Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.
Ël tòrcc a l'é na màchina che a serv per sbërgnaché le rape d'uva a la fin ëd la fermentassion.
A l'é na màchina fondamental andrinta la fabricassion dël vin.
Ël prinsipi ëd fonsionament a l'é col d'un capél ëd bòsch, tenù da na testa filetà, che a ven sarà viaman che as gira chiel midem d'antorn a na vis, che a l'é posissionà al sènter dël tòrcc, an posission vertical. La testa dël tòrcc as fà giré grassie a la famosa bara dël tòrcc, utiss andispensàbil andrinta na cassin-a.
Le doe lateraj, a son 'dcò ëd bòsch e a servo për ten-e ansema la rapa da torcé.
La pression fàita dal capel ansima la rapa a fà seurte da la rapa col pòch vin che a-i resta andrinta, e che a passa antrames a le doe për droché ansima al piat, pi bass, për peui andé a droché andrinta a un sëbbre.
Le prime vis da tòrcc a j'ero ëd bòsch. Peui con ël sécol ch'a fa 20, a son stàite baratà le vis ëd bòsch con cole ëd metal.
La màchine pì moderne a së s-ciamo presse.
Famos ant la stòria a l'é ël vin dël tòrcc, che a sarìa ël vin nen vàire bon che a seurt da l'ùltima vira, prima ëd campé via le rape che oramai a son già fruste.