Władysław Szczypa

Władysław Szczypa

Władysław Szczypa w 1935 roku
Data i miejsce urodzenia	14 grudnia 1895 Włostowice
Data i miejsce śmierci	1940 Charków
Stopień wojskowy	porucznik taborów
poseł na Sejm RP IV kadencji
Okres	od 1935 do 1938
Przynależność polityczna	Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem
Odznaczenia

Władysław Szczypa, ps. „Hanka”, „Jan”, „Kiełczewski”^[1] (ur. 14 grudnia 1895 we Włostowicach, zm. w 1940 w Charkowie) – polski działacz niepodległościowy i polityk, poseł na Sejm IV kadencji, porucznik taborów rezerwy Wojska Polskiego, farmaceuta, ofiara zbrodni katyńskiej.

Urodził się 14 grudnia 1895 we Włostowicach, w rodzinie Józefa i Marii Apolonii z Grochów^{[2][3][1][4][5]}. Pochodził z rodziny robotniczej. Ukończył gimnazjum w Sandomierzu (1911). Do 1914 pracował w aptekach. W 1913 przeszedł w austriackim Bełżcu podstawowe szkolenie wojskowe w Polskich Drużynach Strzeleckich.

W 1915 został zmobilizowany do armii rosyjskiej, z której zdezerterował i 16 sierpnia 1916 dołączył do 4 pułku piechoty Legionów Polskich.

Organizator i komendant puławskiej grupy Polskiej Organizacji Wojskowej, która działała pod przykrywką legalnie zarejestrowanej w 1917 organizacji Piechur. Aresztowany 14 maja 1918 po napadzie na skład broni w Puławach. Do 15 października 1918 więziony był na Zamku Lubelskim. 1 listopada 1918 otrzymał, a w dniu następnym zrealizował rozkaz rozbrojenia Niemców i Austriaków stacjonujących w Puławach i okolicach. Następnie walczył w batalionie szturmowym Grupy majora Leopolda Lis-Kuli, a później w 1 Pułku Piechoty Legionów na stanowisku dowódcy plutonu karabinów maszynowych^[2].

W składzie 35 pułku piechoty, w stopniu sierżanta, walczył na Ukrainie i Podlasiu.

20 stycznia 1921 został przeniesiony do rezerwy. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu podporucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 3371. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty^[6][7]. Posiadał wówczas przydział w rezerwie do 7 Pułku Piechoty Legionów w Chełmie^[8][9]. Później, w tym samym stopniu i starszeństwie, został przeniesiony do korpusu oficerów taborowych. W 1934 posiadał przydział w rezerwie do Kadry 2 Dywizjonu Taborów w Lublinie^[10].

Po wojnie wrócił do zawodu aptekarza. Od 1927 pracował puławskim samorządzie i miejscowej kasie oszczędnościowej. W 1935 wybrany został posłem na Sejm IV kadencji.

We wrześniu 1939 został zmobilizowany do 10 Dywizjonu Taborów^[11]. Po agresji ZSRR na Polskę w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej i przebywał w obozie w Starobielsku^[2]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach^[2], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie^[12]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 3846^[2].

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. 2007-11-09: Pierwszy dzień uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień kapitana^[13][14][15]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”^[16][17][18].

• Krzyż Niepodległości – 28 grudnia 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[19], zamiast uprzednio nadanego Medalu Niepodległości^[20][1][21]
• Krzyż Walecznych^[22]
• Srebrny Krzyż Zasługi – 17 marca 1934 „za zasługi na polu pracy społecznej”^[23]

• jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• obozy NKWD dla jeńców polskich
• ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie

• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
• Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
• Agnieszka Jaskuła i Sławomir Pać, w: Polski Słownik Biograficzny. T. 47. Warszawa–Kraków: Polska Akademia Nauk i Polska Akademia Umiejętności – Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla, 2011, s. 535–536. ISBN 978-83-88909-93-1.
• Sławomir Pać, Niepodległość przyszła w Zaduszki..., Puławski Przegląd Powiatowy Nr 2/2006, Listopad 2006, ISSN 1896-5156, s. 7–8.
• Sławomir Pać, Władysław Szczypa, Puławski Przegląd Powiatowy Nr 2/2006, Listopad 2006, ISSN 1896-5156, s. 13–14.