Włodzimierz Słobodnik
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość | |
Język |
polski |
Alma Mater | |
Dziedzina sztuki | |
Odznaczenia | |
Włodzimierz Słobodnik (ur. 6 września?/19 września 1900 w Nowoukraince, zm. 10 lipca 1991 w Warszawie) – polski poeta, tłumacz literatury francuskiej, rosyjskiej i radzieckiej, satyryk, autor książek dla młodzieży, pochodzenia żydowskiego[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Grzegorza. Studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. W 1921 zadebiutował poetycko na łamach jednodniówki futurystycznej Pam-Bam. W okresie dwudziestolecia międzywojennego członek grupy literackiej Kwadryga. W latach 1932–1939 kierował wypożyczalnią książek Literaria. Po wybuchu II wojny światowej, w okresie od 1939–1941 we Lwowie (członek redakcji Nowych Widnokręgów), 17 września 1940 roku wstąpił do Związku Radzieckich Pisarzy Ukrainy[2]. Następnie w Uzbekistanie (1941–1945). Od 1945 do 1956 mieszkał w Łodzi, od 1957 w Warszawie. Od 1956 roku należał do PZPR[3].
Tłumaczył ponadto z języka rosyjskiego (Michaił Lermontow, Walerij Briusow, Władimir Majakowski, Osip Mandelsztam) i francuskiego (Charles Baudelaire) i niemieckiego. Jego żona, Eleonora Słobodnikowa (1901–1986) była tłumaczką literatury rosyjskiej i radzieckiej.
Pochowany został na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A23-3-23)[4].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]- Modlitwa o słowo (poezje; 1927)
- Cień skrzypka (poezje; 1929)
- Nowa muza (poezje; 1930)
- Spacer nad Wisłą (poezje; 1931)
- Pamięci matki (poezje; 1934)
- Wiersze 1922–1935 (1936)
- Niepokój wieczorny (poezje; 1937)
- Dom w Ferganie (poezje; Książka 1946)
- Jan Kiliński (poemat; Wici 1946)
- Poufne (poezje; Książka 1948)
- Mały bęben i wielki bęben (książka dla dzieci; Książka 1948)
- Poezje zebrane (Spółdzielnia Wydawnicza „Wiedza” 1948)
- Szopka i... kropka (widowisko; Książka i Wiedza 1950)
- Światła na trasie (poezje; Książka i Wiedza 1950)
- Nowe wiersze (Czytelnik 1952)
- Sonety o Wicie Stwoszu i trzy poematy (Czytelnik 1954)
- Mowa codzienna (poezje; Czytelnik 1956)
- Podróże wyimaginowane. Pod niebem wyobraźni (poezje; Wydawnictwo Łódzkie 1957)
- Ciężar ziemi (poezje; Państwowy Instytut Wydawniczy 1959)
- Bez figowego listka (satyry; seria: „Biblioteka Satyry”; Czytelnik 1959)
- Nowy wybór wierszy (Biblioteka Laureatów miasta Łodzi; Wydawnictwo Łódzkie 1959)
- Kamienny cień (poezje; Państwowy Instytut Wydawniczy 1960)
- O panu Igreku schowanym w szafie oraz inne ramotki (satyry; Wydawnictwo Łódzkie 1962)
- W cieniu syreny i wierzby (poezje; Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1963)
- Listy z Paryża (poezje; Państwowy Instytut Wydawniczy 1964)
- Śpiew na dobranoc (poezje; Czytelnik 1965)
- Pięć śmiechów głównych (satyry; wespół z Jerzym Afanasjewem, Maciejem Józefem Kononowiczem, Horacym Safrinem i Janem Sztaudyngerem; Wydawnictwo Łódzkie 1967)
- Róża światła (poezje; Państwowy Instytut Wydawniczy 1967)
- Poezje wybrane (seria: „Biblioteka Poetów”; Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1971)
- Wybór wierszy (Państwowy Instytut Wydawniczy 1971)
- Barwobranie (poezje; Wydawnictwo Łódzkie 1973)
- Odkrywanie dali (poezje; Czytelnik 1976)
- Poezje wybrane (wybór i wstęp: Anna Kamieńska; seria: „Biblioteka Poetów”; Państwowy Instytut Wydawniczy 1976)
- Wiersze wybrane (Czytelnik 1980, ISBN 83-07-00189-7)
- O zbójniku Janosiku, o siwku srebrnogrzywku i o pięknej cesarzowej (książka dla dzieci; ilustr. Adam Kilian; wydanie 3: Nasza Księgarnia 1982, ISBN 83-10-08171-5)
- Reszta światła (poezje; Państwowy Instytut Wydawniczy 1984, ISBN 83-06-01180-5)
- Włodzimierz Słobodnik: wybór poezji (oprac. graf.: Andrzej Heidrich; Czytelnik 1984, ISBN 83-07-01188-4)
- Czary-mary (utwory dla dzieci; ilustr. Marta Piwocka; Czytelnik 1986, ISBN 83-07-01160-4)
- Jesienny dzień (wspomnienia; Iskry 1986, ISBN 83-207-0846-X)
- Eleonora (poezje, fragmenty dziennika Eleonory Słobodnikowej; Iskry 1988, ISBN 83-207-1107-X)
- Rozmowa z otchłaniami (poezje; ilustr. Barbara Wróblewska-Bogoon; Wydawnictwo Literackie 1989, ISBN 83-08-01937-4)
Przekłady (wybór)
[edytuj | edytuj kod]- Konrad Rylejew, Wojnarowski (poemat; w przekł. z ros. Władysława Syrokomli (Kondratowicza); przekład uzup. Włodzimierz Słobodnik; wstępem i komentarzem opatrzył Leon Gomolicki; Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1955)
- Anatolij Winogradow, Potępienie Paganiniego (1947; Książka i Wiedza 1949; Państwowy Instytut Wydawniczy 1962, 1964, 1968, Wydanie 7: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1975; wydanie 8: Książka i Wiedza 1985, ISBN 83-05-11446-5)
- William Szekspir, Sonety i monologi (spektakl teatralny [TV]; wespół z Jerzym S. Sito, Romanem Brandstaetterem; Wybór tekstów: Adam Hanuszkiewicz; Reżyseria: Adam Hanuszkiewicz; premiera: 16 grudnia 1964)
- Lope de Vega, Nauczyciel tańców (spektakl teatralny [TV]; Reżyseria: Roman Sykała; premiera: 5 lutego 1967)
- Marina Cwietajewa, Próba miłości (spektakl teatralny [TV]; wespół z Jerzym Litwiniukiem, Andrzejem Mandalianem, Sewerynem Pollakiem; Scenariusz: Witold Dąbrowski (wybór i układ wierszy oraz wstęp); Reżyseria: Joanna Wiśniewska; premiera: 7 lutego 1973)
Opracowania
[edytuj | edytuj kod]- Bronisław Poletur, Polska od serca – do serca... (poezje; autor wstępu; Miejsce Piastowe: Wydawnictwo Towarzystwa Świętego Michała Archanioła 1932)
- Koźma Prutkow, Puch i pierze (satyry; seria: „Biblioteka Stańczyka”; Iskry 1962)
- Aleksander Błok, Poezje wybrane (autor wyboru i wstępu; seria: „Biblioteka Poetów”; Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1969)
- Tadeusz Natanson, Pieśni egzotyczne: chór mieszany a capp. (partytura muzyczna; seria: „Polska Literatura Chóralna, 275”; słowa: Włodzimierz Słobodnik; tłumaczenie tekstów oryginalnych: Robert Stiller (z malajskiego); Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1974, PWM 7564)
- Tadeusz Paciorkiewicz, Wycinanki z morskiej pianki: 5 pieśni na 3-głosowy chór dziecięcy i kwintet dęty (słowa: Włodzimierz Słobodnik; Wydawnictwo Muzyczne Agencji Autorskiej 1980)
Odznaczenia i nagrody
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1953)[5]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
- Medal 10-lecia Polski Ludowej[3]
- Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia (1981),
- Nagroda Polskiego PEN-Clubu za twórczość przekładową (1981)
- Nagroda miasta Łodzi (1957)
- Nagroda miasta Warszawy (1983)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Polsko-żydowska literatura
- ↑ Bohdan Urbankowski, Czerwona msza czyli uśmiech Stalina, t. 1, Warszawa 1998, s. 123.
- ↑ a b Kto jest kim w Polsce 1984. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 885. ISBN 83-223-2073-6.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
- ↑ M.P. z 1953 r. nr 14, poz. 192.
- Polscy pisarze dwudziestolecia międzywojennego
- Polscy poeci
- Polscy tłumacze literatury francuskojęzycznej
- Polscy tłumacze literatury rosyjskojęzycznej
- Polscy twórcy literatury dziecięcej i młodzieżowej
- Członkowie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej
- Członkowie Związku Radzieckich Pisarzy Ukrainy
- Laureaci Nagrody Ministra Kultury i Sztuki (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Laureaci Nagrody Miasta Łodzi
- Odznaczeni Medalem 10-lecia Polski Ludowej
- Pisarze związani z Łodzią
- Polscy Żydzi
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Urodzeni w 1900
- Zmarli w 1991