Wyspy ABC

Wyspy ABC
*nld.* ABC-eilanden
*pap.* Islanan ABC
*en.* ABC islands
	; Wyspy ABC
Kontynent	Ameryka Południowa
Państwo	Holandia
Akwen	Morze Karaibskie
Archipelag	Małe Antyle
Powierzchnia	919,70 km²
Populacja (1 stycznia 2024); • liczba ludności; • gęstość	; 318 681; 347 os./km²
	Położenie na mapie Morza Karaibskiego Wyspy ABC
	12°11′10″N 68°59′22″W/12,186111 -68,989444
	; Położenie wysp ABC na Morzu Karaibskim
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wyspy ABC (nld. ABC-eilanden, pap. Islanan ABC, en. ABC islands) – popularne określenie trzech wysp Aruba, Bonaire i Curaçao w Ameryce Południowej, które geograficznie należą do archipelagu Małe Antyle, grupy Wysp Zawietrznych. Wyspy położone są na Morzu Karaibskim, ponad 100 km od wybrzeży Wenezueli, na szelfie kontynentalnym^[2]. Oprócz trzech głównych wysp, w pobliżu znajdują się dwie prywatne zamieszkane wyspy, należące do Aruby: Palm Island i Renaissance oraz dwie niezamieszkane wyspy: Klein Bonaire oraz Klein Curaçao. Wyspy te należą do Królestwa Niderlandów. Aruba i Curaçao są jego krajami autonomicznymi, natomiast Bonaire jest gminą zamorską, która podlega bezpośrednio pod Holandię.

Wyspy

Lp.	Nazwa	Status	Powierzchnia (km²)	Liczba mieszkańców 1 stycznia 2024	Gęstość zaludnienia
1.	Aruba	kraj autonomiczny	180	108.066^[3]	600
2.	Bonaire (pap. Boneiru)	gmina zamorska	288	25.133^[4]	87
3.	Curaçao (pap. Kòrsou)	kraj autonomiczny	444	185.482^[5]	418

Lp.	Nazwa	Powierzchnia (km²)
1.	Klein Bonaire	6,00
2.	Klein Curaçao (pap. Klein Corsou)	1,70

Lp.	Nazwa	Powierzchnia (km²)
1.	Palm Island	0,10
2.	Renaissance	0,48

Po raz pierwszy jako holenderskie, wyspy ABC stały się poprzez podboje Holenderskiej Kompanii Zachodnioindyjskiej w XVII w. Wcześniej zmieniały często swoją przynależność, należały m.in. do Wielkiej Brytanii czy Francji^[6].

Zgodnie z traktatem brytyjsko-holenderskim z 1814 r. wyspy ABC stały się własnością Holandii dwa lata później. Kolonia Curaçao i terytoria zależne (Curaçao en Onderhorigheden) obejmowało Curaçao, Arubę i Bonaire^[7]. Kolonia ta w roku 1828 została połączona z kolonią Sint Eustatius i terytoria zależne (Sint Eustatius en Onderhorigheden), w skład której wchodziły Wyspy Nawietrzne tj. Sint Eustatius, Saba, Sint Maarten oraz z kolonią Surinam, tworząc nową kolonię (Gouvernement-Generaal van's rijks West-Indische bezittingen) z siedzibą w Paramaribo w Surinamie^[8]. W 1845 r. kolonia ta została ponownie rozbita. Kolonia Curaçao i terytoria zależne obejmowała więc od tego czasu wyspy Curaçao, Arubę, Bonaire, Sint Eustatius, Sint Maarten i Sabę.

W roku 1948 kolonię tę przekształcono w Antyle Holenderskie. W 1954 r. Antyle Holenderskie stały się autonomicznym krajem (land) Królestwa Niderlandów^[9].

W 1986 r. z Antyli Holenderskich występuje Aruba, stając się jednocześnie niezależnym krajem (land) Królestwa Niderlandów.

10 października 2010 r. rozwiązano Antyle Holenderskie. W Królestwie Niderlandów utworzono nowe kraje Curaçao i Sint Maarten, jak również podlegające bezpośrednio pod Holandię gminy zamorskie Bonaire, Sint Eustatius i Saba^[10].

Języki urzędowe na poszczególnych wyspach:

Lp.	Wyspa	Język urzędowy
1.	Aruba	niderlandzki papiamento
2.	Bonaire	niderlandzki papiamento
3.	Curaçao	niderlandzki papiamento angielski