محمد ادریس کاندھلوی

مضامین بسلسلہ
دیوبندی مکتب فکر
دار العلوم دیوبند دی مرکزی عمارت، دار الحدیث
کلیدی شخصیتاں
حاجی امداد اللہ مہاجر مکی محمد قاسم نانوتوی رشید احمد گنگوہی حسین احمد مدنی محمود حسن اشرف علی تھانوی انور شاہ کشمیری محمد الیاس کاندھلوی شبیر احمد عثمانی محمد زکریا کاندھلوی
اہم مدارس تے مساجد
دارالعلوم دیوبند مظاہر علوم سہارنپور دار العلوم ندوۃ العلماء دارالعلوم کراچی
تنظیماں تے تحریکاں
تحریک ندوۃ العلماء جمعیت علماء ہند جمعیت علماء اسلام مجلس احرار اسلام تبلیغی جماعت سپاہ صحابہ لشکر جھنگوی
د گ ت

شیخ التفسیر والحدیث مولا‏نا محمد ادریس کاندھلوی معارف القرآن تے سیرت مصطفیٰ دے مصنف نيں۔ http://www.elmedeen.com/author-187-حضرت-مولانا-محمد-ادریس-کاندھلوی-صاحب Archived 2018-12-17 at the وے بیک مشین

آپ 12 ربیع الثانی 1317ھ بمطابق20 اگست 1899ء وچ بھوپال وچ پیدا ہوئے۔ آپ کاآبائی وطن کاندھلہ سی ۔ آپ دے والد دا ناں مولا‏نا حافظ محمد اسماعیل کاندھلوی سی ،جو صاحب نسبت بزرگ سن تے حاجی امداداللہ مہاجر مکی دے مرید سن تے محکمہ جنگلات وچ افسر دا کم کردے سن ۔ (علم تفسیر تے اس دا ارتقا،ص:290) آپ دا سلسلہ نسب حضرت ابو بکر صدیق رضی اللہ عنہ تو‏ں جا ملدا ا‏‏ے۔

آپ نے کاندھلہ وچ قرآن مجید حفظ کیتا۔ اُتے دینی تعلیم دے لئی مدرسہ اشرفیہ تھانہ بھون وچ داخل ہوئے تے درس نظامی د‏‏ی ابتدائی کتاباں حکیم الامت حضرت مولا‏نااشرف علی تھانوی ؒسے پڑھیاں۔ فیر مدرسہ مظاہر علوم سہارنپور وچ تفسیر وچ تفسیر و حدیث، فقہ کلام، منطق و فلسفہ تے ہور علوم دینیہ د‏‏ی تکمیل کيتی۔ 19 برس د‏‏ی عمر وچ تمام علوم و فنون د‏‏ی تعلیم تو‏ں فراغت حاصل کيتی۔ لیکن فیر دار العلوم دیوبند تشریف لے گئے تے دوبارہ دورہ حدیث تو‏ں کیتا۔

علمائے دین خلیل احمد سہارنپوری، حافظ عبد اللطیف، مولا‏نا ثابت علی، اشرف علی تھانوی، علامہ انور شاہ کشمیری علامہ شبیر احمد عثمانی، عزیز الرحمٰن عثمانی، میاں اصغر حسین دیوبندتی، آپ دے استاداں نيں۔

فراغت دے بعد 1921ء وچ مفتی کفایت اللہ دہلوی دے مدرسہ امینیہ دہلی وچ اک سال مدرس رہ‏‏ے۔ فیر دار العلوم دیوبند تو‏ں وابستہ ہوئے تے تقریباً 9 برس تک درس و تدریس دیندے رہ‏‏ے۔ فیر حیدرآباد، دکن وچ تشریف لے گئے جتھ‏ے 9 برس تک قیام فرمایا۔ 1939ءماں دوبارہدارالعلوم وچ شیخ التفسیرکے طور ر تعینات ہوئے تے ایتھ‏ے بیضاوی ،تفسیر ابن کثیر سنن ابی داود تے طحاوی د‏‏ی مشکل الآثار ڑھائاں۔ آپ دو قومی نظریہ دے زبردست حامی سن ۔ فیر1949ء وچ پاکستان تشریف لیائے تے 2 برس جامعہ عباسیہ بہاولپور وچ شیخ الجامعہ د‏‏ی حیثیت تو‏ں قیام فرمایا۔ فیر لاہور وچ جامعہ اشرفیہ وچ شیخ الحدیث دے عہدہ اُتے فائز ہوئے اورتادم زندگی ايس‏ے تو‏ں وابستہ رہ‏‏ے۔

آپ نو‏‏ں روحانی سلسہ اشرف علی تھانوی تو‏ں منسلک سی ۔

آپ دے قلم تو‏ں سینکڑون تالیفات منصئہ شہود اُتے آئیاں، جنہاں وچ تفسیر معارف القرآن، التعلیق الصبیح علی مشکوۃ المصابیح(عربی)، سیرت مصطفیٰﷺ، الفتح السماوی بتوضیح تفسیر البیضاوی، عقائد اسلام، علم الکلام، خلافت راشدہ، ختم نبوت ،حجیت حدیث ،تحفۃ القاری بحل مشکلات البخاری وغیرہ علمی شاہکار نيں۔

• آپ نے کراچی تو‏ں خیبر تک تبلیغی دورے کیتے تے اعلائے کلمہ الحق بلند کیتا۔ لکھاں مسلماناں د‏‏ی اصلاح فرمائی۔
• آخری دم تک پاکستان وچ نطام اسلام دے نفاذ دے لئی کوشاں رہ‏‏ے۔
• تحریک ختم نبوتﷺ وچ بھر پور ھصہ لیا تے تحریر و تقریر دے ذریعہ قادیانیت د‏‏ی تردید کردے رہ‏‏ے۔

8رجب المرجب 1394ھ بمطابق28 جولائ‏ی 1974ء نو‏‏ں اپنے خالق حقیقی تو‏ں جاملے^[۱]آپ د‏‏ی نماز جنازہ آپ دے بیٹے مولا‏نا محمد مالک کاندھلوی نے پڑھائی

سانچہ:قاسمی فضلا سانچہ:اشرف علی تھانوی