Przejdź do zawartości

Zofia Małynicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zofia Małynicz
Ilustracja
Jedna ze scen przedstawienia „Prawdziwe życie Anny” w Teatrze Nowym w Warszawie. Od lewej: Ewa Kuncewicz i Zofia Małynicz
Data i miejsce urodzenia

8 lipca 1905
Zurych, Szwajcaria

Data i miejsce śmierci

22 stycznia 1988
Warszawa, Polska

Zawód

aktorka, pedagog

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy II klasy Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej Medal Komisji Edukacji Narodowej Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego

Zofia Małynicz (ur. 8 lipca 1905 w Zurychu, zm. 22 stycznia 1988 w Warszawie) – polska aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna oraz pedagog.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Uczęszczała do prywatnej polskiej szkoły w Kijowie. Studiowała polonistykę i historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. W 1927 ukończyła studia na Oddziale Dramatycznym przy Konserwatorium Muzycznym w Warszawie. Na dwa lata związała się z „Placówką Żywego Słowa” kierowaną przez Janinę Górską i Mieczysława Szpakiewicza, gdzie debiutowała tytułową rolą w Wandzie Cypriana Kamila Norwida.

Przed wojną występowała na scenach Teatru Polskiego w Warszawie (1936–1939), Teatru Polskiego w Poznaniu (1934–1935) i Teatru Miejskiego w Wilnie (1929–1931). W latach 1933–1939 wykładała w warszawskim Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej (PIST).

Lata wojny spędziła w Warszawie. W czasie okupacji uczestniczyła w konspiracyjnym życiu teatralnym i kontynuowała pracę pedagogiczną w tajnym PIST. Pracowała jako kelnerka w kawiarni „U Aktorek”. W ramach represji po udanym zamachu na Igo Syma w marcu 1941 została aresztowana przez Niemców[1].

Po wojnie występowała na deskach: Starego Teatru w Krakowie, Teatru Wojska Polskiego w Łodzi (sezon 1945/1946) i Teatru Polskiego w Warszawie (1946–1973).

Wariatka z Chaillot (Aurelia), 1958
Grób Zofii Małynicz na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

W latach 1947–1970 wykładowca Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie, w latach 1949–1950 dziekan Wydziału Aktorskiego, a od 1956 profesor tej uczelni. Członek zasłużony ZASP-u.

Wystąpiła również w Teatrze Telewizji, m.in. w spektaklach: Pies ogrodnika Lope de Vegi w reżyserii Konrada Swinarskiego (1962), Pamiętnik matki Marcjanny Fornalskiej w reżyserii Stanisława Wohla (1964), Mąż idealny Oscara Wilde’a w reżyserii Maryny Broniewskiej (1965), Przygoda pana Trapsa Friedricha Dürrenmatta w reżyserii Konrada Swinarskiego (1965), Chłopcy Stanisława Grochowiaka w reżyserii Tadeusza Jaworskiego (1966), Skowronek Jeana Anouilh w reżyserii Jerzego Antczaka (1966), Zabawa z ogniem Augusta Strindberga w reżyserii Andrzeja Łapickiego (1968), Burza Aleksandra Nikołajewicza Ostrowskiego w reżyserii Jana Kulczyńskiego (1969), Non stop Macieja Zenona Bordowicza w reżyserii Augusta Kowalczyka (1970) oraz w Żywym trupie Lwa Tołstoja w reżyserii Andrzeja Łapickiego jako matka Lizy (1970), Domu kobiet Zofii Nałkowskiej w reżyserii Jana Kulczyńskiego jako babka (1974), Sławie i chwale Jarosława Iwaszkiewicza w reżyserii Lidii Zamkow jako Anna Bilińska (1974), a także w przedstawieniu Stepowy Król Lir Iwana Turgieniewa w reżyserii Witolda Fillera jako Natalia Nikołajewna (1977) i Czarownice z Salem Arthura Millera w reżyserii Zygmunta Hübnera jako Rebecca Nurse (1979).

Zmarła w Warszawie, pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 188-3-39)[2].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Nagrody

[edytuj | edytuj kod]
  • Nagroda Państwowa II stopnia (zespołowa) za rolę Zofii Parmen w spektaklu Grzech Stefana Żeromskiego w Teatrze Polskim w Warszawie (1951)
  • Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia za rolę Matki w spektaklu Pamiętnik matki Marcjanny Fornalskiej w Teatrze Telewizji (1963)
  • Nagroda teatralna tygodnika „Przyjaźń” za rolę Natalii Nikołajewny w spektaklu Stepowy król Lear Iwana Turgieniewa w Teatrze Telewizji (1977)
  • Nagroda artystyczna im. Włodzimierza Pietrzaka Wydawnictwa Stowarzyszenia PAX za zasługi aktorskie i pedagogiczne w dziedzinie polskiego życia teatralnego (1981)
  • Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za telewizyjny monodram Moja piosenka (1985)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Władysław Bartoszewski, Bogdan Brzeziński, Leszek Moczulski: Kronika wydarzeń w Warszawie 1939–1949. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 43.
  2. Cmentarz Stare Powązki: KAZIMIERZ MAŁYNICZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-04-22].
  3. M.P. z 1952 r. nr 70, poz. 1078 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  4. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]