Wydrówka

Wydrówka
	Lutreolina
	O. Thomas, 1910
	; Wydrówka rudawa (L. crassicaudata)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	torbacze
Rząd	dydelfokształtne
Rodzina	dydelfowate
Podrodzina	dydelfy
Plemię	Didelphini
Rodzaj	wydrówka
	Typ nomenklatoryczny
	Didelphis crassicaudata Desmarest, 1804
Gatunki
	6 gatunków (w tym 4 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	6 gatunków (w tym 4 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wydrówka^[2] (Lutreolina) – rodzaj ssaków z podrodziny dydelfów (Didelphinae) w obrębie rodziny dydelfowatych (Didelphidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Południowej^[3]^[4]^[5].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 18,8–40 cm, długość ogona 20,9–35,8 cm; masa ciała 200–910 g^[4]^[6].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1910 roku angielski zoolog Oldfield Thomas w artykule poświęconym zbiorowi ssaków ze wschodniej części Buenos Aires, wraz z opisami nowych ssaków z innych miejscowości, opublikowanym na łamach „The Annals and magazine of natural history”^[1]. Jako gatunek typowy wyznaczył (oznaczenie monotypowe) wydrówkę rudawą (L. crassicaudata).

Etymologia

Lutreolina: łac. lutreola ‘wyderka’, od zdrobnienia lutra ‘wydra’^[7]; przyrostek -ina ‘odnoszący się’^[8].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki^[3]^[9]:

Grafika	Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa^[2]	Podgatunki^[4]^[3]^[6]	Rozmieszczenie geograficzne^[4]^[3]^[6]	Podstawowe wymiary^[4]^[6] (DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała)	Status IUCN^[10]
	Lutreolina crassicaudata	(Desmarest, 1804)	wydrówka rudawa	2 podgatunki	wschodnia Kolumbia, Wenezuela, północno-zachodnia Gujana, północno-wschodnie Peru (Madre de Dios), wschodnia Boliwia, południowa Brazylia, Paragwaj, Urugwaj i wschodnia Argentyna (na południe do Buenos Aires)	DC: 24–40 cm; DO: 24–36 cm; MC: 200–910 g	LC
	Lutreolina massoia	Martínez-Lanfranco, Flores, Jayat & D’Elía, 2014		monotypowy	las Yungas w południowej Boliwii (Chuquisaca i Tarija) i północno-zachodnia Argentyna (Jujuy, Salta i Tucumán)	DC: 18,8–24 cm; DO: 21–26 cm; MC: około 284 g	LC

Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski.

Opisano również gatunki wymarłe^[11]:

Lutreolina biforata (Ameghino, 1904)^[12] (Ameryka Południowa; miocen)
Lutreolina materdei Goin & de los Reyes, 2011^[13] (Ameryka Południowa; miocen)
Lutreolina tonnii Goin & de los Reyes, 2023^[14] (Ameryka Południowa; plejstocen)
Lutreolina tracheia (Rovereto, 1914)^[15] (Ameryka Południowa; pliocen)

Przypisy

↑ ^a ^b O. Thomas. A Collection of Mammal s from Eastern Buenos Aires, with Descriptions of related new Mammals from other Localities. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eighth Series. 5 (27), s. 247, 1910. (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 3. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 50. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e D. Astúa: Family Didelphidae (Opossums). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 158–159. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Lutreolina. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-20].
↑ ^a ^b ^c ^d Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 36. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 145.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 126.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-07-17]. (ang.).
↑ Home. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-05-07]. (ang.).
↑ J.S.J.S. Zijlstra J.S.J.S., ''Lutreolina'' Thomas, 1910, Hesperomys project (Version 23.6.0), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-07-17] (ang.).
↑ F. Ameghino. Nuevas especies de mamíferos cretáceos y terciarios de la República Argentina. „Anales de la Sociedad Científica Argentina”. 58, s. 261, 1904. (hiszp.).
↑ F.J. Goin & M.L. de los Reyes. Contribución al conocimiento de los representantes extintos de Lutreolina Thomas, 1910 (Mammalia, Marsupialia, Didelphidae). „Historia Natural”. Tercera Serie. 1 (2), s. 18, 2011. (hiszp.).
↑ F.J. Goin & M.L. de los Reyes. A new species of Lutreolina Thomas, 1910 (Marsupialia, Didelphidae) from the Early Pleistocene of the southern Pampas (Buenos Aires Province, Argentina). „Publicación Electrónica de la Asociación Paleontológica Argentina”. 23 (1), s. 195, 2023. DOI: 10.5710/PEAPA.24.10.2022.435. (ang.).
↑ C. Rovereto. Los estratos araucanos y sus fósiles. „Anales del Museo Nacional de Historia Natural de Buenos Aires”. 25, s. 148, 1914. (hiszp.).

Bibliografia

E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).

[Thomas-1] O. Thomas. A Collection of Mammal s from Eastern Buenos Aires, with Descriptions of related new Mammals from other Localities. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eighth Series. 5 (27), s. 247, 1910. (ang.).

[Cichocki&inni-2] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 3. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[icmw-3] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 50. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[hmw-4] D. Astúa: Family Didelphidae (Opossums). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 158–159. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).

[Wilson&Reeder-5] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Lutreolina. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-20].

[amw-6] Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 36. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=185_145]-7] Jaeger 1959 ↓, s. 145.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=166_126]-8] Jaeger 1959 ↓, s. 126.

[mdd-9] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-07-17]. (ang.).

[10] Home. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-05-07]. (ang.).

[Zijlstra-11] J.S.J.S. Zijlstra J.S.J.S., ''Lutreolina'' Thomas, 1910, Hesperomys project (Version 23.6.0), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-07-17] (ang.).

[ame-12] F. Ameghino. Nuevas especies de mamíferos cretáceos y terciarios de la República Argentina. „Anales de la Sociedad Científica Argentina”. 58, s. 261, 1904. (hiszp.).

[goin&rey11-13] F.J. Goin & M.L. de los Reyes. Contribución al conocimiento de los representantes extintos de Lutreolina Thomas, 1910 (Mammalia, Marsupialia, Didelphidae). „Historia Natural”. Tercera Serie. 1 (2), s. 18, 2011. (hiszp.).

[goin&rey23-14] F.J. Goin & M.L. de los Reyes. A new species of Lutreolina Thomas, 1910 (Marsupialia, Didelphidae) from the Early Pleistocene of the southern Pampas (Buenos Aires Province, Argentina). „Publicación Electrónica de la Asociación Paleontológica Argentina”. 23 (1), s. 195, 2023. DOI: 10.5710/PEAPA.24.10.2022.435. (ang.).

[rov-15] C. Rovereto. Los estratos araucanos y sus fósiles. „Anales del Museo Nacional de Historia Natural de Buenos Aires”. 25, s. 148, 1914. (hiszp.).

[1]