Przejdź do zawartości

Władysław Heller (radiotechnik)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Władysław Heller
Ilustracja
Władysław Heller (1927)
Data i miejsce urodzenia

2 września 1890
Kraków

Data i miejsce śmierci

1 grudnia 1946
Łódź

Zawód, zajęcie

radiotechnik

Narodowość

polska

Edukacja

gimnazjum o. jezuitów w Chyrowie

Alma Mater

Uniwersytet Techniczny w Dreźnie

Rodzice

Ludwik Heller

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Złoty Krzyż Zasługi

Władysław Heller (ur. 2 września 1890 w Krakowie[1], zm. 1 grudnia 1946 w Łodzi) – inżynier, jeden z pionierów polskiej radiotechniki, współorganizator Polskiego Radia.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Krakowie, jako syn Ludwika Hellera[1], znanego w Polsce dyrektora teatrów w Krakowie i Lwowie, i Aleksandry z Hlawskich[1]. Po ukończeniu gimnazjum o. jezuitów w Chyrowie wybrał studia elektrotechniczne na politechnice w Dreźnie, które ukończył w 1914 r. Po praktyce, odbytej w zagranicznych firmach przemysłu radiotechnicznego wrócił w 1919 r. do Polski.

Zaraz po powrocie założył z inż. Romanem Rudniewskim spółkę Farad, która na podstawie umowy z wojskiem produkowała odbiorniki i nadajniki radiokomunikacyjne. Spółka, mająca siedzibę w Warszawie przy ul. Zajączkowskiej 7, była jedną z dwóch pierwszych prywatnych firm radiotechnicznych w kraju. Równocześnie powstał Radjopol, założony przez inż. Józefa Adama Plebańskiego, również produkujący dla wojska. Obie spółki połączyły się w 1923 r., tworząc Polskie Towarzystwo Radiotechniczne (PTR), w którym Władysław Heller był konstruktorem stacji odbiorczo-nadawczych dla wojsk lądowych, morskich i lotniczych. W 1924 r. brał udział w uruchamianiu przez PTR pierwszej polskiej stacji radiowej, nadającej programy dla "cywili".

W 1926 r. Władysław Heller objął stanowisko dyrektora technicznego w spółce Polskie Radio, która – jako jedyna – otrzymała koncesję na budowę i eksploatację urządzeń radiofonicznych w Polsce. Z jego inicjatywy warsztaty Polskiego Radia wybudowały we własnym zakresie duże stacje nadawcze dla niemal wszystkich rozgłośni terenowych. Zapoczątkował też budowę Stacji Telewizyjnej na gmachu Prudentialu w Warszawie, która przed wybuchem II wojny światowej rozpoczęła próbnie nadawać z mocą 2 kW. Uczestniczył w pionierskich konferencjach radiofonicznych w Londynie, Paryżu, Lizbonie i Kairze, na których ustalano przydziały częstotliwości radiowych. Do jego niezrealizowanych projektów przedwojennych należał nadajnik 600 kW w Raszynie. Byłby najsilniejszym w Europie i umożliwiał odbiór przy pomocy odbiorników detektorowych w całym kraju.

Grób Władysława Hellera na cmentarzu Rakowickim

Po zakończeniu wojny organizował polski przemysł radiotechniczny, m.in. pełniąc funkcję Naczelnego Dyrektora Zjednoczenia Przemysłu Radiotechnicznego.

Pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera FA-płn-4, po lewej Dałka)[2].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 252.
  2. Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2023-06-19].
  3. M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 297 „za zasługi na polu budowy i rozwoju urządzeń radjofonicznych w Polsce”.
  4. M.P. z 1946 r. nr 122, poz. 223 „za zasługi przy odbudowie i rozwoju radiofonii polskiej”.