Ziarnojadek rdzaworzytny
| Sporophila hypochroma[1] | |
| Todd, 1915 | |
.jpg) Samiec | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
ziarnojadek rdzaworzytny |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
 w sezonie lęgowym zimowiska | |
Ziarnojadek rdzaworzytny[3][4] (Sporophila hypochroma) – gatunek małego ptaka z rodziny tanagrowatych (Thraupidae). Jeden z mniej poznanych gatunków ziarnojadków występujący w środkowej Ameryce Południowej. Jest gatunkiem bliskim zagrożenia[2].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Gatunek ten jako pierwszy opisał Walter Edmond Clyde Todd w 1915 roku[5]. Holotyp pochodził z Buena Vista w departamencie Santa Cruz w Boliwii[5][6]. Gatunek monotypowy[1][5][7][6].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Mały ptak o niewielkim, zaokrąglonym dziobie koloru czarno-szarego u samców i brązowo-czarnego u samic. Samce mają szarą głowę do linii oka, plecy, ogon i nogi. Skrzydła są szaro czarne z niewielką białą plamką na środku. Gardło, pierś, brzuch, podbrzusze i kuper w kolorze rdzawym. Tęczówki ciemnobrązowe z szarymi powiekami. Samica jest piaskowo-brązowa, z nieco jaśniejszym brzuchem i czarniawymi skrzydłami, z brązowymi obrzeżami lotek. Skrzydła ciemnooliwkowe z białą plamką na środku. Gatunek może być mylony z ziarnojadkiem płowym, do którego jest bardzo podobny i zasiedla pokrywające się częściowo tereny. Młode osobniki są podobne do samic. Długość ciała 10 cm, masa ciała 9,7 g[5][8].
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Ziarnojadek rdzaworzytny występuje na wysokości do 1100 m n.p.m.[2] Występuje w departamentach Beni, Santa Cruz i La Paz w Boliwii, stanach Mato Grosso do Sul i Goiás w Brazylii, prowincjach Buenos Aires, Chaco, Corrientes, Entre Ríos i Formosa w Argentynie, departamentach Artigas i Paysandú w Urugwaju oraz we wschodnim i południowo-wschodnim Paragwaju[2]. Rozmnaża się na terenach Argentyny, Boliwii, Paragwaju i Urugwaju. Jest gatunkiem w większości migrującym, chociaż populacja zamieszkująca tereny Boliwii prawdopodobnie nie migruje[9][8].
Ekologia
[edytuj | edytuj kod]Jego głównym habitatem są otwarte przestrzenie z wysokimi trawami w pobliżu bagien i mokradeł. Żywi się głównie ziarnami traw, które wyjada bezpośrednio z kłosów. Sezon lęgowy trwa od grudnia do lutego. Poza sezonem lęgowym spotykany jest w stadach z innymi ziarnojadkami[5][8].
Status i ochrona
[edytuj | edytuj kod]W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN ziarnojadek rdzaworzytny od 1994 roku jest klasyfikowany jako gatunek bliski zagrożenia (NT, Near Threatened). Liczebnoś�� populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako niezbyt pospolity i występujący plamowo (uncommon and patchily distributed). Zasięg jego występowania według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje około 1,794 mln km², z czego tylko 224 tys. km² to tereny lęgowe[10]. BirdLife International uważa, że populacja zmniejsza się ze względu na degradację naturalnych siedlisk oraz odłów w celu nielegalnego handlu[2][8][10].
BirdLife International wymienia aż 41 ostoi ptaków IBA, w których ten gatunek występuje: 4 w Brazylii (m.in. Park Narodowy Emas), 3 w Urugwaju, 2 w Paragwaju, 2 w Boliwii (w tym Park Narodowy Noel Kempff Mercado) i 30 w Argentynie (m.in. Parque Provincial Pampa del Indio, Reserva El Bagual, Park Narodowy Mburucuyá, Park Narodowy Pre-Delta, Valle del río Paraguay-Paraná)[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Sporophila hypochroma, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e Sporophila hypochroma, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 374, 1999.
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Sporophilinae Ridgway, 1901 (1853) – ziarnojadki - Seedeaters (wersja: 2021-07-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-08-22].
- ↑ a b c d e Josep del Hoyo, Andrew Elliott, David Christie (red.): Handbook of the Birds of the World. T. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 659. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
- ↑ a b Denis Lepage: Rufous-rumped Seedeater, Sporophila hypochroma (Todd, 1915) – synonyms. Avibase. [dostęp 2021-08-21]. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Tanagers and allies. IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-08-21]. (ang.).
- ↑ a b c d Jaramillo, A. & A. Bonan: Rufous-rumped Seedeater, Sporophila hypochroma, version 1.0. [w:] Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, and E. de Juana, Editors) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2021-08-21]. (ang.).
- ↑ a b Data table and detailed info: Rufous-rumped Seedeater, Sporophila hypochroma. BirdLife International. [dostęp 2021-08-22]. (ang.).
- ↑ a b Species factsheet: Rufous-rumped Seedeater, Sporophila hypochroma. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-08-22]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Zdjęcia i nagrania głosów. [w:] Oiseaux.net [on-line]. (ang.).