Przejdź do zawartości

Zederman

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zederman
wieś
Ilustracja
Szkoła Podstawowa
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

olkuski

Gmina

Olkusz

Liczba ludności (2021)

1370

Strefa numeracyjna

32

Kod pocztowy

32-300[2]

Tablice rejestracyjne

KOL

SIMC

0218302

Położenie na mapie gminy Olkusz
Mapa konturowa gminy Olkusz, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Zederman”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Zederman”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Zederman”
Położenie na mapie powiatu olkuskiego
Mapa konturowa powiatu olkuskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Zederman”
Ziemia50°14′49″N 19°39′40″E/50,246944 19,661111[1]
Wzmianka o Zedermanie w Dziełach wszystkich Jana Długosza

Zedermanwieś w Polsce położona w zachodniej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, w centralnej części Płaskowyżu Ojcowskiego, w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Olkusz, przy drodze krajowej 94.

W roku 2021 we wsi mieszkało 1370 osób, z czego 49.9% stanowiły kobiety, a 50.1% mężczyźni.[3]

Zederman sąsiaduje z Przeginią (powiat krakowski, gmina Jerzmanowice-Przeginia), Sienicznem, Kosmolowem i Zimnodołem (powiat olkuski). Otoczona jest lasem bukowym, sosnowym i świerkowym. Występują tu skały wapienne. W Zedermanie znajduje się Zespół Szkolno-Przedszkolny im. Obrońców Warszawy, Ochotnicza Straż Pożarna, remiza strażacka, kilka sklepów i restauracji.

Zederman był wsią królewską w tenucie rabsztyńskiej w powiecie proszowskim województwa krakowskiego w końcu XVI wieku[4]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Części wsi

[edytuj | edytuj kod]
Integralne części wsi Zederman[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
0218319 Pasieka część wsi
0218325 Podgaj część wsi
0218331 Zadole część wsi

Historia

[edytuj | edytuj kod]

W Dziełach wszystkich Jana Długosza w tomie VIII jest mała wzmianka o wsi Zederman. Zapiski w kościele w pobliskiej Przegini podają, że poprzednio nosił nazwę Suderman. Natomiast Kazimierz Rymut w pracy naukowej Nazwy miejscowe północnej części dawnego woj. krakowskiego podaje, iż wieś Zederman zawdzięcza swoją nazwę eponimowi Sand(er)mann. Zederman w XV w. (1471 r.) był w posiadaniu Jana Andrzejowica z Rabsztyna. W 1509 r. wchodził w skład klucza rabsztyńskiego, przejętego wówczas po Rabsztyńskich przez kasztelana krakowskiego Spytka z Melsztyna. Jak dowiadujemy się z aktu z 3 lipca 1592 r. woźnego ziemskiego Wojciecha Bilicy z grodu krakowskiego Zederman był wsią parafii Przeginia, gminy Rabsztyn i powiatu olkuskiego.

Poprzednie nazwy

[edytuj | edytuj kod]

W źródłach historycznych spotkać można inne nazwy wsi Zederman: Zanderman, Zedrman, Zandyrman, Zadrman, Zandrman, Zandermanow, Zyndyrman, Zandram, Zerman, Sandman, Sandmann, Sanderman, Suderman.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 160796
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1602 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. Wieś Zederman w liczbach [online], Polska w liczbach, 2021 [dostęp 2023-08-08] (pol.).
  4. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 94.
  5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. GUS. Rejestr TERYT