Wiktor Dunin-Wąsowicz

Wiktor Dunin-Wąsowicz

inspektor PP
Data i miejsce urodzenia	25 września 1886 Bukareszt
Przebieg służby
Lata służby	1937–1939
Formacja	Policja Państwowa
Jednostki	Szkoła Szeregowych Policji Państwowej
Stanowiska	komendant szkoły
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Wiktor Dunin-Wąsowicz (ur. 25 września 1886 w Bukareszcie, zm. ?) – polski działacz niepodległościowy, inspektor Policji Państwowej, nadinspektor Straży Granicznej, major piechoty Wojska Polskiego, inżynier^[1] i kawaler Orderu Virtuti Militari.

Urodził się 25 września 1886 w Bukareszcie, ówczesnej stolicy Królestwa Rumunii, w rodzinie Ludwika i Heleny z Waltherów^[2][3][4][1].

Ze wspomnień Mieczysława Naramowskiego^[5] wynika, że Wiktor Dunin-Wąsowicz przyjechał z Ameryki, by wstąpić do Legionów Polskich^[6]. Od 5 lipca do 21 listopada 1915 i od 5 lutego do 9 września 1916 służył w polu w 3. kompanii I baonu 1 Pułku Piechoty. 11 października 1915 został pod Kuklami. Leczył się w c. i k. Szpitalu Rezerwowym Nr 10 należącym 4 Armii^[7]. 31 marca 1917 był wykazany jako plutonowy we wniosku z 3. kompanii I baonu 1 pp do odznaczenia austriackim Krzyżem Wojskowym Karola^[1]. W lipcu 1917, po kryzysie przysięgowym, został internowany w Szczypiornie^[1]. Ludwik Dudziński^[8] zanotował w swoim pamiętniku, że 11 października 1917 Wiktor Dunin-Wąsowicz został aresztowany pod zarzutem należenia do obozowej Rady Żołnierskiej, a zatrzymanie nastąpiło wskutek denuncjacji braci Jezierskich, rodem z ziemi kaliskiej^[9]. Mieczysław Naramowski zanotował, że Wiktor Dunin-Wąsowicz przybył od obozu karnego Rastatt na początku listopada 1917 razem z Januszem Olszamowskim ps. „Łaszczyc”, Franciszkiem Tomsa ps. „Zapolski”, Maksymilianem Lewinem^[6], Jerzym Thomsonem-Długosiewiczem i Bolesławem Rodkiewiczem^[6].

16 stycznia 1919 jako sierżant I Brygady Legionów Polskich został z dniem 2 grudnia 1918 przyjęty do Wojska Polskiego i mianowany podporucznikiem w piechocie^[10][11]. 2 lutego 1919 został czasowo odkomenderowany z 33 Pułku Piechoty do Oddziału I Sztabu Generalnego^[12].

3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 1125. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był wówczas 1 Pułk Piechoty Legionów^[13]. Później został przeniesiony do 72 Pułku Piechoty w Radomiu i przydzielony do Komendy Obozu Warownego „Wilno”^[14]. W 1924 został przeniesiony do 6 Pułku Piechoty Legionów w Wilnie^[15].

W sierpniu 1926 został przeniesiony z 6 pp Leg. do Korpusu Ochrony Pogranicza i przydzielony do Dowództwa 6 Brygady KOP na stanowisko II oficera sztabu^[16][17]. 18 lutego 1928 został mianowany majorem ze starszeństwem z 1 stycznia 1928 i 55. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[18]. Z dniem 31 października 1928 został przeniesiony z KOP do dyspozycji komendanta Straży Granicznej^[19]. Z dniem 30 września 1930 został przeniesiony w stan spoczynku^[20]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Bydgoszcz Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VIII. Był wówczas grupie oficerów „pełniących służbę w Straży Granicznej”^[21].

W latach 1928–1937, w stopniu nadinspektora, pełnił służbę na stanowisku komendanta Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego Straży Granicznej w Czersku, a od 1931 w Bydgoszczy. 20 listopada 1937 minister spraw wewnętrznych Felicjan Sławoj Składkowski mianował go z dniem 1 grudnia 1937 inspektorem Policji Państwowej i przydzielił do Komendy Głównej Policji Państwowej. 1 grudnia 1937 objął obowiązki w Inspekcji Komendy Główmej PP. Od 27 stycznia 1938 do września 1939 był komendantem Szkoły Szeregowych Policji Państwowej w Mostach Wielkich.

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 7113 – 17 maja 1922^[22][23]
• Krzyż Niepodległości – 22 grudnia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[24]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 27 listopada 1929 „za zasługi na polu pracy niepodległościowej oraz około bezpieczeństwa granic”^[25]
• Krzyż Walecznych dwukrotnie^[26]
• Złoty Krzyż Zasługi^[27]
• Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej – 3 marca 1926^[28]

• Dunin-Wąsowicz Wiktor. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.72-6686 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-01-06].
• IV Lista strat Legionów Polskich. Piotrków: Centralny Urząd Ewidencyjny Departamentu Wojskowego NKN, 1916-01-01.
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
• Materiały źródłowe do dziejów legionistów internowanych w Szczypiornie w 1917 roku. Grzegorz Waliś (oprac.). Kalisz: Archiwum Państwowe w Kaliszu, 2017. ISBN 978-83-938559-8-8.