Zasadzka w Rumanie

Zasadzka w Rumanie

Wojna Jom Kipur
Zdjęcie z zasadzki na 217 Rezerwową Brygadę Pancerną
Czas	7 października 1973
Miejsce	okolice Rumany
Terytorium	Izrael/Egipt
Strony konfliktu
Egipt  Izrael
Dowódcy
b.d. ppłk Natan Nir ppłk Asaf Jaguri
Siły
• 183 Batalion Komandosów (ok. 100-150 osób) • 217 Rezerwowa Brygada Pancerna • Sajjeret Szaked
Straty
• 100 zabitych • 32 zabitych • 1 lub 4 rannych • 5 zniszczonych czołgów • 3 zniszczone transportery • 1 zniszczona ciężarówka • 1 zniszczona cysterna
Położenie na mapie Synaju miejsce bitwy
Położenie na mapie Egiptu miejsce bitwy
31°01′18″N 32°40′04″E/31,021667 32,667778

Zasadzka w Rumanie (hebr. מארב הקומנדו המצרי ברומני, ma’araw ha-komando ha-micri ba-rumani) – zaskakujące uderzenie przygotowane przez egipskich komandosów z 7 października 1973 roku w trakcie wojny Jom Kipur pod Rumaną (Synaj). Jej celem było zablokowanie drogi wzdłuż wybrzeża Morza Śródziemnego na północy Synaju, prowadzącej nad Kanał Sueski.

Egipcjanom udało się poprzez zasadzkę zablokować drogę i wstrzymać na niej ruch. Walki zakończyły się oczyszczeniem drogi przez Izraelczyków przy stratach po obu stronach.

 Osobny artykuł: Wojna Jom Kipur.

Po wojnie sześciodniowej w 1967 roku prezydent Egiptu Gamal Abdel Naser uznał, że wciągnie Izrael w długi konflikt na wyniszczenie, który miałby skutkować izraelskimi stratami gospodarczymi i wojskowymi. Egipcjanie uznali, że taki stan rzeczy skłoniłby Izrael do podjęcia rozmów pokojowych. Naser uznał, że podjęcie takich kroków przez izraelskie władze ukazałoby słabnącą pozycję państwa Izrael w regionie. Do 1970 roku trwała tzw. wojna na wyczerpanie, w którą oprócz Egiptu zaangażowane były w różnym stopniu także Syria, Jordania i organizacje palestyńskie^[1]. Urzędujący od 1970 roku prezydent Anwar as-Sadat postanowił doprowadzić do zmiany pozycji Egiptu na Bliskim Wschodzie. Uznał, że jedynym wyjściem jest niespodziewany i zmasowany atak na Izrael. W tym celu podjął rozmowy ze Związkiem Radzieckim w celu wzmocnienia egipskiej obrony przeciwlotniczej, która uniemożliwiłaby Siłom Powietrznym Izraela przeprowadzenie ataków w głąb terytorium egipskiego. Nasycono armię egipską większą ilością broni przeciwpancernej. Przygotowania do natarcia połączone były ze skuteczną dezinformacją, dzięki czemu Izraelczycy zbagatelizowali możliwość ataku ze strony państw arabskich. 6 października 1973 roku, w trakcie żydowskiego święta Jom Kipur, doszło do jednoczesnego ataku z zaskoczenia Syrii i Egiptu na Izrael^[2].

Egipcjanie zdawali sobie sprawę, że rozpoczęcie przerzutu wojsk przez Kanał Sueski, ostrzał artyleryjski umocnionych punktów obronnych na linii Bar-Lewa oraz ataki lotnicze skłonią Izraelczyków do mobilizacji armii i transportu wojsk nad kanał. W związku z tym postanowili przerwać linie transportowe i zaopatrzeniowe na Synaju^[3]. Zamierzali wykorzystać fakt, że na półwyspie znajdowały się trzy główne drogi, którymi mógł odbywać się ruch wojsk: północna (linia Al-Kantara-Strefa Gazy), centralna (Ismailia-Niccana) oraz południowa (Zatoka Sueska-Ejlat)^[4] .

W celu wykonania dywersji na izraelskich tyłach na Synaju Egipcjanie przetransportowali śmigłowcami w głąb półwyspu kilka batalionów komandosów^[5]. Raport Awrahama Arnana dotyczący działań egipskich komandosów podczas wojny podaje, że do tej operacji użyto 26 śmigłowców Mi-8, które przetransportowały ok. pięciu batalionów na pięć różnych obszarów. Pojawienie się helikopterów nad wschodnim brzegiem kanału było meldowane izraelskiemu dowództwu przez siły lądowe i powietrzne^[6]. Przerzucani Egipcjanie mieli na swoim wyposażeniu między innymi ppk 9M14 Malutka, przeciwlotnicze pociski Strzała-2 oraz bezodrzutowe działa przeciwpancerne kal. 120 mm^[7].

6 października w rejonie Rumany, ok. 17:30–18:00, meldowano o obecności 3–4 śmigłowców^[8]. Izraelski raport podaje, że transportowały one 100–150 żołnierzy ze 183 Batalionu Komandosów^[9].

6 października doszło do roszad w strukturach 162 Dywizji Pancernej pod dowództwem gen. Awrahama Adana. Usunięto z niej 7 i 460 Brygadę, a w ich miejsce weszły 217 i 500 Rezerwowe Brygady Pancerne i 204 Brygada Zmechanizowana. W dniu wybuchu wojny Dowództwo Południowe nakazało gen. Adanowi, aby ten skoncentrował podległe sobie formacje w rejonie Al-Kantary, gdzie miały być w gotowości do przekroczenia Kanału Sueskiego. O godzinie 17:00 ppłk Natan Nir, dowódca 217 Rezerwowej Brygady Pancernej, otrzymał wiadomość o podporządkowaniu brygady 162 Dywizji Pancernej. Pół godziny później został poinformowany o tym, że brygada ma jak najszybciej dotrzeć nad Kanał Sueski. O godzinie 20:00 otrzymał do dyspozycji 75 zestawów do transportu czołgów. Ppłk Nir otrzymał również wytyczne, że ma podążać trasą Kerem Szalom, a następnie skierować się na drogę wzdłuż północnego wybrzeża Synaju w kierunku Rumany. W Rafah o północy doszło do spotkania gen. Adana z ppłk. Nirem, na którym potwierdzono dotychczasowe rozkazy i kierunek ruchu brygady^[4] .

W szpicy brygady poruszał się 113 Batalion Pancerny ppłka Asafa Jaguriego. W Beluzie (ok. 8 km na zachód od Rumany) miał napotkać żołnierzy z regulacji ruchu, którzy mieli wskazać mu dalszą drogę. O godzinie 6:30 otrzymał od ppłka Nira rozkaz zawrócenia, ponieważ w okolicach Rumany doszło do ataku na izraelską kolumnę wojsk. Poinformowano o zniszczeniu cysterny z paliwem, dwóch transporterów półgąsienicowych oraz dwóch czołgów ze składu batalionu^[4] . Po dotarciu na miejsce ppłk. Jaguri zameldował o trwających walkach w bliskim kontakcie. Egipcjanie mieli atakować Izraelczyków z dwóch stron drogi z zamaskowanych krzakami pozycji. Meldowano o przypadkach, kiedy to komandosi mieli podbiegać do transporterów gąsienicowych M113 Zelda i atakować je granatami. Ze względu na dużą liczbę uszkodzonych lub zniszczonych pojazdów czołgi batalionu miały problem z manewrowaniem i kontratakiem. W związku z tym do pomocy walczącym siłom izraelskim oddelegowano z Beluzy kompanię Sajjeret Szaked. Po 25 minutach od wkroczenia do walki izraelskich komandosów udało się złamać opór Egipcjan^[4] . Około godziny 11:00 droga została oczyszczona, a pobocza zabezpieczone. Pozostali przy życiu mieli uciec w stronę Beluzy^[3].

W zasadzce miało zginąć 32 izraelskich żołnierzy, a jeden lub czterech zostało rannych. Zniszczonych zostało pięć czołgów, trzy transportery gąsienicowe, jedna ciężarówka i jedna cysterna. Straty Egipcjan oszacowano na 100 zabitych^[10].

Według Kadisza zasadzka pokazała, że drogi na Synaju były niezwykle podatne na ataki i zablokowanie przez wroga. Wynikało to przede wszystkim z niewielkiej liczby szlaków komunikacyjnych na półwyspie. Analiza raportów i komunikatów po bitwie udowodniła, że dowództwo dywizji było niechętne temu, aby szpica brygady wróciła na miejsce zasadzki i udzieliła wsparcia walczącym. Gen. Adan wolał, aby siły z Beluzy kontynuowały marsz nad kanał. Kadisz wskazał, że to dzięki dowódcom niższego szczebla udało się pokonać Egipcjan i uratować zaatakowane siły^[4] .

• RafelR. Benkler RafelR., צה״ל הודף המיתקפה הסורית־מצרית, „Al ha-Miszmar”, 7 października 1973, s. 1–2 [dostęp 2023-06-22] .
• ChaimCh. Herzog ChaimCh., The Arab-Israeli Wars. War and Peace in the Middle East, New York: Vintage Books, 1984 .
• AlonA. Kadisz AlonA., מארב הקומנדו המצרי בין רומני לבלוזה, 7 באוקטובר 1973, „Jesodot” (3), 2022 .
• KirstenK. Schulze KirstenK., Konflikt arabsko-izraelski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, ISBN 978-83-01-16351-8 .