Stefan Tomșa I
| |
| hospodar Mołdawii | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Data śmierci |
5 maja 1564 |
Stefan Tomsza[1][2][3], Stefan Tomża[4][5][6], sporadycznie Stefan Tomșa[7], Stefan VII Tomsza[8], Stefan VIII Tomża[9], Stefan IX Tomża[10][11], Stefan IX Tomża (Tomsza)[11] (rum. Ștefan Tomșa; zm. 5 maja 1564) – hospodar Mołdawii w latach 1563–1564.
Był bojarem mołdawskim. W 1563 stanął na czele rewolty przeciwko rządom znienawidzonego greckiego hospodara Mołdawii Jana Jakub Heraklida, którego otaczanie się cudzoziemcami i lekceważenie prawosławia spowodowały wielkie wzburzenie wśród poddanych. Stefan zdołał pokonać Heraklida i zamordował go, nie zyskał jednak zatwierdzenia Wysokiej Porty. Po początkowych sukcesach w walce z Imperium osmańskim został opuszczony przez zwolenników i w 1564 musiał uciekać do Polski. Tam, na życzenie sułtana został z rozkazu króla polskiego Zygmunta Augusta ujęty przez Jerzego Jazłowieckiego[12], ścięty 5 maja 1564[9] i pochowany we Lwowie. Jego synami byli hospodarowie mołdawski Stefan Tomșa II i wołoski Leon Tomșa.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Maurycy Dzieduszycki: Żywot Wacława Hieronima Sierakowskiego arcybiskupa lwowskiego. Kraków: 1868, s. 113.
- ↑ Jerzy Hawryluk: Z dziejów Cerkwi Prawosławnej na Podlasiu w X-XVII wieku. Kraków: Zarząd Główny Związku Ukraińców Podlasia, 1993, s. 134.
- ↑ Ilona Czamańska. Jakub Bazylikos Heraklides — droga wyzwolenia Grecji?. „Balcanica Posnaniensia”. 9-10, s. 148, 1999. Poznań.
- ↑ Henryk Barycz: W blaskach epoki Odrodzenia. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1968, s. 214.
- ↑ Zdzisław Spieralski: Awantury mołdawskie. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1967, s. 127.
- ↑ Maciej Franz: Idea państwa kozackiego na ziemiach ukrainnych w XVI-XVII wieku. Toruń: Wydawn. Adam Marszałek, 2006, s. 94.
- ↑ Juliusz Demel: Historia Rumunii. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1970, s. 170.
- ↑ Teodor Wierzbowski: Vademecum, podręcznik dla studjów archiwalnych. 1926, s. 175.
- ↑ a b Zdzisław Spieralski: Awantury mołdawskie. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1967, s. 128.
- ↑ Zdzisław Spieralski: Awantury mołdawskie. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1967, s. 160.
- ↑ a b Andrzej Lubieniecki: Poloneutychia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982, s. 233.
- ↑ Jazłowiec, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 538.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- J. Demel, Historia Rumunii, Wrocław 1970.
