Przejdź do zawartości

Wikipedysta:Jaroz86/brudnopis

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kałków
wieś
Ilustracja
Sanktuarium w Kałkowie, Golgota
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

starachowicki

Gmina

Pawłów

Wysokość

ok. 325 m n.p.m.

Liczba ludności 

490

Strefa numeracyjna

41

Kod pocztowy

27-225

Tablice rejestracyjne

TST

SIMC

0260416

Położenie na mapie gminy Pawłów
Mapa konturowa gminy Pawłów, po prawej znajduje się punkt z opisem „Kałków”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Kałków”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Kałków”
Położenie na mapie powiatu starachowickiego
Mapa konturowa powiatu starachowickiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Kałków”
Ziemia50°57′37″N 21°10′10″E/50,960278 21,169444[1]

Kałkówwieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie starachowickim, w gminie Pawłów. Miejscowość znajduje się w północno-wschodniej części gminy. Jest jedenastą pod względem wielkości miejscowością w gminie Pawłów. Jej powierzchnia wynosi 470,96 hektarów, a zamieszkuje ją 490 mieszkańców.

Pierwsza wzmianka o Kałkowie pochodzi z 1578 roku, z Kroniki Jana Długosza. Miejscowość stanowi jednostkę pomocniczą gminy: sołectwo Kałków, w którego skład wchodzą dwie części miejscowości Komorniki oraz Goszczyn. Układ wsi stanowi pięć ulic nazywanych potocznie: "Zapniów", "Goszczyn", "Komorniki", "Maksymiliana" i "Kościelna". We wsi znajduje się Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej Królowej Polski, z Golgotą martyrologii narodu polskiego.

Uwarunkowanie geograficzne

[edytuj | edytuj kod]

Położenie

[edytuj | edytuj kod]

http://hokej.net/pl/menu/archiwum/108/news,artykul,17,3864,slawomir-wieloch-grajacy-asystent.html

TMH Polonia Bytom [1] Adres: 41-902 Bytom, ul. Pułaskiego 71 Kontakt: tel./fax (032) 387 02 77; e-mail:sekretariat@bytomski-hokej.pl; internet: bytomski-hokej.pl Rok założenia: 1920 Sekcja hokejowa: 1946 - KS Polonia Bytom (od 1992 Bytomskie Towarzystwo Hokejowe, od 1994 Miejski Hokejowy Klub Sportowy, od 2002 Towarzystwo Miłośników Hokeja) Barwy Klubowe: niebiesko-czerwone

Władze: Prezes Zarządu: Andrzej Banaszczak Członek zarządu: Ryszard Kłaczyński

Sukcesy: Mistrzostwo Polski (6 razy) - 1984, 1986, 1988, 1989, 1990, 1991 Wicemistrzostwo Polski (3 razy) - 1983, 1985, 1987 Brązowy medal mistrzostw Polski (3 razy) - 1993, 2001, 2017 Puchar Sportu i PZHL (3 razy) - 1983, 1988, 1989 Mistrzostwo drugiej klasy rozgrywkowej (4 razy): 1981, 2000, 2007, 2013 Piąte miejsce w turnieju finałowym Pucharu Europy - 1985 Udział w rozgrywkach Pucharu Europy (6 razy) - 1985, 1987, 1989, 1990, 1991, 1992

Dotychczasowi trenerzy: Albert Mauer, Janusz Stepek, Bolesław Kolasa, Emil Nikodemowicz, Tadeusz Nikodemowicz, Mieczysław Nahunko, Stanisław Małkow, Rudolf Roháček, Zbigniew Bryjak, Adam Fras, Andrzej Tkacz, Janusz Syposz, Wojciech Matczak, Mariusz Puzio, Wincenty Kawa, Andrzej Secemski, Miroslav Ihnačák, Mariusz Kieca, Dariusz Jędrzejczyk, Tomasz Demkowicz.

Tytuł króla strzelców ekstraligi (sezon zasadniczy + play-off): Sezon 1983/84 - Jan Piecko 37 bramek Sezon 1984/85 - Jan Piecko 41 bramek Sezon 1987/88 - Marek Stebnicki 44 bramki Sezon 1991/92 - Mariusz Puzio 27 bramek Sezon 1992/93 - Mariusz Puzio 39 bramek Sezon 1993/94 - Mariusz Puzio 41 bramek

Zwycięzcy punktacji kanadyjskiej ekstraligi (sezon zasadniczy + play-off): Sezon 1987/88 - Marek Stebnicki 62 pkt. (44 bramki, 18 asyst) Sezon 1992/93 - Mariusz Puzio 57 pkt. (39 bramek, 18 asyst)

Zdobywcy Złotego Kija „Sportu”: Sezon 1983/84: Jerzy Christ Sezon 1984/85: Franciszek Kukla Sezon 1985/86: Jerzy Christ Sezon 1988/89: Marek Stebnicki Sezon 1991/92: Mariusz Puzio

2011 rok

TMH Bisset Polonia Bytom Prezes - Sławomir Budziński

Miejsce drużyny w sezonie 2011/2012 - 2 w I lidze Najskuteczniejsi zawodnicy w ubiegłym sezonie: Dariusz Puzio 30 meczów, 17 bramek, 29 asyst, 46 punktów Mateusz Adamus 27 meczów, 19 bramek, 25 asyst, 44 punkty Andrei Raschinski 17 meczów, 12 bramek, 17 asyst, 29 punktów

Dotychczasowi trenerzy: Albert Mauer, Janusz Stepek, Bolesław Kolasa, Emil Nikodemowicz, Tadeusz Nikodemowicz, Mieczysław Nahunko, Stanisław Małkow, Rudolf Rohaczek, Zbigniew Bryjak, Adam Fras, Andrzej Tkacz, Janusz Syposz, Wojciech Matczak, Mariusz Puzio, Wincenty Kawa, Andrzej Secemski.

Warunki naturalne

[edytuj | edytuj kod]

Geologia

[edytuj | edytuj kod]

Hydrologia

[edytuj | edytuj kod]

Klimat

[edytuj | edytuj kod]

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Pierwsza wzmianka o Kałkowie pochodzi z 1578 roku, z Kroniki Jana Długosza:

„Wioska położona w parafii Krynki, w której jest osiem łanów kmiecych, a także jest dwie karczmy mające pole, także młyn Zapniów mający pole, koło którego jest karczma biskupia mająca pole. Z tego wszystkiego wyznaczana i oddawana jest dziesięcina snopowa i koriopna dla biskupstwa krakowskiego. Wartość jej obliczano na osiem marek własnych biskupstwa krakowskiego. Kałków, w którym jest arodników 13 łanów 6,5. Ogrodników z polem 2, komorników 1, biedny 1, smolarzy 3”.

Od 1775 roku wieś Kałków należała do dworu Godów. W 1827 roku w Kałkowie było 18 domów i 102 mieszkańców, w 1882 roku mieszkało tu 298 mieszkańców w 47 domach. We wsi było wówczas 648 mórg ziemi włościańskiej i 2 morgi ziemi rządowej. W 1900 roku wielki pożar zniszczył całą wieś. W 1907 roku uwłaszczono chłopów i przedzielono działki miedzami. W tym też roku powstała druga ulica w Kałkowie.

W czasie II wojny światowej w Kałkowie stacjonował niewielki niemiecki oddział kawalerii. Żołnierze korzystali z gospodarstw mieszkańców. W drugiej połowie 1942 roku powstały pierwsze zalążki podziemnej organizacji wojskowej Bataliony Chłopskie w Kałkowie i Godowie. Ich organizatorem był Stanisław Piwnik z Kałkowa, do którego dołączyli Jan Duda z Zapniowa i Stanisław Przygoda z Bukówki (ps. Sęp), który przed wojną uzyskał stopień podoficera Wojska Polskiego. 11 października 1942 roku w Kałkowie złożyli oni przysięgę wojskową i przyjęli pseudonimy. W krótkim czasie placówka w Bukówce i Zapniowie liczyła 20 zakonspirowanych ludzi. Pod koniec 1942 roku została włączona do jednego z plutonów III Rejonu Gór Świętokrzyskich „Świt”.

W 1955 roku z inicjatywy Piotra Czajkowskiego została powołana jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej. Na początku skupiała ona dwunastu strażaków. Do akcji strażacy wykorzystywali wóz trakcji konnej, na którym umieszczano motopompę.

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Polityka i administracja

[edytuj | edytuj kod]

Przynależność administracyjna

[edytuj | edytuj kod]

W latach 1837-1844 wieś administracyjnie należała do guberni sandomierskiej, w powiecie iłżeckim. W latach 1844-1914 do guberni radomskiej, w powiecie iłżeckim. W latach 1918-1975 miejscowość położona była w województwie kieleckim, w powiecie iłżeckim. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie kieleckim.

Rada gminy

[edytuj | edytuj kod]

Rada sołecka

[edytuj | edytuj kod]

Zabytki i inne atrakcje turystyczne

[edytuj | edytuj kod]

Sanktuarium

[edytuj | edytuj kod]
Sanktuarium pod wezwaniem Bolesnej Królowej Polski
Golgota
Dąb pamięci poświęcony prezydentowi RP Lechowi Kaczyńskiemu

W latach osiemdziesiątych XX wieku, w Kałkowie, z inicjatywy księdza Czesława Wali (obecnego kustosza), powstało sanktuarium pod wezwaniem Matki Bolesnej. Na jego terenie znajduje się między innymi budowla zwana Golgotą – wysoki na 33 metry budynek, w którym usytuowane są kaplice upamiętniające martyrologię narodu polskiego.

Kościół Bolesnej Królowej Polski

[edytuj | edytuj kod]

Świątynia Bolesnej Królowej Polski została wzniesiona w latach 1983-1984 według projektu inż. Romana Wdowicza z Kielc. Jest dwupoziomowa, jednonawowa z dwoma kaplicami, z prezbiterium zwróconym ku północy. Architektura oraz wystrój wnętrza są utrzymane w stylu barokowym. Świątynia górna jest miejscem kultu Matki Bożej w kopii obrazu Bolesnej Królowej Polski z Lichenia. Nad głównym ołtarzem rozpościera się baldachim z koroną, jako wyraz królewskiego hołdu należnego Maryi.

Z lewej strony ołtarza głównego znajduje się kaplica Wieczystej Adoracji, zaprojektowana i wykonana przez artystę-plastyka z Krakowa Józefa Palkę. Jej ściany i kopułę zdobią ornamenty stiukowe, połączone polichromią. Przy głównej ścianie niewielki ołtarz z tronem pod monstrancję, która znajduje się za kuloodporną szybą. Obok ołtarza stoi figura Chrystusa „Ecce Homo”, ukoronowanego cierniem, bodego, ze związanymi sznurem rękami. Kaplicę poświęcił 30 maja 1992 biskup Stefan Siczek z Radomia.

Po prawej stronie prezbiterium jest duży obraz św. Maksymiliana, namalowany przez franciszkanina z Niepokalanowa, brata Felicissimusa. Z lewej strony przy wejściu do kościoła znajduje się kaplica Miłosierdzia Bożego, z obrazem „Jezu ufam Tobie”. W dolnej świątyni, przedzielonej rzędami kolumn, w ołtarzu w prezbiterium jest obraz św. Brata Alberta Chmielewskiego. Z lewej strony znajduje się kaplica żołnierzy Armii Krajowej z kopią wizerunku Matki Bożej Bolesnej z Wykusu.

Dom Jana Pawła II

[edytuj | edytuj kod]

W 1988, z okazji dziesiątej rocznicy pontyfikatu Papieża-Polaka, rozpoczęto w Kałkowie budowę Domu Jana Pawła II. Ukończono go w 1991. Jest to trzypiętrowy budynek. Parter zajmuje ogromna aula, z kasetonami u sufitu. W niej przez kilka lat znajdował się obraz „Polonia” Antoniego Tańskiego. Obecnie znajduje się w auli cykl obrazów przedstawiających życie sługi Bożego kardynała Stefana Wyszyńskiego. Sala służy do wystawiania przedstawień religijno-patriotycznych, misteriów wielkopostnych, jasełek, organizowania konferencji, wykładów. Na piętrach znajdują się pokoje dla pielgrzymów. Przedłużeniem Domu Jana Pawła II jest herbaciarnia, parterowy budynek służący pielgrzymom za stołówkę i miejsce odpoczynku.

Grota Lourdzka

[edytuj | edytuj kod]

Została zbudowana z ogromnych głazów skalnych w artystycznym założeniu brata Felicissimusa z Niepokalanowa, jej projektanta. Jest wierną kopią groty w Lourdes, miejsca objawień Matki Bożej Niepokalanie Poczętej św. Bernadecie Soubirous w 1858 roku. Wewnątrz groty umieszczono obraz św. Maksymiliana Kolbe, pędzla brata Felicissimusa. Jest tam również świecznik wzorowany na znajdującym się takim samym w Lourdes. Realizacji tej skomplikowanej technologicznie budowy podjął się Zbigniew Malicki ze Starachowic. Grotę lourdzką poświęcono 14 sierpnia 1999 roku.

Droga krzyżowa

[edytuj | edytuj kod]

Stanowi ją zespół czternastu stacji wzniesionych według artystycznego projektu Haliny Tobiasz, zakonnicy ze zgromadzenia sióstr Służek. Stacje zbudowane na specjalnie usypanym wale ziemnym, zajmują znaczną część sanktuarium. Stacje, są to krzyże z umieszczonymi na nich tablicami przedstawiającymi drogę krzyżową. Obok krzyża stoją wielkie figury przedstawiające postacie biorące udział w tym wydarzeniu.

Dęby Pamięci

[edytuj | edytuj kod]

13 kwietnia 2010 w rejonie Golgoty uroczyście posadzono dwa Dęby Pamięci – jeden poświęcony prezydentowi RP Lechowi Kaczyńskiemu, który zginął 10 kwietnia 2010 w Katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku, i drugi, poświęcony gen. Władysławowi Kuleszy, zamordowanemu w 1940 roku w Katyniu[2].

Pomnik katastrofy smoleńskiej

[edytuj | edytuj kod]

24 czerwca 2012 odsłonięto Pomnik katastrofy smoleńskiej, na który składa się sylwetka z żelbetu wzorowana na Tu-154M. Ma ona wymiary dziesięć na jedenaście metrów. Ma odlane z betonu skrzydła, pod którymi zamontowano koła z poloneza. W oknach makiety widnieje sześć portretów osób, które zginęły 10 kwietnia 2010 roku w Smoleńsku: prezydenta Lecha Kaczyńskiego i jego żony Marii, prezesa Instytutu Pamięci Narodowej Janusza Kurtyki, posła PiS Przemysława Gosiewskiego, ostatniego prezydenta Polski na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego i współzałożycielki „Solidarności” Anny Walentynowicz. Wewnątrz Golgoty Narodu Polskiego umieszczono urnę z ziemią z miejsca tragedii, a także tableau z wizerunkami pary prezydenckiej i osób, które zginęły w katastrofie. W krzyż wkomponowany jest wizerunek żołnierza z przestrzeloną głową w objęciach Matki Boskiej oraz kontury mapy Polski i samolotu[3].

Gospodarka

[edytuj | edytuj kod]

1 sklep spożywczy, kowalstwo artystyczne, warsztat samochodowy, zakład produkcji mebli.

Transport

[edytuj | edytuj kod]

Zdrowie i bezpieczeństwo

[edytuj | edytuj kod]

OSP i Ośrodek zdrowia

Edukacja

[edytuj | edytuj kod]

Mieszkańcy Kałkowa od 1775 roku uczęszczali do szkoły przy kościele parafialnym w Krynkach. Szkołę prowadził, aż do 1795 roku Marian Kulpiński. W czasie zaborów nauczanie w Kałkowie prowadzili nauczyciele wędrowni opłacani przez mieszkańców. Było to nauczanie bardzo ryzykowne, zakazane przez władze carskie, a przestrzegania tego zakazu pilnowali żandarmi. Za nieposłuszeństwo groziła zsyłka lub kara śmierci. Ten sposób nauczania praktykowano w Kałkowie, aż do odzyskania przez Polskę w 1918 roku niepodległości. W latach 1918-1920 nauczania nie prowadzono. Zmieniło się to wraz, z zorganizowaniem „Publicznej Szkoły Podstawowej w Kałkowie”, która posiadała cztery klasy. Szkoła mieściła się w budynkach wynajętych, posiadała ziemię tzw. „kaczmarkę”. Nauczanie systematyczne prowadzono w szkole do 1 września 1939 roku.

Sport, kultura i rekreacja

[edytuj | edytuj kod]

Misterium

[edytuj | edytuj kod]

KS Arka Kałków

[edytuj | edytuj kod]

Od 4 lipca 2002 roku w Kałkowie działa Klub Sportowy Arka Kałków[4]. Obecnie drużyna występuje w świętokrzyskiej Klasie A grupie IV. Trenerem drużyny seniorów jest Janusz Ćwieluch. W sezonie 2006/07 Arka na koniec rozgrywek zajęła 5 miejsce.

Turystyka

[edytuj | edytuj kod]

Kałków jest punktem początkowym szlak turystyczny czerwony czerwonego Szlaku Milenijnego prowadzącego do Skarżyska-Kamiennej. Przez wieś przechodzi szlak turystyczny niebieski niebieski szlak turystyczny z Łysej Góry do Pętkowic oraz szlak rowerowy niebieski niebieski szlak rowerowy ze Skarżyska-Kamiennej do Ostrowca Świętokrzyskiego.

Agroturystyka

[edytuj | edytuj kod]

Bazę noclegową w Kałkowie i okolicy stanowią Dom Pielgrzyma w Sanktuarium Bolesnej Królowej Polski w Kałkowie Godowie oraz Gospodarstwo Agroturystyczne „Gościniec”.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 48811
  2. Dąb Pamięci i przemówienie prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Kałkowie. echodnia.pl, 2010-04-14. [dostęp 2010-07-16]. (pol.). koło Starachowic.
  3. Nowy pomnik katastrofy smoleńskiej. wp.pl, 2012-06-24. [dostęp 2012-06-25].
  4. Według strony internetowej klubu.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1880
  • Ks. Adam Orczyk Zarys Dziejów Parafii Św. Jana Chrzciciela w Pawłowie, Starachowice 2007, ISBN 978-83-924900-6-7.
  • Związek Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych. Komisja Historyczna w Starachowicach, Kronika okupowanego miasta Starachowic i powiatu iłżeckiego 1939-1945, Starachowice 1998, s. 71-72.
  • Ryszard Garus, Znakowane szlaki turystyczne województwa kieleckiego, Kielce 1990

http://www.ustream.tv/channel/MqF8v2fCnLy

Gospodarka

[edytuj | edytuj kod]
  • Rolnictwo w tym sadownictwo
  • Surowce naturalne (dolomity)
  • Odnawialne źródła energii
  • Bezrobocie
  • Działalność gospodarcza wydzielić Finanse i usługi (wpisać budżety gminy) - przemysł
  • Turystyka
  • Podatki
  • Budownictwo mieszkaniowe
  • Transport

Puchar Polski

[edytuj | edytuj kod]


Kategoria:Pawłów (gmina) Kategoria:Sanktuaria maryjne w Polsce Kategoria:Dęby Pamięci