Wikipedysta:Emms/brudnopis3
American Gothic House
[edytuj | edytuj kod]Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Typ budynku |
dom mieszkalny |
Styl architektoniczny |
rustykalny neogotyk |
Architekt |
Busey i Herald (miejscowi stolarze) |
Kondygnacje |
2 |
Powierzchnia użytkowa |
46,8 m² |
Rozpoczęcie budowy |
1881 |
Ukończenie budowy |
1882 |
Pierwszy właściciel |
Charles A. Dibble |
American Gothic House, znany także pod nazwą Dibble House, jest najsłynniejszym przykładem domu zbudowanego w amerykańskim neogotyku rustykalnym. Budynek znajduje się w miejscowości Eldon w stanie Iowa. W 1930 roku Grant Wood namalował go w tle obrazu American Gothic. Uważa się, że kompozycja jest najsłynniejszym dziełem Wooda i jednym z najbardziej rozpoznawalnych obrazów sztuki amerykańskiej XXI wieku. Stworzono setki parodii obrazu w wielu dziedzinach sztuki. Grant Wood widział dom tylko raz w życiu, stworzył podstawowy zarys budynku i dokończył American Gothic w swoim studiu w mieście Cedar Rapids.
Pierwszym właścicielem domu był mieszkaniec Eldon — Charles Dibble. Budynek powstał w latach 1881—1882 i od tego czasu do schyłku XX wieku (z jednym wyjątkiem w 1897 roku) był rezydencją prywatną. Po zakończeniu 30-letnich działań na rzecz zachowania budynku, w 1991 roku dom przekazano Stowarzyszeniu Historycznemu Stanu Iowa (State Historical Society of Iowa). Dziś w tym miejscu znajduje się oryginalny budynek o niezmienionym wyglądzie z 1930 roku oraz informacja turystyczna. W 1974 roku budynek wpisano do Narodowego Rejestru Zabytków Historycznych (National Register of Historic Places). W latach 1991—2008 dom był własnością prywatną i wynajmowano go do celów mieszkalnych.
Wczesne losy i architektura
[edytuj | edytuj kod]Charles A. Dribble (ur. 1836 r. w hrabstwie Saratoga w stanie Nowy Jork), według różnych źródeł kolejarz, właściciel stajni oraz weteran wojny secesyjnej, mieszkał w Eldon pod koniec XIX wieku. W 1881 roku Charles oraz jego żona, Catherine, rozpoczęli budowę domu dla siebie i ośmiorga swoich dzieci. Stosunkowo proste deskowanie zewnętrzne, biały kolor i umiarkowana powierzchnia - jedynie 46,8 m2 były niezwykle popularnymi komponentami architektury stanu Iowa w XIX wieku. Dom, gdzie urodził się prezydent Herbert Hoover w mieście West Branch, który zbudowano dekadę wcześniej cechuje podobny styl: deskowanie zewnętrzne, prosty dach pokryty gontem, centralnie położony komin, biały kolor i umiarkowany rozmiar. Najbardziej niespotykanym i niezwykłymi elementami architektonicznym American Gothic House są dwa gotyckie okna umieszczone w ścianie szczytowej oraz spadzisty dach. Oba detale zostały później wyolbrzymione na obrazie American Gothic Granta Wooda. Na parterze domu znajdują się trzy pokoje i łazienka, a na piętrze dwie sypialnie. Budynek jest uważa się za najsłynniejszy przykład rustykalnego neogotyku w Stanach Zjednoczonych.
Nie istnieją źródła, które jednoznacznie wyjaśniają, czemu rodzina Dibblów zdecydowała się umieścić gotyckie okna na drugiej kondygnacji. Mówi się, że okna zostały zamówione z katalogu sprzedaży wysyłkowej sklepu Sears. Istnieją dwie powszechnie uznawane teorie. Pierwsza z nich głosi, że rodzina Dibblów chciała upiększyć swój dom, gdy życie na wsi w stanie Iowa było niezwykle trudne. Według drugiej Dibblowie podążali za dziewiętnastowiecznym trendem umieszczania wyszukanych elementów w konstrukcji budynków i jako taki detal wybrali okna, których cena była wtedy w miarę przystępna.
Około 1897 roku dom sprzedano w celu spłaty ciążących na nim długów, ponieważ Dibblowie nie byli w stanie płacić podatków. W 1900 roku rodzina wyprowadziła się do Portland w stanie Oregon. Posiadłość kilkukrotnie zmieniała właścicieli, aż do 1917 roku, gdy kupili ją Gideon i Mary Hart Jones. Dom należał do Jonesów do 1933 roku (do tego czasu dobudowali oni kuchnię, która stała się zachodnim skrzydłem domu), więc to właśnie rodzina Jonesów pozwoliła Grantowi Woodowi namalować swój dom w tle American Gothic.
American Gothic
[edytuj | edytuj kod]Osobny artykuł: American Gothic
Latem 1930 roku Edward Rowan, młody dyrektor galerii z Cedar Rapids, dużego miasta położonego około 130 km na północny-wschód od Eldon, podjął próby promowania sztuk pięknych w tej wiejskiej miejscowości: otworzył galerię i bibliotekę oraz zaczął prowadzić lekcje sztuki w Eldon. Wysiłki Rowana okazały się sukcesem — Eldon Forum określiło wystawy jako: „niezwykłą przyjemność”. Ten fakt oraz wdzięczność, jaką Wood czuł wobec Rowana sprawiły, że malarz (który pochodził z miasta Anamosa w stanie Iowa) postanowił przyjechać do Eldon.
W sierpniu młody malarz z Eldon, John Strap, oprowadzał po miejscowości szukającego inspiracji Wooda. Brat Sharpa w 1973 roku stwierdził, że to właśnie podczas tej przejażdżki Wood po raz pierwszy naszkicował dom na odwrocie koperty. Wood nie od razu uznał dom za piękny, ale uważał, że ma on w sobie coś urzekającego. Autor pierwszej biografii Wooda, Darrell Garwood, napisał, że Wood „uważał, iż umieszczenie okna w stylu gotyckim w domu o tak nieefektownej drewnianej konstrukcji było wyrazem nabytej pretensjonalności”. Artysta postrzegał wtedy ten dom jako jeden z „tekturowych [sic] odeskowanych domów na farmach w Iowa” i twierdził, że „jest szczególnie dobry do namalowania”. Gdy uzyskał zgodę Jonesów, wykonał farbą olejną zarys frontu budynku na płycie pilśniowej. Na obrazie dach domu jest bardziej spadzisty, okno większe, a ostrołuk bardziej wyrazisty niż w rzeczywistości. Właśnie te elementy uatrakcyjniły dzieło końcowe. Jednak postacie zostały namalowane dopiero po powrocie Wooda do Cedar Rapids. Malarz nie wrócił już do Eldon zanim zmarł w 1942 roku, poprosił jednak o zdjęcie domu, aby móc ukończyć dzieło.
Dalsze losy oraz obecny status
[edytuj | edytuj kod]Kilkadziesiąt lat po tym jak American Gothic uznano za symbol Ameryki, dom wciąż był własnością prywatną zwykle przeznaczaną na wynajem. Zmienił właściciela jeszcze tylko raz, przechodząc w posiadanie rodziny Seldon Smith w 1942 roku, gdy Jonesowie otrzymali sądowy nakaz sprzedaży domu. Oddolna inicjatywa zachowania budynku została zainicjowana już w 1945 roku przez Nan Wood, siostrę Granta Wooda, która pozowała do obrazu American Gothic. W 1960 roku wizyta architekta i historyka z Des Moines, Wiliama J. Wagnera z American Institute of Architects (Amerykańskiego Instytutu Architektów), ukoronowała te wysiłki. Był on jedną z pierwszych osób, które postulowały o uznanie budynku za zabytek historyczny:
Wizyta w American Gothic House była niezwykle przyjemna i interesująca. Być może wyda się to zbyt wielkim entuzjazmem, ale uważam, że macie „numer jeden” w Eldon. To właśnie dzięki American Gothic Grant Wood zyskał międzynarodową sławę. Phil Strong pisał, że Wood był pierwszym malarzem z Iowa, który przyniósł sławę temu stanowi.
Uważam, że przeniesienie domu w inne miejsce byłoby błędem. Najlepszym argumentem przemawiającym za pozostawieniem budynku tam, gdzie teraz stoi jest możliwość wykorzystania wolnego placu po drugiej stronie drogi. Można by stworzyć tam parking i miejsce na piknik, co jest dobrym uzupełnieniem otoczenia zabytku historycznego.
Na początku lat 70. XXI wieku korespondencja pomiędzy przedsiębiorcą z Eldon a Carlem E. Smithem, który właśnie przejął posiadłość w spadku, ujawniła rozbieżne opinie w kwestii przeznaczenia domu: Smith chciał wyremontować dom i chronić go jedynie przed wandalizmem, natomiast władze Eldon przychylały się do uznania posiadłości za zabytek historyczny. Przez większą część dekady dom był opuszczony — w sypialni na piętrze wystrzelono pocisk, niesprzyjające warunki pogodowe oraz wandalizm również zebrały swoje żniwo. Dopiero pod koniec lat 80. właściciel budynku zaczął rozważać przekazanie go państwu. Również wielu mieszkańców południowej części stanu Iowa miało odmienne poglądy na ten temat — właściciel chciał zatrzymać dom, ponieważ uważał, że obecni najemcy nie mieliby gdzie mieszkać, jeśli kazano by im opuścić posiadłość.
Gdy w 1974 roku budynek wpisano do Narodowego Rejestru Zabytków Historycznych (wniosek złożył rolnik z Eldon), właściciel odnowił dom, wybudował łazienkę wewnątrz budynku, zainstalował instalację elektryczną oraz odnowił okna i tapety. Miejscowi politycy wierzyli, że takie działanie w połączeniu z otworzeniem nowego muzeum i centrum edukacji może znacznie pobudzić turystykę regionu — jeden z senatorów tego stanu spodziewał się nawet 100 000 odwiedzających rocznie. Gdy właściciel budynku w końcu przekazał go Stowarzyszeniu Historycznemu Stanu Iowa w 1991 roku, podjęto próby przeniesienia domu do skansenu Living History Farms niedaleko Des Moines, jednak mieszkańcy Eldon walczyli, o to aby budynek pozostał w mieście. W 1992 roku odnowiono posiadłość. Entuzjaści liczyli, że stanie się ona zabytkiem pop kultury tak samo jak stadion baseballowy Fields of Dreams w Dyersville, miejscowości o podobnie wiejskim charakterze. Jednak turystyka w Eldon ma znacznie mniejszą skalę. Nie prowadzi się żadnych oficjalnych statystyk, ale wiadomo, że w ciągu dwóch pierwszych lat działalności informacji turystycznej do znajdującej się tam księgi gości wpisało się około 18 000 odwiedzających.
Stowarzyszenie Historyczne Stanu Iowa nie zezwala turystom na wchodzenie do wnętrza budynku ze względu na jego niewielką powierzchnię i delikatność konstrukcji. Zachęca się odwiedzających do oglądania domu i robienia zdjęć z zewnątrz — w informacji turystycznej dostępnych jest wiele rozmiarów fartuchów i marynarek podobnych do tych, jakie mają na sobie postacie z obrazu. Znajdujące się niedaleko American House Gothic Center wybudowane w 2007 roku zawiera eksponaty dotyczące obrazu, Granta Wooda i lokalnej społeczności. W czerwcu każdego roku dla uczczenia obrazu oraz wiejskiego życia w Eldon w latach 30. w mieście odbywa się festiwal Gothic Days.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Biel, Steven (2005). American Gothic: A Life of America's Most Famous Painting. New York: W. W. Norton & Company. ISBN 0-393-05912-X.
- Corn, Wanda M. (1983). Grant Wood: The Regionalist Vision. New Haven: Yale University Press. ISBN 0-300-03103-3.
- Garwood, Darrell (1944). Artist in Iowa: A Life of Grant Wood. New York: W. W. Norton & Company. OCLC 518305
- Hoving, Thomas (2005). American Gothic: The Biography of Grant Wood's American Masterpiece. New York: Chamberlain Bros. ISBN 1-59609-148-7
- Loth, Calder; Sadler Jr., Julius Trousdale (1975). The Only Proper Style: Gothic Architecture in America. Boston: New York Graphic Society. ISBN 0-8212-0693-1.