Wichman z Seeburga
 Płyta nagrobna Wichmana z katedry w Magdeburgu | |
| Data urodzenia |
przed 1116 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
25 sierpnia 1192 |
| Miejsce pochówku | |
| Arcybiskup Magdeburga | |
| Okres sprawowania |
1152–1192 |
| Biskup Naumburga | |
| Okres sprawowania |
1149–1154 |
| Wyznanie | |
Wichman z Seeburga (niem. Wichmann von Seeburg; ur. krótko przed 1116, zm. 25 sierpnia 1192 w Könnern[1][2][3][4]) – biskup Naumburga od 1149 do 1154 r., arcybiskup Magdeburga od 1152 r.; bliski współpracownik Fryderyka I Barbarossy, odgrywający ważną rolę w polityce Niemiec swych czasów.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wichman był synem Gerona, hrabiego Seeburga (zmarłego w 1122 r.[2]), oraz Matyldy, siostry margrabiego Miśni i Łużyc Konrada z rodu Wettinów. Kształcił się w Halberstadt[1][2][3][4]. W 1136 r. jest poświadczony jako kanonik kapituły katedralnej w Halberstadt[1][2], a w 1146 r. został prepozytem tej kapituły. W 1149 r. został wybrany (zapewne pod wpływem swego wuja Konrada Wielkiego[2]) biskupem Naumburga[1][2][3][4], a funkcję tę objął w kolejnym roku i piastował do 1154 r.[2] W 1152 r. po podwójnym, niezgodnym wyborze arcybiskupa Magdeburga przez tamtejszą kapitułę, cesarz Fryderyk I Barbarossa postanowił odrzucić obu kandydatów i przenieść na to stanowisko Wichmana, wbrew woli papieża Eugeniusza III[1][2][3][4], przeciwnego przeniesieniu biskupa z jednej diecezji do innej[3]. Wichman przyjął tytuł arcybiskupa, ale nie przejął faktycznie archidiecezji magdeburskiej i nadal zarządzał diecezją naumburską[4]. Papież wzywał kapitułę magdeburską i biskupów niemieckich do nieuznawania Wichmana jako arcybiskupa[2][4], a w 1153 r. legaci papiescy podczas sejmu w Wormacji bezskutecznie próbowali zmusić Wichmana do ustąpienia[1][4]. Ten jednak w 1154 r. udał się do Rzymu i z rąk kolejnego papieża Anastazego IV otrzymał paliusz arcybiskupi[1][2][4].
Podczas swych długich rządów w archidiecezji magdeburskiej Wichman popierał cesarza Fryderyka I Barbarossę i stał się jednym z najważniejszych książąt duchownych w Niemczech swoich czasów[2]. Dbał także o rozwój terytorialny i gospodarczy księstwa arcybiskupiego[2][3], zmodernizował jego administrację i prawo[3]. Kilkakrotnie uczestniczył we włoskich wyprawach cesarza[2][4]. W 1157 r. zwołał synod w Merseburgu[1]. W tym samym roku uczestniczył w wyprawie Fryderyka I przeciwko Polsce i zdobył wraz z margrabią Marchii Północnej Albrechtem Niedźwiedziem Brennę[1][3]. W 1160 r. uczestniczył w synodzie w Pawii, podczas którego wybrano antypapieża Wiktora IV[1][3][4]. Uzyskał przy tym od Wiktora podporządkowanie arcybiskupstwu Magdeburga biskupstwa pomorskiego[4]. W 1164 r. udał się do Ziemi Świętej[1][3][4]. W 1165 r. brał udział w synodzie w Würzburgu, gdzie zajął stanowisko mediacyjne pomiędzy papieżem Aleksandrem III i antypapieżem Paschalisem II[1]. W 1166 r. stał na czele koalicji przeciwko księciu Henrykowi Lwu. Z czasem jednak jego stosunki z Henrykiem się poprawiły i w 1172 r. książę, wyjeżdżając do Ziemi Świętej, powierzył mu regencję w Saksonii[3][4]. W tym samym roku uczestniczył w wyprawie cesarskiej przeciwko Bolesławowi Kędzierzawemu[3]. W 1176 r. wziął udział w bitwie pod Legnano[3][4], a następnie miał duży udział w wynegocjowaniu zawartego rok później pokoju pomiędzy cesarzem i papieżem Aleksandrem III[1][2][3][4]. W 1178 r. pośredniczył w zawarciu pokoju pomiędzy księciem Henrykiem Lwem i arcybiskupem Kolonii Filipem z Heinsbergu[1]. W 1179 r. wziął jednak udział w wojnie przeciwko Henrykowi, który wysłał przeciwko Wichmanowi oddziały Słowian[3]. W 1181 r. zdobył i kazał zniszczyć Haldensleben[1][3][4]. W tym samym roku doprowadził Henryka Lwa przed sąd w Erfurcie, na którym książę został skazany na banicję[3]. Aż do śmierci uczestniczył w sporach cesarsko-papieskich, m.in. w 1187 r. występował w imieniu biskupów niemieckiego do papieża Urbana III[1][4]. W 1192 r. na zlecenie króla Henryka VI zwołał saskich możnych do Goslaru w celu omówienia działań przeciwko Welfom[3].
Był fundatorem i darczyńcą licznych klasztorów, m.in. założył w 1181 r. klasztor Zinna koło Jüterbogu. Prowadził akcję kolonizacyjną na terenach sobie podległych[1][2][3][4]. Organizował strukturę parafialną archidiecezji[3]. Był inicjatorem kodyfikacji prawa magdeburskiego[1][2] – nadał je swej stolicy w 1188 r.[4]
Został pochowany w katedrze w Magdeburgu[1][2][4] (jego wnętrzności pochowano w Könnern)[4]. Jest jedną z postaci przedstawionych na drzwiach płockich[2][4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Wilhelm Kohl: Wichmann (Wicman, Wigmannus) von Seeburg. W: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon. T. 13. Herzberg: Verlag Traugott Bautz, 1998, s. 1043–1046. ISBN 978-3-88309-072-6. (niem.). [zarchiwizowano 2009-12-13]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r
Wichmann von Seeburg-Querfurt 1149–1154. W: Germania Sacra. Historisch-statistische Beschreibung der Kirche des alten Reiches. T. Neue Folge 35: Die Bistümer der Kirchenprovinz Magdeburg. Das Bistum Naumburg. Cz. 2: Die Diözese. Berlin - New York: Walter de Gruyter & Co., 1998, s. 769–777. DOI: 10.26015/adwdocs-100. ISBN 3-11-015570-2. (niem.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Wichmann von Seeburg. [w:] Genealogie Mittelalter: Mittelalterliche Genealogie im Deutschen Reich bis zum Ende der Staufer: Materialsammlung [on-line]. [dostęp 2023-07-12]. (niem.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Karl Uhlirz: Wichmann. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 42. Leipzig: Verlag von Dunckler & Humblot, 1897, s. 780–790. (niem.).