Traszka marmurkowa

Traszka marmurkowa
	Triturus marmoratus
	(Latreille, 1800)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	płazy
Rząd	płazy ogoniaste
Rodzina	salamandrowate
Podrodzina	Pleurodelinae
Rodzaj	Triturus
Gatunek	traszka marmurkowa
Synonimy
	Triton gesneri Laurenti, 1768 (nomen dubium); Salamandra marmorata Latreille, 1800; Triton marmoratus — Oppel, 1811; Salamandra variegata Bory de Saint-Vincent, 1828; Salamandra elegans Lesson, 1839; Hemisalamandra marmorata — Dugès, 1852; Salamandra marbree Dugès, 1852; Pyronicia marmorata — Gray, 1858; Triton blasii de l'Isle, 1862; Molge marmorata — Boulenger, 1882; Triton trouessarti Peracca, 1886; Molge blasiusi Bedriaga, 1897;
Podgatunki
	T. m. marmoratus (Latreille, 1800); T. m. harmannis Arntzen, 2024;
	T. m. marmoratus (Latreille, 1800); T. m. harmannis Arntzen, 2024;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Traszka marmurkowa (Triturus marmoratus) – gatunek płaza ogoniastego z rodziny salamandrowatych (Salamandridae).

Występowanie

Od północnej części Półwyspu Iberyjskiego po centralną i północno-zachodnią Francję^[2]. Zimuje na lądzie.

Opis

Osiąga długość 14–16 cm. W okresie godowym posiada bardzo intensywne zabarwienie, zwłaszcza widoczne u samców. W tym czasie grzbiet ma kolor jaskrawozielony, pokryty czarnymi plamami tworzącymi marmurkowy deseń. Oprócz tego na grzbiecie samców wyrasta gładki, nieprzerwany nad nasadą ogona fałd skórny, na jego żółtawym tle znajdują się ułożone na przemian białe i czarne plamy. Samice są mniej intensywnie ubarwione, nie mają fałdu skórnego, jedynie na grzbiecie przebiega wąska, żółta smuga. Poza okresem godowym grzbiet jest oliwkowozielony, pokryty różnej wielkości ciemnozielonymi lub brązowymi plamami. Brzuch jest szary, rdzawy lub brązowy, pokryty małymi, jasnymi punktami oraz dużymi czarnymi plamami.

Zachowanie

Większą część czasu spędza na lądzie, jedynie w okresie lęgowym przebywa w leśnych strumieniach i małych zbiornikach wodnych^[5].

Rozród

Okres godowy trwa od marca do końca maja, i odbywa się w małych, stojących zbiornikach wodnych. Samica składa około 200 jaj. Po jego zakończeniu część osobników pozostaje w wodzie.

Status

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN płaz ten od 2023 roku klasyfikowany jest jako gatunek narażony (VU, ang. Vulnerable); wcześniej, od 2004 roku uznawano go za gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern)^[4].

Gatunek jest lokalnie bardzo liczny w dogodnym dla niego środowisku, ale jego liczebność spada^[4].

Główne zagrożenia dla gatunku to intensyfikacja rolnictwa, osuszanie, zanieczyszczenie i eutrofizacja siedlisk wodnych, a także choroby^[4].

Akwarystyka

Ze względu na atrakcyjny wygląd traszka ta jest często hodowana w terrariach, gdzie łatwo się rozmnaża^[5].

Przypisy

↑ Triturus marmoratus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Darrel R.D.R. Frost Darrel R.D.R., Triturus marmoratus (Latreille, 1800), [w:] Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 6.2 [online], American Museum of Natural History, New York, USA [dostęp 2024-07-26] (ang.).
↑ J.W.J.W. Arntzen J.W.J.W., A subspecies of Marbled Newt (Triturus marmoratus) in the Iberian Peninsula newly resolved from congruent nuclear and mitochondrial DNA data, „Contributions to Zoology”, 93 (3), 2024, s. 252–267, DOI: 10.1163/18759866-bja10060 (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Triturus marmoratus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b Płazy i gady 1993 ↓, s. 38.

Bibliografia

Václav Laňka, Zbyšek Vít: Płazy i gady. Wyd. 2. Warszawa: Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, 1993. ISBN 83-7066-359-1. (pol.).

[itis-1] Triturus marmoratus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[asw-2] Darrel R.D.R. Frost Darrel R.D.R., Triturus marmoratus (Latreille, 1800), [w:] Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 6.2 [online], American Museum of Natural History, New York, USA [dostęp 2024-07-26] (ang.).

[arntzen-3] J.W.J.W. Arntzen J.W.J.W., A subspecies of Marbled Newt (Triturus marmoratus) in the Iberian Peninsula newly resolved from congruent nuclear and mitochondrial DNA data, „Contributions to Zoology”, 93 (3), 2024, s. 252–267, DOI: 10.1163/18759866-bja10060 (ang.).

[iucn-4] Triturus marmoratus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[CITEREFPłazy_i_gady199338-5] Płazy i gady 1993 ↓, s. 38.

[1]