Stifftioideae

*Stifftioideae*
	; Stifftia chrysantha
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Stifftioideae
	Nazwa systematyczna
	Stifftioideae (D.Don) Panero
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Stifftioideae – podrodzina w obrębie astrowatych (Asteraceae). W ujęciu Panero i Funk z 2002^[4] oraz późniejszych aktualizacjach tej klasyfikacji astrowatych^[5]^[6], jest to jedna ze starszych podrodzin astrowatych. Jest siostrzana względem podrodziny Mutisioideae, wraz z którą tworzy klad oddzielony od pnia astrowatych na przełomie paleocenu i eocenu. Starszymi kladami tworzącymi grupę koronną astrowatych są tylko podrodziny Barnadesioideae i Famatinanthoideae^[6].

W obrębie podrodziny Stifftioideae wyróżnia się jedno plemię Stifftieae z ok. 11 rodzajami^[3] i ok. 50 gatunkami^[2]. Najbardziej zróżnicowanym gatunkowo rodzajem jest Gongylolepis obejmujący 14 gatunków^[2]. Rośliny te występują głównie w Ameryce Południowej, zwłaszcza w jej północnej części w rejonie Wenezueli i Gujany. Przedstawiciele podrodziny obecni są także w południowo-wschodniej Azji^[2].

Morfologia

Pokrój: Niewielkie drzewa, krzewy i pnącza^[7].
Liście: Zwykle skrętoległe (rzadko naprzeciwległe), ogonkowe. Blaszka cienka lub skórzasta, zawsze całobrzega, naga lub owłosiona^[7].
Kwiaty: Zebrane w szczytowe (rzadko wyrastające w kątach liści) pojedyncze koszyczki lub tworzące okazałe kwiatostany złożone – wiechy wierzchotkowe, rzadko też tworzące ciasno upakowane wierzchotki. Kwiaty zwykle, choć nie zawsze, są niezróżnicowane w obrębie kwiatostanów. Okrywy są wąskowalcowate do półkulistych, z listkami w trzech rzędach, dachówkowato przylegające. Dno koszyczków jest bez plewinek. Kwiaty w koszyczkach są obupłciowe o koronach języczkowych, dwuwargowych lub promienistych, z łatkami czasem podwiniętymi, barwy białej, żółtej, różowej, fioletowej, pomarańczowej lub czerwonej. Pręcików jest 5. Szyjka słupka jest naga, rozwidlona, zwykle gładka i bez brodawek w obrębie znamienia^[7].
Owoce: Walcowate niełupki^[7]. Puch kielichowy w postaci licznych (ok. 100) włosowato cienkich ości wyrastających w 4–5 szeregach^[8], słomiastego lub białego koloru, rzadko też jaskrawo żółtopomarańczowych lub różowych^[7].

Systematyka

Pozycja systematyczna^[2]^[6]

astrowate

Barnadesioideae

Famatinanthoideae

	Stifftioideae

	Mutisioideae

	Wunderlichioideae

	Gochnatioideae

	Corymbioideae

	Asteroideae

Podział systematyczny podrodziny^[3]

Plemię Stifftieae D.Don

Achnopogon Maguire, Steyerm. & Wurdack
Dinoseris Griseb.
Duidaea S.F.Blake
Eurydochus Maguire & Wurdack
Glossarion Maguire & Wurdack
Gongylolepis R.H.Schomb.
Hyaloseris Griseb.
Neblinaea Maguire & Wurdack
Quelchia N.E.Br.
Salcedoa Jiménez Rodr. & Katinas
Stifftia J.C.Mikan

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-24] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Stifftioideae (D.Don) Panero. [w:] Compositae. The Global Database [on-line]. The International Compositae Alliance. [dostęp 2022-07-08].
↑ Panero J.L., Funk V.A. Toward a phylogenetic subfamilial classification for the Compositae (Asteraceae). „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 115 (4), s. 909–922, 2002. Biological Society of Washington.
↑ B. Baldwin, J.M. Bonifacino, T. Eriksson, V. A. Funk, C.A. Mannheimer, B. Nordenstam, N. Roque, I. Ventosa: Compositeae classification. Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2010-05-24]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Mandel, J.R., Dikow, R.B., Siniscalchi, C.M., Thapa, R., Watson, L.E.& Funk, V.A. A fully resolved backbone phylogeny reveals numerous dispersals and explosive diversifications throughout the history of Asteraceae. „Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A.”. 116, 28, s. 14083–14088, 2019. DOI: 10.1073/pnas.1903871116.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Jose L. Panero, V.A. Funk. New infrafamilial taxa in Asteraceae. „Phytologia”. 89, 3, s. 356–360, 2007.
↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 224, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-24] (ang.).

[tica-3] Stifftioideae (D.Don) Panero. [w:] Compositae. The Global Database [on-line]. The International Compositae Alliance. [dostęp 2022-07-08].

[4] Panero J.L., Funk V.A. Toward a phylogenetic subfamilial classification for the Compositae (Asteraceae). „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 115 (4), s. 909–922, 2002. Biological Society of Washington.

[metatree-5] B. Baldwin, J.M. Bonifacino, T. Eriksson, V. A. Funk, C.A. Mannheimer, B. Nordenstam, N. Roque, I. Ventosa: Compositeae classification. Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2010-05-24]. (ang.).

[mandel-6] Mandel, J.R., Dikow, R.B., Siniscalchi, C.M., Thapa, R., Watson, L.E.& Funk, V.A. A fully resolved backbone phylogeny reveals numerous dispersals and explosive diversifications throughout the history of Asteraceae. „Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A.”. 116, 28, s. 14083–14088, 2019. DOI: 10.1073/pnas.1903871116.

[Panero_Funk-7] Jose L. Panero, V.A. Funk. New infrafamilial taxa in Asteraceae. „Phytologia”. 89, 3, s. 356–360, 2007.

[mabb-8] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 224, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[1]