Przejdź do zawartości

Wikipedysta:Nemochin/japoński mundurek szkolny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Uczennice japońskiej szkoły średniej noszące mundurek.

Japonia wprowadziła mundurki szkolne pod koniec XIX wieku. Dziś mundurki znajdują się w powszechnym użyciu zarówno w szkołach publicznych jak i prywatnych. Ponadto używane są w niektórych szkołach wyższych dla kobiet. W języku japońskim mundurek nosi nazwę seifuku.

Użycie

[edytuj | edytuj kod]

W większości szkół podstawowych uczniowie nie są zobowiązani do noszenia mundurka. Tam, gdzie jest on wymagany, wielu chłopców nosi białe koszule, spodnie i czapki. Młodzi chłopcy często ubierają się bardziej formalnie do zdjęć klasowych niż robią to na co dzień. Dziewczęce mundurki mogą składać się z plisowanej spódnicy i białej bluzy. Czasami dziewczęta noszą strój marynarski. Wariant mundurka może zależeć od sezonu. Zazwyczaj też zarówno chłopcy jak i dziewczęta noszą jaskrawe czapki aby uniknąć wypadków drogowych.

Mundurki w szkołach średnich tradycyjnie przypominają styl wojskowy dla chłopców i marynarski dla dziewcząt. Stworzone zostały na podstawie oficjalnych strojów wojskowych epoki Meiji, które z kolei bazują na europejskim stylu mundurów marynarki wojennej. Podczas gdy ten styl mundurków nadal jest w powszechnym użyciu, wiele szkół zmieniło ich krój na przypominający mundurki z zachodnich szkół parafialnych. Te składają się z białej koszuli, krawatu, marynarki z godłem szkoły i spodni (zazwyczaj w innym kolorze niż marynarka) dla chłopców, a z tartanowej spódnicy dla dziewcząt.

Bez względu na to, który typ wybierze szkołą, wszystkie mają wersję letnią mundurka, składającą się zazwyczaj z białej koszuli i spodenek u chłopców, a lżejszego tradycyjnego mundurka lub bluzy z krawatem i tartanowej spódnicy dla dziewcząt. Mają również mundurki przeznaczone do zajęć wychowania fizycznego - poliestrowy dres do całorocznego użytku oraz t-shirt i krótkie spodenki na lato. W szkołach o mniejszej dyscyplinie uczniowie mogą ubierać różne warianty mundurków do zajęć lekcyjnych.

Zdarza się, że niektórzy uczniowie, chcąc zamanifestować swoją niechęć do mundurków, noszą je w nieodpowiedni sposób lub dodają zabronione elementy, takie jak odznaki czy tak zwane luźne skarpetki (loose socks). Dziewczęta mogą skracać spódnice, chłopcy nosić spodnie poniżej bioder, nie nosić skarpetek lub nie zapinać koszul.

Niektóre szkoły nie posiadają przebieralni lub szatni oddzielnie dla dziewcząt i chłopców, więc uczniowie przebierają się w salach lekcyjnych. Przez to zdarza się, że niektórzy noszą stroje sportowe pod mundurkami przeznaczonymi na lekcje.

Pewne szkoły kontrolują również fryzury, obuwie i tornistry uczniów, jednak te zasady stosowane są przeważnie jedynie do specjalnych uroczystości, takich jak ceremonia rozpoczęcia i zakończenia trymestru.

Gakuran

[edytuj | edytuj kod]
Muzealna ekspozycja mundurków szkoły Ichikawa Gakuen - na środkowy manekin założono gakuran.

Gakuran (学ラン) lub tsume-eri (詰め襟) to mundurki szkolne dla chłopców używane w wielu szkołach w Japonii. Zazwyczaj są koloru czarnego, ale niektóre szkoły używają również ciemnoniebieskich lub granatowych.

Górna część mundurka posiada stojący kołnierz i jest zapinana na guziki ozdobione godłem szkoły. Spodnie mają proste nogawki i są jednego koloru. Noszony z nimi pasek jest zazwyczaj czarny. Niektóe szkoły wymagają, aby uczniowie nosili spinki przy kołnierzu przedstawiające szkołę lub klasę.

Drugi guzik (licząc od góry) męskiego mundurka może zostać oddany dziewczynie, co traktowane jest jako wyznanie miłosne. Guzik ten znajduję się najbliżej serca i uważa się, że zawiera uczucia z całego, trzyletniego pobytu w szkole. Praktyka ta stała się popularna za sprawą opowieści Daijun Takedy

Tradycyjnie gakuran noszony jest z dopasowaną do niego (zazwyczaj czarną) czapką, jednakże dziś zwyczaj ten jest mniej powszechny.

Gakuran wywodzi się z mundurów używanych w Pruskiej armii. Słowo to, to połączenie gaku (学), co znaczy "uczyć się" lub "uczeń", i ran (ラン lub 蘭) oznaczającego Holandię lub historycznie w Japonii cywilizację zachodnią ogólnie. Zatem gakuran tłumaczy się jako "Zachodni uczeń". Ten typ ubioru noszony był również przez dzieci w Korei Południowej i w Chinach przed 1949 rokiem.

Strój marynarski

[edytuj | edytuj kod]
Uczennice japońskiej szkoły średniej w marynarskim ubraniu.

Strój marynarski (セーラー服 - sērā-fuku) jest powszechnie stosowanym krojem mundurka noszonym przez dziewczęta w szkołach średnich, oraz czasami przez uczennice szkół podstawowych. Trafił do szkół w 1921 roku za sprawą Elizabeth Lee, dyrektor Uniwersytetu Jo Gakuin w Fukuoce. Stworzony został na wzór mundurów używanych przez brytyjską Royal Navy w tamtym czasie, które Lee poznała podczas wymiany studenckiej w Wielkiej Brytanii.

Mundurki te składają się z bluzy powiązanej z kołnierzem w marynarskim stylu i plisowaną spódnicą. Są dwa wariany zleżne od sezonu - na zimę i na lato. Różnią się długością rękawów i tkaniną. Wstążka wiązana jest z przodu i przyczepiona jest do bluzki przez pętlę. Również wstążka ma kilka odmian. Wyróżnić można wstążki w formie krawatów, apaszek czy sznurków. Często używane kolory wstążek to: ciemny niebieski, biały, szary, jasnozielony i czarny.

Buty, skarpetki i inne dodatki czasami są częścią mundurka. Te skarpetki są przeważnie ciemnoniebieskie lub białe. Buty mają kolor brązowy lub czarny. Luźne skarpetki, mimo że nie są zalecaną częściąmundurka, są noszone przez bodne dziewczęta razem ze strojem marynarskim.

Znaczenie kulturowe

[edytuj | edytuj kod]
Wikipe-tan w standardowym sērā-fuku

Różne szkoły znane są ze swoich szczególnych mundurków. Mundurki mogą wywoływać nostalgię w byłych uczniach i często wiązane są z beztroską młodością. Mundurki są czasami przerabiane przez uczniów aby zamanifestować swoją indywidualność. Wiąże się to ze zmianą długości spódnic, usuwaniem wstążek, chowaniem łat i odznak pod kołnierzem. W minionych dziesięcioleciach jaskrawych kolorów marynarskie ubrania używane były przez japońskich chuliganów i gangi motocyklowe Bōsōzoku.

Ponieważ szkolne mundurki są popularnym fetyszem, używane marynarskie stroje i inne części szkolnej garderoby sprzedawane są w nielegalnych firmach, zwanych burusera, jednakże zmiany japońskiego prawa czynią te praktyki dosyć trudnymi. Marynarskie stroje, jak i inne mundurki, odgrywają niezaprzeczalnie dużą rolę w kulturze otaku, czego dowodem jest ich duża ilość postaci je noszących w anime, mangach i dōjinshi.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]


Kategoria:Japonia Kategoria:Ubiór japoński

en:Japanese school uniform ar:غاكوران de:Schuluniformen in Japan es:Uniforme escolar japonés eo:Lernejaj uniformoj en Japanio ja:学生服 fi:Japanilainen koulupuku th:เครื่องแบบนักเรียนญี่ปุ่น