Tasuku Honjo

Tasuku Honjo
本庶 佑

Tasuku Honjo (2013)
Data i miejsce urodzenia	27 stycznia 1942 Kioto
profesor nauk medycznych
Specjalność: immunologia
Doktorat	1975 Kyoto University
Profesura	1984
Odznaczenia
Nagrody
Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny Nagroda Kioto
Multimedia w Wikimedia Commons

Tasuku Honjo (jap. 本庶 佑 Honjo Tasuku; ur. 27 stycznia 1942 w Kioto^[1]) – japoński immunolog, laureat Nagrody Kioto w 2016 oraz Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny w 2018, wspólnie z Jamesem P. Allisonem.

W latach 1960–1966 studiował medycynę na Kyoto University, a następnie odbył roczną praktykę w uniwersyteckim szpitalu^[2].

W latach 1971–1974 prowadził badania w Stanach Zjednoczonych: w Carnegie Institution for Science w Waszyngtonie i Narodowych Instytutach Zdrowia w Bethesdzie^[3].

W 1975 uzyskał stopień doktorski z chemii medycznej^[4] na Kyoto University. W latach 1974–1979 pracował na Uniwersytecie Tokijskim, zaś w latach 1979–1984 na Uniwersytecie Osakijskim^[3]. Od 1984 był profesorem na Wydziale Chemii Medycznej Kyoto University, a w latach 1989–1997 na Hirosaki University. W latach 1996–2000 i 2002–2004 był dziekanem Wydziału Medycyny uczelni w Kioto^[3][4]. Od 2005 jest profesorem emerytowanym^[1] na Wydziale Immunologii i Genomiki Medycznej w Kioto^[4].

Jest laureatem licznych nagród^[2]. W 1981 roku otrzymał Nagrodę Asahi^[5]. W 2013 rząd japoński odznaczył go Orderem Kultury^[1], a rok później został – wraz z amerykańskim uczonym Jamesem P. Allisonem – laureatem tajwańskiej nagrody naukowej Tang Prize in Biopharmaceutical Science^[6][4]. W 2016 otrzymał Nagrodę Kioto w dziedzinie nauk przyrodniczych^[1].

1 października 2018 ogłoszono, że Zgromadzenie Noblowskie Instytutu Karolinska podjęło decyzję o przyznaniu Honjo oraz Jamesowi Allisonowi Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny za „odkrycie terapii przeciwnowotworowej poprzez hamowanie negatywnej regulacji immunologicznej”^[3][7].

Jest autorem lub współautorem kilkudziesięciu publikacji, redaktorem branżowych periodyków, członkiem wielu japońskich i zagranicznych towarzystw naukowych i innych organizacji, w tym niemieckiej Leopoldiny, National Academy of Sciences, American Association of Immunologists, Human Genome Organisation^[2].

Jego badania umożliwiły opracowanie immunoterapii umożliwiających niszczenie komórek nowotworowych^[4]. Pozwoliły na stworzenie nowej generacji leków, z których skutecznie skorzystał były prezydent Jimmy Carter^[8].

Podczas pandemii Covid-19 w Internecie szeroko rozpowszechniane było oświadczenie, przetłumaczone na wiele języków, jakoby profesor Honjo twierdził, że koronawirus wywołujący chorobę COVID-19 został stworzony przez człowieka w mieście Wuhan w Chinach. Zespół redakcyjny BBC Reality Check poinformował, że profesor jest „bardzo zasmucony”, użyciem jego nazwiska do rozpowszechniania „fałszywych oskarżeń i dezinformacji”^[9][10].

Naukowcy twierdzą, że sekwencjonowanie genomu pokazuje, że wirus pochodzi od zwierząt i nie został stworzony przez człowieka^{[11][12][13][14]}. Prawdopodobnym źródłem są nietoperze, jako naturalni gospodarze dla koronawirusów^[15]. Gatunek zwierzęcia pośredniczącego, między nietoperzem a człowiekiem, jest nieznany^[16], prawdopodobnie są to łuskowce malajskie (łac. Manis javanica)^[16][17]. Koronawirusy żyją w wielu organizmach, jednak nietoperze są w nieznany nam jeszcze sposób na nie odporne i "przechowują" koronawirusy^[18][13][14]. Ostatnie badania wskazały, że ocieplenie klimatu wpłynęły na typ zalesienia prowincji Junnam w Chinach, tworząc idealne warunki bytowe dla nietoperzy. Zwiększenie liczby gatunków nietoperzy bezpośrednio przyczyniło się do wzrostu liczebności odmian koronawirusów^[19][20]. Ocieplenie klimatu dodatkowo zmusiło zwierzęta do migracji i w konsekwencji mieszania się gatunków na jednym obszarze, pozwalając na przenoszenie się patogenów między gatunkami^[18].