Przejdź do zawartości

Ulica Janusza Korczaka w Katowicach

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
ulica Janusza Korczaka
Szopienice-Burowiec
Ilustracja
Ulica J. Korczaka na wysokości Szkoły Podstawowej nr 45 (widok na północ)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Długość

1384 m[1]

Przebieg
0m ul. Borki
200m droga dojazdowa
245m ul. gen. W. Andersa
360m droga do parku „Szopienice-Borki”
660m droga do zabytkowej wieży wodnej
700m ul. K. Kutza (dojazd do osiedla „Mieszkanie Plus”)
800m Centrum Psychiatrii
1130m ul. Wandy
1230m ul. Siewna
1384m ul. Obrońców Westerplatte
Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „ulica Janusza Korczaka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Janusza Korczaka”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Janusza Korczaka”
Ziemia50°16′24,2″N 19°05′15,5″E/50,273379 19,087640

Ulica Janusza Korczaka w Katowicach – ulica w katowickiej dzielnicy Szopienice-Burowiec. Ulica ta łączy Burowiec i Roździeń na południu z Borkami na północy. Rozpoczyna swój bieg przy ulicy Obrońców Westerplatte, następnie krzyżuje się z ulicami Siewną i Wandy, a kończy się przy skrzyżowaniu z ulicą Borki.

Infrastruktura

[edytuj | edytuj kod]
Ulica na mapie z 1933 roku

Droga posiada klasę ulicy zbiorczej[2]. Ze względu na charakter drogi oraz jej niewielkie obciążenie ruchem samochodowym nie stanowi ona bariery dla migracji roślin i zwierząt[3]. W 2005 roku położono nową nawierzchnię asfaltową[4]. Tereny wokół istniejącej wieży wodnej, należące wcześniej do Zakładów Metali Kolorowych, obecnie pokrywają się roślinnością. Ślad po mieszczących się tam wcześniej budynkach stanowią kontury fundamentów na tle murawy oraz niskie murki wśród zadrzewień tego terenu[3]. Rejon ul. Borki i ul. Janusza Korczaka znajduje się pod wpływem płytkiej eksploatacji górniczej. Pod ulicą znajduje się wodociąg o średnicy 300 mm[2].

Ulicą Janusza Korczaka kursuje linia autobusowa ZTM nr 70[5].

Przy ulicy Janusza Korczaka zlokalizowany jest teren inwestycyjny o powierzchni 8,4 ha, którego właścicielem jest miasto Katowice. Teren przeznaczono pod zabudowę mieszkaniową[6].

Droga zlokalizowana jest na terenie dzielnicy Szopienice-Burowiec[7].

Obiekty zabytkowe

[edytuj | edytuj kod]
Szkoła Podstawowa nr 45 od strony ul. J. Korczaka
Zespół budynków dawnego szpitala hutniczego (ul. J. Korczaka 27)
Zabytkowa secesyjna wieża wodna
Jeden z domów robotniczych (ul. J. Korczaka 93)

Przy ulicy Janusza Korczaka znajduje się zabytkowa secesyjna wieża wodna[8][9][10] wzniesiona w 1912 roku według projektu Jerzego i Emila Zillmannów z 1907 roku; została wpisana wraz z działką nr 1246/31 (obecnie działki nr 1611/31 i 1612/31, obr. Roździeń) do rejestru zabytków 29 października 1990 roku (nr rej.: A/1418/90[11], obecnie A/894/2021[12])[2][13].

Przy ulicy Janusza Korczaka 11 znajduje się zabytkowa Szkoła Podstawowa nr 45 imienia Kornela Makuszyńskiego[9]. W latach 1898–1902 wybudowano budynek szkoły ludowej na rogu ul. Siewnej i ul. Korczaka, w latach 1908–1909[14] – drugi obiekt na rogu obecnych ulic J. Korczaka i Wandy. W 1969 roku dobudowano salę gimnastyczną. W 1960 roku szkole nadano numer 45; w czasach PRL-u nosiła imię Janka Krasickiego. W 2001 roku nastąpiło tąpnięcie, spowodowane szkodami górniczymi. Ściany i fundamenty budynków szkoły oraz innych zabudowań mieszkalnych przy ul. Janusza Korczaka popękały[15]. W latach 2009–2010 prowadzony był remont i rozbudowa szkoły. Dwa budynki szkolne (jeden z nich dawniej służył przedszkolu) zostały połączone przewiązką, dobudowano salę gimnastyczną i nowe sale lekcyjne (inwestycja wyniosła 5 130 510, 94 zł)[16].

Inne obiekty objęte ochroną to[2][3]:

  • willa w ogrodzie (ul. J. Korczaka 2), wzniesiona na początku XX wieku w stylu modernizmu[14]; obecnie w obiekcie mieści się Poradnia Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia;
  • dom w ogrodzie (ul. J. Korczaka 10, róg z ul. Siewną), wybudowany na początku XX wieku w stylu modernizmu[14];
  • zespół trzech familoków (ul. J. Korczaka 14, 16, 18 i 20), wzniesionych na początku XX wieku w stylu historyzmu ceglanego prostego/modernizmu[14];
  • kamienica mieszkalna (ul. J. Korczaka 17), wybudowana w stylu historyzmu ceglanego na początku XX wieku[14];
  • zespół budynków dawnego szpitala hutniczego spółki „Giesche”[9] (ul. J. Korczaka 27); budynek szpitala (obecnie nieużywany), portiernia, park z nagromadzonymi różnorodnymi gatunkami drzew (topola włoska, wierzby płaczące, brzozy i kasztanowce, jesiony, tuje, jałowce, świerki i jodły), ogrodzenie; był to dawny szpital koncernu Georg von Giesches Erben, wybudowany w stylu historyzmu ceglanego z elementami modernizmu, w latach 1906–1908 na 110 łóżek, według projektu Jerzego i Emila Zillmannów; koszt budowy wyniósł 417 marek niemieckich, wzniesiono go na jubileusz 200-lecia istnienia firmy[17]; po II wojnie światowej jako Szpital Miejski nr 7 (następnie nr 5)[18];
  • dom mieszkalny wielorodzinny z początku XX wieku (ul. J. Korczaka 37), wzniesiony w stylu historyzmu ceglanego z elementami modernizmu[14] dla koncernu Georg von Giesches Erben;
  • dawne jednorodzinne domy robotnicze – część osiedla Borki (ul. J. Korczaka 78, 80, 82, 84, 86, 88, 90, 92 i 94), wzniesione w latach siedemdziesiątych XIX wieku w stylu tradycji miejscowej[14];
  • domy robotnicze połączone od frontu murem (ul. J. Korczaka 87, 89, 91 i 93); wybudowane w stylu historyzmu ceglanego prostego, w latach osiemdziesiątych XIX wieku, następnie przebudowane[19];
  • dawny budynek szkoły osiedla robotniczego (ul. J. Korczaka 95; róg ul. Borki); wybudowany w stylu historyzmu ceglanego z elementami neogotyku, w latach osiemdziesiątych XIX wieku[20], następnie przebudowany[14].

Instytucje

[edytuj | edytuj kod]

Przy ulicy Janusza Korczaka swoją siedzibę mają: Poradnia Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia (ul. J. Korczaka 2), Centrum Psychiatrii (ul. J. Korczaka 27)[21], przedsiębiorstwa handlowo-usługowe[7] i hostel (ul. J. Korczaka 95)[22].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Urząd Miasta Katowice: Plan zimowego utrzymania dróg na sezon 2009/2010. bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-06-27]. (pol.).
  2. a b c d Urząd Miasta Katowice: Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obszaru położonego w rejonie ulic: Gen. Józefa Hallera i Janusza Korczaka w dzielnicy Szopienice w Katowicach. bip.katowice.eu. [dostęp 2011-06-27]. (pol.).
  3. a b c Urząd Miasta Katowice: Prognoza oddziaływania na środowisko dla miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru położonego w rejonie ulic: gen. Józefa Hallera i Janusza Korczaka w dzielnicy Szopienice w Katowicach. bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-06-27]. (pol.).
  4. Urząd Miasta Katowice: Pełnienie nadzoru inwestorskiego przy remontach ulic: ul. Korczaka, Strzelców Bytomskich, Wojewódzkiej i W. Pola.. bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-06-27]. (pol.).
  5. Zarząd Transportu Metropolitalnego: Rozkład jazdy ZTM. rj.metropoliaztm.pl. [dostęp 2020-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-29)]. (pol.).
  6. Katowice City Hall: Korczaka Street. invest.katowice.eu. [dostęp 2020-10-23]. (ang.).
  7. a b OpenStreetMap: Mapa Podstawowa. openstreetmap.org. [dostęp 2020-10-23]. (pol.).
  8. Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna „Artur”, 1996, s. 69. ISBN 83-905115-0-9.
  9. a b c Leszek Jabłoński: Na trasie Balkan Ekspresu - Giszowiec, Nikiszowiec, Szopienice. Przewodnik po dzielnicach Katowic. Katowice: CRUX, 2003, s. 62. ISBN 83-918152-3-4.
  10. Urząd Miasta Katowice: Protokół nr 47/10 z posiedzenia Komisji Górniczej Rady Miasta Katowice. (pol.) www.bip.um.katowice.pl [dostęp 2011-06-27]
  11. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2011-06-27].
  12. Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 22 grudnia 2021 r.) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2021-12-25]
  13. Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach. wkz.katowice.pl. [dostęp 2011-06-27]. (pol.).
  14. a b c d e f g h Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9). bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-06-27]. (pol.).
  15. Informacje pochodzą z kronik Szkoły Podstawowej nr 45 w Katowicach
  16. Urząd Miasta Katowice: Rozbudowa Szkoły Podstawowej nr 45 o salę gimnastyczną i przewiązkę łączącą budynki przy ul. Korczaka 11 w Katowicach na działce nr 721/28. bip.katowice.eu. [dostęp 2011-06-27]. (pol.).
  17. Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna „Artur”, 1996, s. 222. ISBN 83-905115-0-9.
  18. Michał Bulsa, Kim był?... Edmund Leon Gryglewicz, „Miesięcznik Roździeński” 2018, nr 1, s. 7.
  19. Michał Bulsa, Patronackie osiedla robotnicze. Tom 1: Górny Śląsk, Łódź 2022, s. 53-56.
  20. Michał Bulsa, Patronackie osiedla robotnicze. Tom 1: Górny Śląsk, Łódź 2022, s. 53-56.
  21. Centrum Psychiatrii w Katowicach im. dr. Krzysztofa Czumy: O NAS. centrumpsychiatrii.eu. [dostęp 2020-10-23]. (pol.).
  22. Hostel Katowice: KORCZAKA. hostelkatowice24.pl. [dostęp 2020-10-23]. (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna „Artur”, 1996, s. 69, 70. ISBN 83-905115-0-9.
  • Katowice - Plan miasta, wyd. Demart SA, Warszawa 2009/2010.