Zgrubek zmienny

Zgrubek zmienny
	Brachyta interrogationis
	(Linnaeus, 1758)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Rodzina	kózkowate
Podrodzina	zmorsznikowe
Plemię	Rhagiini
Rodzaj	Brachyta
Gatunek	zgrubek zmienny
Synonimy
	Brachyta altaiensis Pic, 1900; Brachyta externereducta Pic, 1926; Brachyta immaculatus Pic, 1934; Brachyta kraatzi Ganglbauer, 1889; Brachyta mulsanti Pic, 1934; Brachyta multiguttatus Pic, 1934; Brachyta plavilstshikovi Pic, 1934; Brachyta prescutellaris Pic, 1934; Brachyta reducta Pic, 1926; Brachyta suturalis Pic, 1926; Evodinus dorensis Pic, 1933; Evodinus mannerheimi Motschulsky, 1860; Evodinus mesmini Pic, 1933; Evodinus milliati Pic, 1934; Evodinus modanensis Pic, 1933; Evodinus perroudi Pic, 1933; Evodinus subinterruptus Pic, 1934; Leptura duodecimmaculata Fabricius, 1781; Leptura interrogationis Linnaeus, 1758; Leptura marginella Fabricius, 1792; Leptura russica Herbst, 1784; Pachyta 12-maculata; Pachyta 12-maculata var. bimaculata Mulsant, 1839; Pachyta 12-maculata var. ebenina Mulsant, 1839; Pachyta bimaculata Mulsant, 1839; Pachyta bioculata Kraatz, 1879; Pachyta cruciata Kraatz, 1879; Pachyta crucifera Kraatz, 1879; Pachyta curvilineata Mulsant, 1839; Pachyta ebenina Mulsant, 1839; Pachyta flavolineata Mulsant, 1839; Pachyta marginalis Motschulsky, 1875; Pachyta obsidiana Motschulsky, 1875;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zgrubek zmienny^[1] (Brachyta interrogationis) – gatunek chrząszcza z rodziny kózkowatych i podrodziny zmorsznikowych.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został w 1758 roku przez Karola Linneusza w 10. edycji Systema Naturae pod nazwą Leptura interrogationis^[2].

Morfologia

Chrząszcz o ciele długości od 9 do 18 mm. Z wyjątkiem pokryw ciało ubarwione czarno. Pokrywy mają żółte tło z czarnym wzorem^[3]. Wzór ten cechuje bardzo duża zmienność i na jego podstawie opisano ponad 150 aberracji^[4]. Niekiedy czerń na pokrywach może całkiem zanikać lub też zajmować całe pokrywy. Stopy tylnej pary odnóży mają pierwszy człon krótszy niż drugi i trzeci razem wzięte. Trzeci człon wszystkich stóp jest płatkowaty na ponad połowie długości^[3].

Ekologia

Larwy rozwijają się w glebie, żerując na korzeniach bylin, w których drążą podłużne chodniki. Po 1–2 zimowaniach tworzą komorę poczwarkową, którą imagines opuszczają w maju i czerwcu. Dorosłe chrząszcze spotyka się do sierpnia. Żerują na liściach, płatkach kwiatowych i pyłku dzięgla leśnego (Angelica silvestris), bodziszka leśnego (Geranium silvaticum), zawilców (Anemone), ostów (Carduus), barszczy (Heracleum) i przewiercieni (Bupleurum)^[4].

Występowanie

Zasięg jego występowania rozciąga się od środkowej i północnej Europy, przez Syberię i Mongolię aż do Mandżurii, Korei i Japonii. W Europie jest borealno-górski, sięgając na południe do włoskich i francuskich Alp, a na północ za koło podbiegunowe. W Alpach spotykany na rzędnych do 2700 m n.p.m.^[4] W Polsce chrząszcz skrajnie rzadki, wykazywany z Pienin, Tatr, Zakopanego, Babiej Góry i Rabki^[5]. Jedyna informacja o występowaniu na północy Polski (Braniewo) pochodzi z publikacji z 1857^[6], ale istnieje możliwość jego znalezienia w północno-wschodniej części kraju^[4].

Zobacz też

Przypisy

↑ Jacek Kurzawa: Polskie nazwy kózkowatych. [dostęp 2017-06-14].
↑ Karol Linneusz: Systema Naturae per regna tria naturae, regnum animale, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus differentiis synonymis, locis. Ed. X. Stockholm: Holmiae, 1758, s. 398.
↑ ^a ^b Karl Wilhelm Harde: Familie Cerambycidae, Bockkäfer. W: Die Käfer Mitteleuropeas Band 9: Cermabycidae, Chrysomelidae. Heinz Freude, Karl Wilhelm Harde, Gustav Adolf Loshe (red.). Krefeld: Goecke & Evers Verlag, 1966, s. 24.
↑ ^a ^b ^c ^d B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cerambycidae i Bruchidae. „Katalog Fauny Polski,”. XXIII (15), 1990.
↑ Brachyta interrogationis interrogationis (Linnaeus, 1758). Rekordy. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2017-06-17].
↑ Ottomar Pfeil. Die Käferfauna Ost- und Westpreussens. „Stettiner Entomologische Zeitung”. 18, s. 52–60, 1857.

[Kurzawa-1] Jacek Kurzawa: Polskie nazwy kózkowatych. [dostęp 2017-06-14].

[Linnaeus-2] Karol Linneusz: Systema Naturae per regna tria naturae, regnum animale, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus differentiis synonymis, locis. Ed. X. Stockholm: Holmiae, 1758, s. 398.

[fhl-3] Karl Wilhelm Harde: Familie Cerambycidae, Bockkäfer. W: Die Käfer Mitteleuropeas Band 9: Cermabycidae, Chrysomelidae. Heinz Freude, Karl Wilhelm Harde, Gustav Adolf Loshe (red.). Krefeld: Goecke & Evers Verlag, 1966, s. 24.

[Burakowskietal-4] B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cerambycidae i Bruchidae. „Katalog Fauny Polski,”. XXIII (15), 1990.

[biomap-5] Brachyta interrogationis interrogationis (Linnaeus, 1758). Rekordy. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2017-06-17].

[Pfeil-6] Ottomar Pfeil. Die Käferfauna Ost- und Westpreussens. „Stettiner Entomologische Zeitung”. 18, s. 52–60, 1857.

[1]