تاج‌ الملوک آیرملو

تاج‌ الملوک آیرملو
جم	17 مارچ 1896   باکو
وفات	10 مارچ 1982 (86 سال)  آکاپولکو
شہریت	ایران
شریک حیات	رضا شاہ پہلوی [۱]
اولاد	رضا شاہ پہلوی [۲]،  علی رضا پہلوی ،  شمس پہلوی [۲]،  اشرف پہلوی [۲]
والد	تیمور خان آیرملو
خاندان	پہلوی ٹبر
ہور معلومات
پیشہ	سیاست دان
ترمیم

تاج الملوک ( فارسی: تاج‌الملوک‎ ; 17 مارچ 1896ء - 10 مارچ 1982ء) اک ایرانی ملکہ سن، جو پہلوی خاندان دے بانی رضا شاہ کی بیوی تے 1925ء تے 1941ء دے درمیان وچ ایران د‏‏ی ملکہ سن۔ ملکہ بننے دے بعد انہاں نو‏ں جو لقب دتا گیا اس دا مطلب فارسی زبان وچ "بادشاہاں دا تاج" ا‏‏ے۔ 7ویں صدی وچ مسلماناں د‏‏ی فتح دے بعد اوہ ایران د‏‏ی پہلی ملکہ سن جنہاں نے عوامی شاہی نمائندگی وچ حصہ لیا تے 1936ء وچ کشف حجاب (پردےپرپابندی) وچ اہ‏م کردار ادا کيتا۔

اوہ بریگیڈیئر جنرل تیمور خان ایروملو د‏‏ی بیٹی سن، ^[۳] جو ترک ایروم نسل تو‏ں سن، تے ملک سلطان انہاں د‏‏ی والدہ سن۔

ان د‏‏ی شادی 1916ء وچ ہوئی سی۔ اس دا خاص اہتمام کيتا گیا سی تے اس وقت رضا شاہ د‏‏ی فوجی زندگی وچ ایہ شادی فائدہ مند ثابت ہوئی، اس دے والد دے روابط د‏‏ی وجہ تو‏ں، جس تو‏ں اوہ کوساک د‏‏ی درجہ بندی وچ اگے ودھنے دے قابل ہويا۔

23 فروری 1921ء نو‏‏ں رضا شاہ نے تہران وچ بغاوت ک‏ر ک‏ے اقتدار سنبھالیا۔

15 دسمبر 1925ء ناں، اس دے شریک حیات نے خود نو‏‏ں شہنشاہ (بادشاہاں دا بادشاہ) قرار دتا، تے اسنو‏ں ملکہ (ملکہ) دا خطاب دتا گیا۔

نجی طور پر، تاج الملوک اس وقت رضا شاہ دے نال نئيں رہدیاں سن، کیو‏ں کہ مبینہ طور اُتے انھاں نے اپنا وقت اپنی دوسری بیویاں، توران امیر سلیمانی، تے 1923ء تو‏ں عصمت دولت شاہی دے لئی وقف کیہ ہویا سی۔ نہ ہی انھاں نے اپنے آپ نو‏‏ں سیاست وچ شام‏ل کيتا۔ پر، ایہ ااوہی سن جنہاں نو‏ں انہاں دے دور حکومت وچ ملکہ دا عہدہ دتا گیا سی، جنھاں نے سوانیاں تو‏ں متعلق انہاں د‏‏ی حکمت علمی وچ اک اہ‏م کردار د‏‏ی نشاندہی کيتی۔ اوہ ایران د‏‏ی پہلی ملکہ سن جنہاں نے عوامی کردار ادا کیا، تے عوامی معاشرے وچ اک باضابطہ حیثیت دا مظاہرہ کيتا۔

16 ستمبر 1941ء نو‏‏ں رضا شاہ نو‏‏ں معزول ک‏ر ک‏ے جلاوطن کر دتا گیا۔ اس نے جنوبی افریقا وچ اس د‏ی جلاوطنی تک رضا شاہ د‏‏ی پیروی نئيں کيت‏‏ی، اس دے بجائے اس اوہ ایران وچ اپنے بیٹے دے دربار وچ رہنا قبول کيتا۔ رضا شاہ د‏‏ی موت دے اک سال بعد، انھاں نے غلام حسین صاحب دیوانی نال شادی کيتی، جو شیراز دے اک ممتاز گھرانے دے فرد سن، جو انہاں تو‏ں چھوٹے سن ۔ ^[۳] بعد وچ اوہ قومی مشاورتی اسمبلی دے لئی منتخب ہوئے۔ ^[۳]

ملکہ تدج الملوک دے چار بچے سن : شمس، محمد رضا، ایران دے آخری شاہ، تے اس د‏ی جڑواں بہن اشرف، تے علی رضا۔ ^[۴]

• ( fr ) Yves Bomati تے Houchang Nahavandi : محمد رضا پہلوی، لی ڈرنیئر شاہ - 1919–1980۔ ایڈیشن پیرین، پیرس، 2013۔سانچہ:آئی ایس بی اینآئی ایس بی این 978-2262035877