भू : (स्त्री.) Mother Earth, ब्रह्मांडं

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

भू, सत्तायाम् । इति कविकल्पद्रुमः ॥ (भ्वा०- पर०-अक०-सेट् ।) सत्तेह द्विविधा । उत्पत्ति- र्विद्यमानता च । भवति मनुष्योऽथवा विष्णुः । इति दुर्गादासः ॥

भू, क शुद्धिचिन्तयोः । मिश्रणे । इति कविकल्प- द्रुमः । (चुरा०-पर०-सक०-सेट् ।) क, तृण- वद्भावयति द्विषः सर्व्वान् । त्रयोऽर्थाः । इति दुर्गादासः ॥

भू, क ङ प्राप्तौ । इति कविकल्पद्रुमः ॥ (चुरा०- आत्म०-सक०-सेट् ।) क ङ, भावयते । इति दुर्गादासः ॥

भू, ञ प्राप्तौ । इति कविकल्पद्रुमः । (भ्वा०-उभ०- सक०-सेट् ।) ञ, भवति भवते धनं धीरः । भवत्येव सत्तायां प्राप्तिसम्पन्नजन्मस्विति भट्ट- मल्लः । भवते दुरितक्षयं यथोक्तक्रतुभिर्भावयते च नाकलोकमिति हलायुधः । केचिदमुं भ्वाद्यात्मनेपदिनं मत्वा प्राप्तौ परस्मैपदं सत्तार्थ- स्यैवानेकार्थत्वात् समाधत्ते । इति दुर्गादासः ॥

भू, व्य, (भू + क्विप् ।) रसातलम् । इति हेमचन्द्रः ॥

भूः, स्त्री, (भवत्यस्मिन्निति । भू + अधिकरणे क्विप् ।) पृथिवी । इत्यमरः । २ । १ । २ ॥ (यथा, मनुः । ७ । ६ । “न चैनं भुवि शक्नोति कश्चिदप्यभिवीक्षि- तुम् ॥” यथा च वैद्यकरत्नमालायामस्याः पर्य्यायः । “भूर्भूमिः पृथिवी पृथ्वी मेदिनी वसुधावनिः । क्षितिरुर्व्वी मही क्षौणी क्ष्मा धरा कुर्वसु- न्धरा ॥”) स्थानमात्रम् । इति मेदिनी । भे, १ ॥ (यथा, भागवते । ६ । ४ । ३१ । “यच्छक्तयो वदतां वादिनां वै विवादसंवादभुवो भवन्ति ॥” यज्ञाग्निः । इति जटाधरः ॥

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

भू स्त्री।

भूमिः

समानार्थक:भू,भूमि,अचला,अनन्ता,रसा,विश्वम्भरा,स्थिरा,धरा,धरित्री,धरणि,क्षोणि,ज्या,काश्यपी,क्षिति,सर्वंसहा,वसुमती,वसुधा,उर्वी,वसुन्धरा,गोत्रा,कु,पृथिवी,पृथ्वी,क्ष्मा,अवनि,मेदिनी,मही,विपुला,गह्वरी,धात्री,गो,इला,कुम्भिनी,क्षमा,भूतधात्री,रत्नगर्भा,जगती,सागराम्बरा,इडा,भूत,इरा,रोदस्,रोदसी

2।1।2।1।1

भूर्भूमिरचलानन्ता रसा विश्वम्भरा स्थिरा। धरा धरित्री धरणिः क्षोणिर्ज्या काश्यपी क्षितिः॥

अवयव : भूरन्ध्रम्,मृद्

 : अतिनिम्नप्रदेशः, कुमुदयुक्तदेशः, सर्वसस्याढ्यभूमिः, निर्जलदेशः, हलाद्यकृष्टभूमिः, शरावत्याः_अवधेः_प्राग्दक्षिणदेशः, शरावत्याः_अवधेः_पश्चिमोत्तरदेशः, भारतस्य_पश्चिमसीमाप्रदेशः, भारतभूमेः_मध्यदेशः, विन्ध्यहिमाद्रिमध्यदेशः, नडाधिकदेशः, कुमुदबहुलदेशः, बहुवेदसदेशः, बालतृणबहुलदेशः, सपङ्कदेशः, जलाधिकदेशः, अश्मप्रायमृदधिकदेशः, वालुकाबहुलदेशः, सिकतायुक्तदेशः, नद्यम्बुभिः_सम्पन्नदेशः, वृष्ट्यम्बुभिः_सम्पन्नदेशः, स्वधर्मपरराजयुक्तदेशः, सामान्यराजयुक्तदेशः, नद्यादिसमीपभूमिः, पाषाणादिनिबद्धा_भूः, गृहरचनापरिच्छिन्नदेशः, गृहरचनावच्छिन्नवास्तुभूमिः, ग्रामादिसमीपदेशः, पर्वतः, मेखलाख्यपर्वतमध्यभागः, पर्वतसमभूभागः, अद्रेरधस्थोर्ध्वासन्नभूमिः, यागार्थं_संस्कृतभूमिः, स्वभूमिः, पर्वतादयः, विजनः, अश्वेन_दिनैकाक्रमणदेशः, भयङ्करयुद्धभूमिः, प्रेतभूमिः, यज्ञे_स्तावकद्विजावस्थानभूमिः, ऊषरदेशः, देशः, जन्मभूमिः

पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, पृथ्वी

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

भू¦ प्राप्तौ चु॰ आ॰ सक॰ सेट्। भावयत अबीभवत।

भू¦ प्राप्तौ भ्वा॰ उ॰ सक॰ सेट्। भवति--ते अभूत् अभविष्ट।

भू¦ शुद्धौ अक॰ चिन्तने मिश्रणे च सक॰ चुरा॰ उभ॰ सेट्। भावयति--ते अबीभवत्--त।

भू¦ सत्तायां भ्वा॰ पर॰ अक॰ सेट्। भवति अभूत् बभूव।
“भवतेदुरितक्षयं यथोक्तैः क्रतुभिर्भावयते च नागलोकम्। भवतित्रिदशैश्च पूजितो यस्तृणवद्भावयति द्विषश्च सर्वान्” कविर॰अधि--आधिक्येन भवने ऐश्वर्य्ये। अनु--अनुभवे ज्ञानभेदे सक॰ अनुभवशब्दे दृश्यम्। अन्तर् + तिरोभावे अक॰। अभि + तिरस्कारे सक॰। अभिभवति शत्रून्। आविस् + प्रादुस् + प्रथमप्रकाशे। उद्--उत्पत्तौ अक॰। तिरस् अन्तर्धाने स्थितस्य वस्तुनः कारणात्मनाऽ���स्थाने अक॰परा + असहने पराभवः। परि + तिरस्कारे परिभवति अतिक्रम्य भवने। प्रति + तुल्यरूपभवने अक॰ प्रतिभूः। वि + व्याप्तौ विभुः। वि + अति--परस्परभवने आत्म॰ सक॰ व्यभिभवतेऽर्कमिन्दुः बोपदेवः । सम् + योग्यत्वे अक॰। सम्भाति सम् + भू--णिच् सम्भावना-रूपज्ञानविषयत्वे सम्भाव्यते।

भू¦ स्त्री भू--आधारे कर्त्तरि अपादाने वा यथायथम् क्विप्।

१ भूमौ अमरः

२ स्थानमात्रे मेदि॰

३ यज्ञाग्नौ पु॰ जटा॰

४ उत्पद्यमान त्रि॰

५ परमेश्वरे पु॰
“अनिर्विण्णः स्थविष्ठोभूः” विष्णु स॰।

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

भू¦ r. 1st. cl. (भवति)
1. To be, to become, to exist.
2. To be born or produced. r. 10th cl. (भावयति)
1. To mix.
2. To think.
3. To be clear or pure. r. 1st and 10th cls. (भवति-ते भावयति-ते) To obtain. The first form of this root takes most of the prefixes, and then possesses a great variety of applications. With अधि। To rule or pre- side over. With अनु।
1. To feel, to apprehend or perceive.
2. To do, to make.
3. To enjoy.
4. To investigate. With अभि।
1. To over- come.
2. To pain or afflict. With उत्, To be born or produced. With परा To be vanquished. With प्र,
1. To become manifest, to appear, to come into sight or existence.
2. To be equal to in per- sonal conflict, to be a match for.
3. To rule, to be supreme, to preside over.
4. To be beyond or over.
5. To proceed. With प्रति To be substitute for. With परि,
1. To disrespect.
2. To surround. With वि,
1. To see.
2. To uphold.
3. To prove.
4. To have majesty or power. With वि and अति, व्यतिभवते, To be mutually or recipro- cally. With सम्,
1. To be possible.
2. To exist, to be born or pro- duced.
3. To contain.
4. To overcome.
5. To be able or adequate.
6. To associate, to collect, to mix or assemble.
7. To nourish.

भू¦ Adj. (At the end of a compound,)
1. Becoming, springing from, as in गिरिभू, वित्तभू, &c.
2. Being, existing.

भू¦ f. (-भूः)
1. The earth.
2. Place, site, the place of being or abiding.
3. Landed property.
4. The base of a geometrical figure.
5. Subject- matter, subject.
6. The number “one.”
7. The first of the three mystical syllables uttered by a Bra4hmana at the beginning of his daily prayers.
8. Sacrificial-fire. Ind. (भू) The lowest of the seven hells. E. भू to be, aff. क्विप् |

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

भू [bhū], I. 1 P. (rarely Ā.) (भवति, बभूव, अभूत्, भविष्यति, भवितुम्, भूत)

To be, become; कथमेवं भवेन्नाम; अस्याः किमभवत् Māl.9.29 'what has become her fate', 'what has become of her' U.3.27; यद्भावि तद्भवतु U.3 'come what may'; so दुःखितो भवति, हृष्टो भवति &c.

To be born or produced; यदपत्यं भवेदस्याम् Ms.9.127; भाग्यक्रमेण हि धनानि भवन्ति यान्ति Mk.1.13.

To spring or proceed from, arise; क्रोधाद् भवति संमोहः Bg.2.63;14.17.

To happen, take place, occur; नाततायिवधे दोषो हन्तुर्भवति कश्चन Ms.8.351; यदि संशयो भवेत् &c.

To live, exist; अभूदभूतपूर्वः ... राजा चिन्तामणिर्नाम Vās.; अभून्नृपो विबुधसखः परंतपः Bk.1.1.

To be alive or living, breathe; त्वमिदानीं न भविष्यसि Ś.6; आः चारुदत्तहतक, अयं न भवसि Mk.4; दुरात्मन्, प्रहर नन्वयं न भवसि Māl.5 ('thou art a dead man', thou shalt breathe no longer); ऋते$पि त्वा न भविष्यन्ति सर्वे Bg.11.32.

To remain or be in any state or condition, fare; भवान् स्थले कथं भविष्यति Pt.2.

To stay, abide; remain; अस्मिन्नेव लतागृहे त्वमभवस्तन्मार्ग- दत्तेक्षणः U.3.37.

To serve, do; इदं पादोदकं भविष्यति Ś.1.

To be possible (usually with a future tense in this sense); भवति भवान् याजयिष्यति Sk.

To lead or tend to, conduce to, bring about (with dat.); वाताय कपिला विद्युत् ...... पीता भवति सस्याय दुर्भिक्षाय सिता भवेत् Mbh.; सुखाय तज्जन्मदिनं बभूव Ku.1.23; संस्मृतिर्भव भवत्यभवाय Ki. 18.27; न तस्या रुचये बभूव R.6.44.

To be on the side of, assist; देवा अर्जुनतो$भवन् ।

To belong or pertain to (often expressed by 'have'); तस्य ह शतं जाया बभूवुः Ait. Br.; तस्य तेजोमया लोका भवन्ति ब्रह्मवादिनः Ms.6.39.

To be engaged in, be occupied (with loc); चरण- क्षालने कृष्णो ब्राह्मणानां स्वयं ह्यभूत् Mb.

To conduct oneself, behave.

Ved. To be prosperous, succeed; ततो देवा अभवन् Bṛi. Up 1.3.7; Mb.12.228.1. Used with a preceding noun or adjective भू serves to form verbs in the sense of 'becoming what it previously is not' or 'becoming' in general; श्वेतीभू to become white; कृष्णीभू to become black; पयोधरीभूत 'becoming or serving the purpose of teats'; so क्षपणीभू to be or become a mendicant; प्रणिधीभू to act the spy; आर्द्रीभू to melt; भस्मीभू to be reduced to ashes; विषयीभू to form the subject of; so एकमतीभू; तरुणीभू &c. &c.Note The senses of भू may be variously modified according to the adverbs with which it is connected;e. g. पुनर्भू to marry again; आविर्भू to appear, arise, to be evident or clear; see आविस्; तिरोभू to disappear; प्रादुर्भू to arise, be visible, appear; अग्रेभू to be in front, take the lead; अन्तर्भू to be absorbed or included; ओजस्यन्तर्भवन्त्यन्ये K. P.8; दोषाभू to grow evening or dusk-time; अन्यथा भू to be otherwise, be changed; न मे वचनमन्यथा भवितुमर्हति Ś.4; पुरो भू to come forward; stand forth; मिथ्या भू to turn out false; वृथा भू to become useless &c. &c. -Caus. (भावयति-ते)

To cause to be or become, call into existence, call into being; ते वै ब्रह्मण आदेशात् कथमेतदभावयन् Bhāg.3.2.1.

To cause, produce, effect.

To manifest, display, exhibit.

To foster, cherish, support, preserve, enliven; पुनः सृजति वर्षाणि भगवान् भावयन् प्रजाः Mb.; देवान् भावयतानेन ते देवा भावयन्तु वः । परस्परं भावयन्तः श्रेयः परमवाप्स्यथ ॥ Bg.3.11; Bk.16.27.

To think or reflect, consider, fancy, imagine.

To look upon, consider or regard as; अर्थमनर्थं भावय नित्यम् Moha M.2.

To prove, substantiate, establish; निह्नवे भावितो दद्याद्धनं राज्ञे च तत्समम् Y.2.11.

To purify.

To get, obtain.

To mingle or mix.

To change or transform into.

To soak, steep.

To devote or addict oneself to.

To convince.

To perfume, scent. -Desid. (बुभूषति) To wish to be or become &c. -II. 1 U. (भवति-ते) To get, obtain. -III. 1 Ā. (भावयते) To obtain, gain. -IV. 1 U. (भावयति-ते)

To think, reflect.

To mix, mingle.

To be purified (connected with caus. of भू q. v. above).

भू [bhū], a. (At the end of comp.) Being, existing, becoming, springing from, arising or produced from, &c.; चित्तभू, आत्मभू, कमलभू, मनोभू &c. -m.

An epithet of Viṣṇu.

The sacrificial fire.

भूः [bhūḥ], f. [भू-क्विप्]

The earth (opp. अन्तरीक्ष or स्वर्ग); दिवं मरुत्वानिव भोक्ष्यते भुवम् R.3.4;18.4; Me.18; मत्तेभ- कुम्भदलने भुवि सन्ति शूराः ।

Earth as one of the nine substances.

The universe, globe.

Ground, floor; मणिभयभुवः (प्रासादाः) Me.66.

Land, landed property.

A place, site, region, plot of ground; काननभुवि, उपवनभुवि &c.

Matter, subject-matter.

A symbolical expression for the number 'one'.

The base of a geometrical figure.

A sacrificial fire.

The act of becoming, arising.

The first of the three Vyāhṛitis or mystic syllables (भूः, भुवः, स्वः) representing the earthrepeated by every Brāhmaṇa at the commencement of his daily Sandhyā. -Comp. -उत्तमम् gold. -कदम्बः a kind of Kadamba tree. -कम्पः an earthquake. -कर्णः the diameter of the earth. -कश्यपः an epithet of Vasudeva, Kṛiṣṇa's father.

काकः a kind of heron.

the curlew.

a kind of pigeon. -केशः the fig-tree. -केशा a female demon, demoness. -क्षित् m. a hog. -गरम् a particular poison.

गर्भः N. of Viṣṇu.

an epithet of Bhavabhūti.-गृहम् -गेहम् a cellar, a room underground. -गोलः the terrestrial globe; दधौ कण्ठे हालाहलमखिलभूगोलकृपया Ā. L.17; भूगोलमुद्बिभ्रते Gīt.1. ˚विद्या geography. -घनः the body. -घ्नी aluminous slate. -चक्रम् the equator.-चर a. moving or living on land.

(रः) any landanimal (opp. जलचर).

epithet of Śiva.

चर्या, छाया, छायम् earth's shadow (vulgarly called Rāhu).

darkness.

जन्तुः a kind of earthworm.

an elephant. -जम्बुः, -बूः f. wheat. -तलम् the surface of the earth. -तुम्बी a kind of cucumber. -तृणः, -भूस्तृणः a kind of fragrant grass. -दारः a hog. -देवः, -सुरः a Brāhmaṇa. -धनः a king. -धर a.

holding or supporting the earth; व्यादिश्यते भूधरतामवेक्ष्य कृष्णेन देहोद्वहनाय शेषः Ku.3.13.

dwelling on the earth.

(रः) a mountain; भवभूतेः संबन्धाद् भूधरभूरेव भारती भाति Udb.

of Kṛiṣna.

the number 'seven'. ˚ईश्वरः, ˚राजः an epithet of the mountain Himālaya. ˚जः a tree.

a king; स त्वं भूधर भूतानाम् Bhāg.1.37.13.-धात्री N. of a tree (Mar. भुयआवळी). -ध्रः a mountain.-नागः a kind of earth-worm. -नामन् f. a kind of fragrant earth. -निम्बः Gentiana Chirata (Mar. किराईत).-नेतृ m. a sovereign, ruler, king.

पः a sovereign, ruler, king.

a term for number 'sixteen'.

पतिः a king.

of Indra. -पदः a tree. -पदी a particular kind of jasmine; मल्लिका मदयन्तीव शीतभीरुश्च भूपदी Bhāva. P. -परिधिः the circumference of the earth. -प(फ)लः a kind of rat (Mar. घूस). -पवित्रभ् cow-dung.

पालः a king, sovereign; भूपालसिंह निजगाद सिंहः.

an epithet of king Bhoja.-पालनम् sovereignty, dominion.

पुत्रः, सुतः the planet Mars.

N. of the demon Naraka; q. v. -पुत्री, -सुता 'daughter of the earth', an epithet of Sītā; भूपुत्री यस्य पत्नी स भवति कथं भूपती रामचन्द्रः Rām. -प्रकम्पः an earthquake. -प्रदानम् a gift of land. -फलः a kind of rat. -बिम्बः, -म्बम् the terrestrial globe. -भर्तृ m.

a king, sovereign.

a mountain; भूभर्तुः शिरसि नभो- नदीव रेजे Ki.7.18. -भा the shadow of the earth on the moon (in an eclipse). -भागः a region, place, spot.-भुज् m. a king; निवासाय प्रशस्यन्ते भूभुजां भूतिमिच्छताम् Kām. -भृत् m.

a mountain; दाता मे भूभृतां नाथः प्रमाणी- क्रियतामिति Ku.6.1; R.17.78.

a king, sovereign; निष्प्रभश्च रिपुरास भूभृताम् R.11.81.

an epithet of Viṣṇu.

a term for the number 'seven'. -मणिः the king; अतस्तिष्ठामि भूत्वाहं कृपाणी भूमणे तव Śiva B.2.22.

मण्डलम् the earth, (terrestrial globe).

the circumference of the earth. -युक्ता a kind of palm.-रुण्डी a kind of sun-flower. -रुह् m., -रुहः a tree. (-हम्) a pearl. -लता a worm. -लिङ्गशकुनः a species of bird; भूलिङ्गशकुनाश्चान्ये सामुद्राः पर्वतोद्भवाः Mb.12.169.1.

लोकः (भूर्लोकः) the terrestrial globe.

the country on the southern part of the equator. -वलयम् = भूमण्डलम् q. v. -वल्लभः a king, sovereign. -वल्लूरम् a mushroom. -वृत्तम् the equator. -शक्रः 'Indra on earth', a king, sovereign. -शमी a kind of Acacia.

शयः an epithet of Viṣṇu.

any animal lying on the earth. -शय्या lying on the ground. -शुद्धिः f. purification of the ground by sweeping &c. -श्रवस् m. an ant-hill. -श्वभ्रम् a hole in the ground. -सुरः a Brāhmaṇa. -स्थः a man. -स्पृश् m. a man.

mankind.

a Vaiśya. -स्फोटः a mushroom. -स्वर्गः an epithet of the mountain Meru; भूस्वर्गायते to become a heaven on earth. -स्वामिन् m. a landlord.

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

भू cl.1 P. ( Dha1tup. i , 1 ) भवति(rarely A1. ते; pf. बभूव, 2. pers. ऊथor ऊविथcf. Pa1n2. 7-2 , 64 ; बभूयास्, यार्, बभूतुRV. ; A1. बभूवेor बुभूवेVop. ; cf. below ; aor. अभूत्, ऊवन्; Impv. बोधि[ cf. बुध्] , भूतुRV. ; aor. or impf. अभुवत्, भुवत्, भुवानिib. ; Prec. भूयासम्, 2. 3. sg. यास्ib. Page760,2 ; भूयात्AV. ; भूयिष्ठास्BhP. ; भविषात्[?] AitBr. ; अभविष्ट, भविषीष्त. Gr. ; fut. भविष्यति, ep. also तेand 2. pl. ष्यध्वम्; भविताBr. etc. ; inf. भुवे, -भ्वे, भूषणिRV. ; भवितुम्, तोस्Br. ; ind.p. भूत्वा; भूत्वीRV. ; -भूयRV. etc. ; -भूयम्, -भवम्Br. ) , to become , be(with nom , or adv. or indeclineable words ending in ईor ऊcf. कृष्णी-भूetc. ), arise , come into being , exist , be found , live , stay , abide , happen , occur RV. etc. (often used with participles and other verbal nouns to make periphrastical verbal forms ; with a fut.p. = to be going or about to e.g. अनुवक्ष्यन् भवति, he is going to recite S3Br. ; the fut. of भूwith a pf. p. = a fut. pf. e.g. कृतवान् भविष्यसि, you will have done MBh. ; the pf. P. बभूवafter the syllable आम्is put for the pf. of verbs of the 10th class etc. [ cf. 1. अस्and 1. कृ] ; the A1. appears in this meaning S3is3. ix , 84 Kum. xiv. 46 ; observe also भवतिwith a fut. tense , it is possible that , e.g. भवति भवान् याजयिष्यति, it is possible that you will cause a sacrifice to be performed Pa1n2. 3-3 , 146 Sch. ; भवेत्, may be , granted , admitted Ka1s3. on Pa1n2. 3-2 , 114 ; भवतुid. , well , good , enough of this Ka1v. Hit. ; इतिचेद् भवेत्, if this question should be asked Mn. x , 66 ; क्व तद् भवति, what is to become of this , it is quite useless TBr. ; with न= to cease to exist , perish , die MBh. Ka1v. etc. ; with इह न, not to be born on earth MBh. ; with शत-धा, to fall into a hundred pieces MBh. ; with दूरतः, to keep aloof. S3a1rn3gP. ; with मनसिor चेतसिand gen. , to occur to the mind of any one Ka1d. ; id. with gen. alone Lalit. ); to fall to the share or become the property of , belong to( cf. " esse alicujus " ; with gen. , rarely dat. or loc. accord. to Vop. also with परिor प्रतिand preceding acc. ) RV. etc. ; to be on the side of , assist (with gen. or -तस्) MBh. 1301 ( cf. Pa1n2. 5-4 , 48 Sch. ); to serve for , tend or conduce to(with dat. of thing) RV. etc. (with फलाय. to bear fruit Ka1m. ); to be occupied with or engaged in , devote one's self to (with loc. ) MBh. Ka1v. ; to thrive or prosper in( instr. ) , turn out well , succeed RV. TS. Br. ; to be of consequence or useful Mn. iii , 181 ; (also A1. Dha1tup. xxxiv , 37 )to fall , or get into , attain to , obtain Br. MBh. ; (with इदम्)to obtain it i.e. be successful or fortunate TS. : Pass. भूयते(or तिUp. ; aor. अभावि)sometimes used impers. e.g. यैर् भविष्यते, by whom it will be existed i.e. who will be Ra1jat. : Caus. भावयति(rarely ते; aor. अबीभवत्Gr. ; inf. भावितुम्R. ; Pass. भाव्यतेetc. MBh. ) , to cause to be or become , call into existence or life , originate , produce , cause , create Pur. Sa1h. ; to cherish , foster , animate , enliven , refresh , encourage , promote , further AitUp. MBh. etc. ; to addict or devote one's self to , practise( acc. ) MBh. HYog. ; to subdue , control R. ; (also A1. Dha1tup. xxxiv , 37 )to obtain Jaim. Sch. ; to manifest , exhibit , show , betray MBh. Ka1m. Das3. ; to purify BhP. ; to present to the mind , think about , consider , know , recognize as or take for (two acc. ) MBh. Ka1v. etc. ; to mingle , mix , saturate , soak , perfume Kaus3. Sus3r. ( cf. भावित, p. 755 , col. 1): Desid. of Caus. बिभावयिषति( Pa1n2. 7-4 , 80 Sch. ) , to wish to cause to be etc. Br. : Desid. बुभूषति( ते) , to wish or strive to become or be RV. etc. ; (with क्षिप्रम्) , to strive to be quickly possessed MBh. ; to want to get on , strive to prosper or succeed TS. Br. MBh. ; to want to have , care for , strive after , esteem , honour MBh. Hariv. ; to want to take revenge BhP. : Intens , बोभवीति, बोभवति, बोभोति, बिभूयते, to be frequently , to be in the habit of BhP. Bhat2t2. ; to be transformed into( acc. ) RV. AV. ; (with तिरः) , to keep anything( instr. )secret S3Br. [ cf. Zd. bu1 ; Gk. ? , ? ; Lat. fuit , fuat etc. ; Slav. byti ; Lith. bu4ti ; Germ. bim , bim ; Angl.Sax. beo4 ; Eng. be.]

भू mfn. becoming , being , existing , springing , arising( ifc. ; See. अक्षि-, गिरि-, चित्त-, पद्मभूetc. )

भू m. N. of विष्णुMBh. xii , 1509 ( Ni1lak. )

भू m. of an एका-हS3rS.

भू f. the act of becoming or arising Pa1n2. 1-4 , 31

भू f. the place of being , space , world or universe (also pl. ) RV. AV.

भू f. the earth (as constituting one of the 3 worlds , and therefore a symbolical N. for the number " one ") Mn. MBh. etc.

भू f. one of the three व्याहृतिs(See. भुवस्, भूर्, pp. 760 and 763)

भू f. earth (as a substance) , ground , soil , land , lauded property ib.

भू f. floor , pavement Megh.

भू f. a place , spot , piece of ground RV. etc.

भू f. the base of any geometrical figure A1ryabh.

भू f. object , matter(See. विवादसंवाद-भू)

भू f. a term for the letter ल्Ra1matUp.

भू f. a sacrificial fire L.

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

(I)--Earth: (भूमि, s.v.) one of the seven worlds; released from रसातल by Hari in वराह form, this, देवी worships Hari in that form in Uttara-Kuru; फलकम्:F1:  भा. IV. १७. ३४; M. ६०. 2.फलकम्:/F when पृथु wanted to punish her for scarce supply of food, she trembled and appealed to him to make the ground level plain and milk her with a calf and a pail; was milked by the King, sages, Gods, asuras and others; hilly tracts got levelled, and cities and villages were founded. फलकम्:F2:  भा. IV. १७. १३-36; १८. 2-३२.फलकम्:/F भू is said to have given योगिच् पादुकस् to पृथु. फलकम्:F3:  Ib. IV. १५. १८.फलकम्:/F presiding deity is Agni; [page२-571+ २९] burnt by प्रलय fire; फलकम्:F4:  Br. II. १९. १५५; २१. २१; IV. 1. १५६; 2. 9-१९, ४१, २२३.फलकम्:/F the measurement of the earth (Pra- माणम्) attempted by हर्यश्वस् (s.v.). फल���म्:F5:  M. 5. 6.फलकम्:/F

(II)--(Samiti) a कृतलोक, the first world; first was said भू and then came this world; फलकम्:F1:  वा. २३. १०७; २४. १८. १०१. ११, ३५-36.फलकम्:/F is पार्थिव loka; फलकम्:F2:  Ib. १०१. १८.फलकम्:/F these lokas are burnt by the flames of the seven suns; फलकम्:F3:  Ib. १०१. २०.फलकम्:/F  मरीचि, कश्यप, दक्ष and other प्रजापतिस् live here; फलकम्:F4:  Ib. १०१. ३४.फलकम्:/F people here live on rice and juice. फलकम्:F5:  Ib. १०१. ४०, ४२.फलकम्:/F