Zygmunt Siewiński
major taborów | |
Pełne imię i nazwisko |
Zygmunt Aleksander Siewiński |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
23 lutego 1895 |
Data i miejsce śmierci |
1940 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1914–1940 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska |
I zastępca dowódcy |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Zygmunt Aleksander Siewiński (ur. 23 lutego 1895 w Ostrowie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – major taborów Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 23 lutego 1895 we wsi Ostrów, w ówczesnym powiecie sokalskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Antoniego i Zofii z Gruszczyńskich[1]. Uczęszczał do c. k. Gimnazjum w Buczaczu, w którym w 1913 złożył maturę[2]. W tym samym roku rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie. Jako uczeń gimnazjum, a następnie student, był aktywnym członkiem Drużyn Polowych Sokoła, IX Polskiej Drużyny Strzeleckiej oraz organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie"[3].
10 sierpnia 1914 wstąpił do Legionów Polskich i został przydzielony do 13. kompanii IV batalionu 3 Pułku Piechoty. W szeregach tego pułku walczył w Karpatach[3]. W maju 1915 został przeniesiony do 4 Pułku Piechoty, a 20 grudnia tego roku do 2 Pułku Ułanów[3]. Dwukrotnie ranny podczas walk. W 1916 został przeniesiony do służby werbunkowej. 9 kwietnia 1917 był odnotowany w Komisariacie Werbunkowym do WP we Włocławku i przedstawiony do odznaczenia austriackim Krzyżem Wojskowym Karola[3]. W lipcu 1917, w trakcie kryzysu przysięgowego, odmówił złożenia przysięgi i został internowany. Po kilku tygodniach uciekł z internowania i został aresztowany w Rzeszowie, a następnie wcielony do Pułku Strzelców Nr 20. W Jogendorfie ukończył kurs oficerski. W listopadzie 1918 został internowany przez Ukraińców i osadzony w obozie w Jazłowcu[3].
W kwietniu 1919, po uwolnieniu z niewoli, wstąpił do Wojska Polskiego i został przydzielony do 4 Dywizji Piechoty, w której szeregach walczył podczas wojny polsko-bolszewickiej[3][1]. 17 lipca 1919 jako oficer byłych Legionów Polskich został mianowany z dniem 1 lipca 1919 podporucznikiem wojsk taborowych. Służył wówczas w Inspektoracie Wojsk Taborowych[4]. 18 sierpnia tego roku został przydzielony do Dowództwa Taborów 5 Brygady Jazdy[5]. 1 czerwca 1921 pełnił służbę w 6 Dywizjonie Wojsk Taborowych we Lwowie[6]. Później został przeniesiony do 10 Dywizjonu Taborów w Przemyślu[7][8]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 2. lokatą w korpusie oficerów taborowych[9], a 31 marca 1924 mianowany kapitanem ze starszeństwem z 1 lipca 1923 i 2. lokatą w korpusie oficerów taborowych[10]. Z dniem 1 października 1925, w związku z wprowadzeniem nowej organizacji wojsk taborowych, został czasowo ewidencyjnie przydzielony do kadry oficerów taborowych, do czasu przeniesienia do innego korpusu osobowego[11]. W lutym 1926 został przydzielony z 10 Szwadronu Taborów do Powiatowej Komendy Uzupełnień Pińczów na stanowisko pełniącego obowiązki kierownika I referatu administracji rezerw[12]. W listopadzie 1927 został przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Łańcut na stanowisko kierownika II referatu poborowego[13][14]. We wrześniu 1930 został przeniesiony do 5 Dywizjonu Taborów w Bochni[15][16], a w czerwcu 1934 do Kierownictwa Zaopatrzenia Taborów w Warszawie[17]. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 i 4. lokatą w korpusie oficerów taborowych[18][19]. W tym samym roku wrócił do 5 Dywizjonu Taborów na stanowisko zastępcy dowódcy, a w następnym wyznaczony na stanowisko I zastępcy dowódcy dywizjonu[20].
W czasie kampanii wrześniowej 1939, po agresji ZSRR na Polskę dostał się do niewoli sowieckiej i przebywał w obozie w Starobielsku[1]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w bezimiennej, zbiorowej mogile w Piatichatkach[1], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[21]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 3127[1].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło – decyzją nr 439/MON[22] – mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[23][24]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[25][26][27].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Niepodległości – 6 czerwca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[28][29]
- Krzyż Walecznych czterokrotnie[30][19]
- Złoty Krzyż Zasługi – 1938 „za zasługi na polu pracy społecznej”[31]
- Srebrny Krzyż Zasługi – 19 marca 1937 „za zasługi w służbie wojskowej”[32][33]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[1]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[1]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 482.
- ↑ Sprawozdanie 1913 ↓, s. 86, 104.
- ↑ a b c d e f Siewiński Zygmunt Aleksander. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2023-12-17].
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 80 z 26 lipca 1919 roku, poz. 2713.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 89 z 20 września 1919 roku, poz. 3241.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 396.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1037, 1040.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 947, 950.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 283.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924 roku, s. 177.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 109 z 21 października 1925 roku, s. 587.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 4, 19.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 317.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 519, 523.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 20.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 284, 787.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 169.
- ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 384, tu błędnie jako Zygmunt Artur Siewiński.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 275.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 831.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 21 [dostęp 2024-10-10] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11 listopada 1931 roku, s. 369.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 284.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938, s. 25.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 97.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 19 marca 1937, s. 9.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- XIV. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Buczaczu za rok szkolny 1913. Buczacz: Nakładem Funduszu Naukowego, 1913.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Absolwenci i studenci Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie
- Członkowie Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie”
- Członkowie Polskich Drużyn Strzeleckich
- Członkowie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (zabór austriacki)
- Majorowie taborów II Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie 5 Dywizjonu Taborów
- Oficerowie komend uzupełnień II Rzeczypospolitej
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Charkowie
- Polacy – żołnierze cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-ukraińskiej (strona polska)
- Urodzeni w 1895
- Zmarli w 1940
- Pochowani na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu na Piatichatkach w Charkowie