in printzìpios assolutos èticos o ideològicos. Est una forma de pragmatismu. In favore suo si podet nàrrer chi sa realpolitik est pretzisa pro pòdere realizare una parte de sos obietivos e ideales, e amparat contra s'aplicatzione totalitària de printzìpios pro majorias assolutas. Abarrat una duda ètica intre su realismu de su possìbile, su pragmatismu polìticu e su tzinismu de sa realpolitik econòmica chi petzi bidet sos balores finantzieris chentza de tènnere in contu balores ecològicos, culturales o sotziales.

Otto von Bismarck aiat coniadu su trèmene cumprinde sa petitzione de su prìntzipe Klemens von Metternich de agatare unu mètodu pro bilantzare su pòdere intre sos impèrios europeos. Su bilantzu de pòderes significaiat paghe, e sos praticantes de sa realpolitik intentaiant evitare sa bia armamentista.

Sende gasi, durante sos primos annos de su de 2 sèculos, sa realpolitik est istada abandonada e in logu suo s'est ativada sa dotrina de sa "Weltpolitik" e sa bia armamentista at recuperadu su ritmu suo, dende logu in sa Prima Gherra Mundiale. Unu de sos antitzipadores suos prus famosos est istadu Niccolò Machiavelli, connotu intre àteras pro s'òpera Su Prìntzipe. Machiavelli susteniat chi su pensamentu ùnicu de unu prìntzipe diat dèpere èssere sa de chircare e mantènnere su pòdere, chentza de portare cunsìderos èticos o religiosos. Sas ideas suas sunt istadas prus tardu ammanniadas e ativadas dae su Cardinale Richelieu in suo Raison d'etat durante sa Gherra de sos Trinta Annos. Giai in unos testos de su de 7-6 sèculos a.C. de s'Grètzia Antiga sunt istadas agatadas trassas de una bera realpolitik pro isòrvere problemas de sa realidade cotidiana. S'istòricu gregu Tutzìdide, chie aiat iscritu s'Istòria de sa Gherra de su Peloponnesu, puru est fentomadu che un'antitzipadore ideològicu de sa realpolitik.

In tedescu, su trèmene Realpolitik est prus a s'ispissu usadu pro distìnghere a sas polìticas moderadas o «realistas» de sas polìticas de cambiamentu radicale. In sa polìtica de sos patos, cando nemos tenet majoria, fàghere realpolitik assimìgiat a sa possibilidade ùnica pro sighire a in antis.