Tolmiea
 Tolmiea Menziesa tuż przed kwitnieniem | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
tolmiea | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Tolmiea Torrey et A. Gray Fl. N. Amer. 1: 582. Jun 1840[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
T. menziesii (Pursh) Torrey et A. Gray[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Tolmiea[4][5] (Tolmiea) – rodzaj roślin należący do rodziny skalnicowatych. Należą do niego dwa gatunki występujące w północno-zachodniej części Ameryki Północnej[6] (od północnej Kalifornii po Alaskę), gdzie rosną w wilgotnych lasach[7]. Nazwa naukowa upamiętnia chirurga Williama F. Tolmie'go (1812-1886) pracującego dla Kompanii Zatoki Hudsona[6] i będącego botanikiem amatorem[7]. Odmiana 'Taff's Gold' T. menziesii z żółto plamiastymi liśćmi jest uprawiana jako roślina doniczkowa[7].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Byliny z kłączami, rzadko się rozgałęziającymi. Łodyga ulistniona wyprostowana i osiągająca od kilku do 70 cm wysokości. Pęd dość rzadko, gruczołowato owłosiony[6].
- Liście
- Zarówno odziomkowe, jak i łodygowe, przy czym im wyżej wyrastają w górze pędu, tym są mniejsze. Liście ogonkowe, zimozielone. Blaszka liściowa owalna, płytko klapowana na 5–9 klap, u nasady sercowata, na wierzchołku zaostrzona. Użyłkowanie liścia dłoniaste[6][7].
- Kwiaty
- Zebrane po 10–150 w grona. Kwiaty dwustronnie symetryczne. Hypancjum cylindryczno-lejkowate, zielone, przyległe do zalążni tylko u jej nasady, stąd zalążnia jest górna. Trwałych i nierównych działek kielicha jest zwykle 5. Mają one kolor zielony, czasem są czerwono prążkowane. Płatki korony są cztery, równowąskie i odgięte, zielone do czerwonobrązowych. Pręciki są trzy. Zalążnia jest jednokomorowa, z dwiema szyjkami słupka i zwieńczona dwoma znamionami[6].
- Owoce
- Owalna torebka, otwierająca się dwoma klapami. Nasiona są drobne, kulistawe, brązowe do czarnych[6][7].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)[2]
Rodzaj Tolmiea należy do rodziny skalnicowatych (Saxifragaceae), która jest rodziną siostrzaną dla agrestowatych (Grossulariaceae) i wraz z nią należy do rzędu skalnicowców (Saxifragales) w obrębie okrytonasiennych.
- Wykaz gatunków[6]
- Tolmiea diplomenziesii Judd, Soltis & P. S. Soltis
- Tolmiea menziesii (Pursh) Torrey & A. Gray – tolmiea Menziesa[4][5]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).
- ↑ a b c Index Nominum Genericorum. [dostęp 2013-12-18].
- ↑ a b Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 76.
- ↑ a b Mieczysław Czekalski, Rośliny ozdobne do dekoracji wnętrz, Poznań: Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Poznaniu, 1996, s. 51, ISBN 83-7160-011-9.
- ↑ a b c d e f g Douglas E. Soltis, Walter S. Judd, Pamela S. Soltis, Patrick E. Elvander: Tolmiea Torrey & A. Gray. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2013-12-18]. (ang.).
- ↑ a b c d e Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2011, s. 106. ISBN 0-333-74890-5.