węgiel

Podobna pisownia: węgieł

wymowa:

IPA: [ˈvɛ̃ŋʲɟɛl], AS: [vẽŋʹǵel], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal.• asynch. ę  ​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu C i liczbie atomowej 6; zob. też węgiel (pierwiastek) w Wikipedii

(1.2) geol. bryłka rudy z dużą zawartością węgla (1.1), materiał opałowy; zob. też węgle kopalne w Wikipedii

(1.3) szt. materiał rysunkowy w formie patyczków miękkiego węgla drzewnego

(1.4) szt. technika artystyczna posługująca się węglem (1.3) oraz rysunek nią wykonany; zob. też węgiel (technika artystyczna) w Wikipedii

(1.5) grudka żaru

odmiana:

(1.1) blm,

 

przypadek	liczba pojedyncza
mianownik	węgiel
dopełniacz	węgla
celownik	węglowi
biernik	węgiel
narzędnik	węglem
miejscownik	węglu
wołacz	węglu

(1.2-5)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	węgiel	węgle
dopełniacz	węgla	węgli
celownik	węglowi	węglom
biernik	węgiel	węgle
narzędnik	węglem	węglami
miejscownik	węglu	węglach
wołacz	węglu	węgle

przykłady:

(1.1) Diament to jedna z krystalicznych postaci węgla.

(1.2) Sto lat temu większość statków było napędzanych węglem.

(1.3) Antoni Kamieński (…) odwiedził również pisarkę w Grodnie i wówczas naszkicował węglem jeden z bardziej znanych jej portretów^[1].

składnia:

kolokacje:

(1.1) czterochlorek węgla • dwusiarczek węgla • dwutlenek węgla • tlenek węgla

(1.2) węgiel brunatny • węgiel kamienny • węgiel drzewny • kopalnia węgla • wydobywać węgiel • węgiel aktywny / węgiel aktywowany • węgiel bunkrowy • węgiel drzewny • węgiel gazowy • węgiel koksujący / węgiel koksowy • węgiel kostny

synonimy:

(1.1) symbol. C

(1.2) czarne złoto; gw. (Górny Śląsk) wóngiel

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. węglan mrz, węglarz mos, węglowiec mrz, węgielnica ż, węglarka ż, węglarstwo n, węglik m

zdrobn. węgielek mrz

czas. zwęglać ndk., zwęglić dk.

przym. węglowy, węglanowy, węglarski

związki frazeologiczne:

biały węgiel

etymologia:

prasł. *ǫglь

uwagi:

(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Pierwiastki chemiczne

nie mylić z: węgieł

zob. też węgiel w Wikipedii; por. karbon

tłumaczenia:

• afrykanerski: (1.1) koolstof
• albański: (1.1) karbon
• angielski: (1.1) carbon; (1.2) coal; (1.3) charcoal
• arabski: (1.1) كربون m (karbūn); (1.2) فحم m (faḥm)
• baskijski: (1.1) karbono; (1.2) ikatz
• bengalski: (1.1) কার্বন, অঙ্গার
• bretoński: (1.1) karbon m
• bułgarski: (1.1) въглерод m; (1.2) въглища lm
• buriacki: (1.1) нүүрһэнтүрэгшэ
• chiński standardowy: (1.1) uproszcz. i trad. 碳 (tàn)
• chorwacki: (1.1) ugljik m; (1.2) ugljen m
• czeski: (1.1) uhlík m; (1.2) uhlí n; (1.3) uhel m; (1.4) uhel m; (1.5) uhlík m
• dolnołużycki: (1.2) wugel m
• duński: (1.1) kulstof n, karbon n
• esperanto: (1.1) karbono; (1.2) karbo
• estoński: (1.1) süsinik
• farerski: (1.1) kolevni n
• fiński: (1.1) hiili
• francuski: (1.1) carbone m; (1.2) charbon m
• friulski: (1.1) carboni m
• fryzyjski: (1.1) koalstof
• górnołużycki: (1.1) wuhlo n
• grenlandzki: (1.1) kulstoffi
• gudźarati: (1.2) કોલસો m (kōlasō)
• hausa: (1.1) kwal
• hebrajski: (1.1) פחמן
• hiszpański: (1.1) carbono m; (1.2) carbón m
• interlingua: (1.1) carbon
• irlandzki: (1.1) carbón
• islandzki: (1.1) kolefni n; (1.2) kol n
• japoński: (1.1) 炭素 (たんそ, tanso)
• jidysz: (1.1) קוילנשטאָף m (kojlnsztof); (1.2) קויל m/ż (kojl)
• kaszubski: (1.1) wãdźel m
• kataloński: (1.1) carboni m; (1.2) carbó m
• kornijski: (1.1) carbon
• litewski: (1.1) anglis ż
• łaciński: (1.1) carbonium
• łotewski: (1.1) ogleklis
• macedoński: (1.1) јаглерод
• maltański: (1.1) karbon
• mongolski: (1.1) нүүрстөрөгч
• niderlandzki: (1.1) koolstof n
• niemiecki: (1.1) Kohlenstoff m; (1.2) Kohle ż
• norweski (bokmål): (1.1) karbon
• nowogrecki: (1.1) άνθρακας m; (1.2) κάρβουνο n, άνθρακας m
• nowopruski: (1.1) anglis ż
• ormiański: (1.1) ածխածին
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.2)
• połabski: (1.2) vǫďėl m
• portugalski: (1.1) carbono m
• rosyjski: (1.1) углерод m; (1.2) уголь m
• rumuński: (1.1) carbon n
• serbski: (1.1) угљеник
• słowacki: (1.1) uhlík m; (1.2) uhlie n
• słoweński: (1.1) ogljik m
• szwedzki: (1.1) kol w; (1.2) kol w
• tajski: (1.1) คาร์บอน
• turecki: (1.1) karbon
• tuvalu: (1.1) ˈmala
• ukraiński: (1.1) вуглець m; (1.2) вугілля n
• volapük: (1.1) karbin
• walijski: (1.1) carbon
• węgierski: (1.1) szén
• wietnamski: (1.1) cacbon
• wilamowski: (1.1) kȫła m, köła m
• włoski: (1.1) carbonio m; (1.2) carbone m

źródła: