Wielki Meczet w Bursie

Wielki Meczet
Państwo	Turcja
Miejscowość	Bursa
Wyznanie	islam
Rodzaj	meczet
	Historia
Data budowy	1396-1400
	Dane świątyni
Architekt	Ali Neccar
Styl	seldżucki
Budulec	wapień
	Położenie na mapie Turcji Wielki Meczet
	40°11′01,83″N 29°03′43,06″E/40,183842 29,061961
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Wielki Meczet^[1] (tur. Bursa Ulu Camii) – meczet w Bursie, w północno-zachodniej Turcji. Znajduje się na zachodnim krańcu głównej arterii miasta: Atatürk Caddesi^[2]. Jest największą świątynią muzułmańską w tym mieście^[3].

Historia

Obiekt wzniesiono w latach 1396-1400 na polecenie czwartego sułtana Imperium Osmańskiego Bajazyda I. Zbudowano go z okazji zwycięstwa sułtana nad królem węgierskim Zygmuntem Luksemburskim w bitwie pod Nikopolis nad Dunajem w 1396 - ostatnią w dziejach wyprawą krzyżową^[4]. Zgodnie z legendą, przed bitwą sułtan obiecał, że jeśli zwycięży, każe zbudować 20 meczetów. Słowa nie dotrzymał, gdyż postawił tylko jeden meczet, choć z 20 kopułami^[5].

Architektura

Świątynia góruje nad miastem niczym forteca. Wybudowano ją z żółtego wapienia pochodzącego z pobliskiej góry Uludağ. Posiada dwa wysokie minarety: jeden w północno-zachodnim, a drugi w północno-wschodnim narożu budowli. Na pierwszym z nich umieszczono inskrypcje mówiące o fundatorze, drugi zaś powstał prawdopodobnie dopiero za czasów jego syna, sułtana Mehmeda I^[4]. Świątynię zbudowano w stylu charakterystycznym dla epoki seldżuckiej - wielka kamienna budowla na planie kwadratu lub prostokąta zwieńczona wieloma małymi kopułami. Z zewnątrz nie wyróżniająca się niczym szczególnym bryła (o wymiarach 63x50 m), wewnątrz skrywa imponujące portale^[2]. W środku, na 12 masywnych filarach wznosi się 20 kopuł (po 4 kopuły w rzędzie). Środkowa oś jest sklepiona największymi kopułami biegnącymi od portalu do mihrabu. Spoczywają na wielkich pendentywach, a z zewnątrz są podtrzymywane przez ośmiokątne bębny. Druga z kolei kopuła jest przeszklona i unosi się nad piętrową fontanną ablucyjną (şadırvan). Pierwotnie była otwarta na zewnątrz, a oszklona została podczas prac restauracyjnych z XIX wieku. Şadırvan w środku meczetu to rzadkie rozwiązanie w architekturze islamskiej, jednakże charakterystyczne dla meczetów budowanych przez Seldżuków^[4]. Kolumny i ściany meczetu zdobią wykaligrafowane inskrypcje z Koranu^[5]. Są one pozostałością pierwotnej dekoracji świątyni. Wówczas filary były podobno zdobione czystym złotem do wysokości metra. Minbar jest zaś rzeźbiony z drzewa orzechowego i należy do jednych z najcenniejszych obiektów tego typu czasów wczesnoosmańskich^[4].

Şadırvan
Widok ogólny wnętrza
Widok ogólny wnętrza
Mihrab

Przypisy

↑ Polski egzonim uchwalony na 109. posiedzeniu KSNG.
↑ ^a ^b Tom Brosnahan: Ulu Cami (Great Mosque), Bursa. www.turkeytravelplanner.com. [dostęp 2015-05-22]. (ang.).
↑ Helen Page: Bursa Ulu Camii. www.travelsignposts.com. [dostęp 2015-05-22]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Zwiedzanie kraju. W: Witold Korsak: Turcja - kraj czterech mórz. Wyd. III. Kraków: Wydawnictwo Bezdroża, 2008, s. 303-305, seria: Przewodniki Bezdroży. ISBN 978-83-7560-010-0.
↑ ^a ^b Zwiedzanie. W: Turcja - przewodnik ilustrowany. Wyd. IV. Warszawa: Langenscheidt Polska, 2011, s. 157-158, seria: Przewodniki Berlitz. ISBN 978-83-7476-769-9.

[1] Polski egzonim uchwalony na 109. posiedzeniu KSNG.

[brosnahan-2] Tom Brosnahan: Ulu Cami (Great Mosque), Bursa. www.turkeytravelplanner.com. [dostęp 2015-05-22]. (ang.).

[helenpage-3] Helen Page: Bursa Ulu Camii. www.travelsignposts.com. [dostęp 2015-05-22]. (ang.).

[korsak-4] Zwiedzanie kraju. W: Witold Korsak: Turcja - kraj czterech mórz. Wyd. III. Kraków: Wydawnictwo Bezdroża, 2008, s. 303-305, seria: Przewodniki Bezdroży. ISBN 978-83-7560-010-0.

[berlitz-5] Zwiedzanie. W: Turcja - przewodnik ilustrowany. Wyd. IV. Warszawa: Langenscheidt Polska, 2011, s. 157-158, seria: Przewodniki Berlitz. ISBN 978-83-7476-769-9.

[1]