Stanisław Nilski-Łapiński

Stanisław Nilski-Łapiński
Nilski
	podpułkownik Szt. Gen.
Data i miejsce urodzenia	24 stycznia 1891 ; Warszawa, Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci	16 lutego 1922 ; Poznań, Polska
	Przebieg służby
Lata służby	1914–1922
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier; Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	5 Pułk Piechoty; 15 Dywizja Piechoty; 70 Pułk Piechoty
Stanowiska	szef sztabu; dowódca pułku
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-ukraińska; obrona Lwowa; powstanie wielkopolskie
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Stanisław Kazimierz Marcin Łapiński ps. „Nilski” (ur. 24 stycznia 1891 w Warszawie, zm. 16 lutego 1922 w Poznaniu) – polski inżynier, podpułkownik Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.

Życiorys

Syn Tomasza i Teofili z domu Porowskiej. Ukończył studia na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Lwowskiej uzyskując tytuł inżyniera. Był członkiem Związku Strzeleckiego, w którym ukończył kurs podoficerski i oficerski^[1].

W czasie I wojny światowej walczył w szeregach 5 pułku piechoty. W czasie bitwy pod Łowczówkiem, dwukrotnie raniony w płuco, dostał się do rosyjskiej niewoli. Pomimo odniesionych ran ratuje się ucieczką i przez sześć tygodni ukrywa się w okolicach Tarnowa, zajętego przez Rosjan. Po przesunięciu frontu powrócił do I Brygady^[1].

Od 31 stycznia do 9 marca 1917 roku był słuchaczem Kursu oficerów sztabowych i adiutantów wyższych dowództw w Warszawie. 22 marca 1917 roku został skierowany do macierzystego 5 pułku piechoty. W czasie służby w Legionach awansował na kolejne stopnie: chorążego (29 września 1914 roku), podporucznika (5 marca 1915 roku) i porucznika (2 lipca 1915 roku)^[2]. W lipcu 1917 roku, po kryzysie przysięgowym został internowany w Beniaminowie. Zwolniony z internowania wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej. Pełnił funkcję instruktora na kursach oficerskich^[1].

Podczas obrony Lwowa w listopadzie 1918 w trakcie wojny z Ukraińcami był członkiem Naczelnej Komendy Obrony Lwowa^[3], szefem sztabu obrony Lwowa i zastępcą komendanta Czesława Mączyńskiego^[4]^[5]. Po wybuchu powstania wielkopolskiego brał udział u organizacji Dowództwa Głównego Sił Zbrojnych Polskich w byłym zaborze pruskim. W kwietniu 1919 roku, wziął udział w wyprawie wileńskiej, jako oficer operacyjny Sztabu Naczelnego Wodza^[1].

W czasie wyprawy kijowskiej został szefem sztabu 15 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty. Na tym stanowisku wyróżnił się zdolnościami i osobistym męstwem. Razem z dywizją wziął udział w wyprawie nad Berezynę, walkach odwrotowych, bitwie warszawskiej, uderzeniu na Mińsk Mazowiecki, ataku na tyły bolszewickiej 15 Armii, w walkach pod Lidą i Mińskiem. Po zakończeniu walk i powrocie do Wielkopolski ukończył kurs informacyjny Sztabu Generalnego, kurs lotnictwa i kurs dowódców pułków saperów^[1]. Od 8 lipca 1921 roku dowodził 70 pułkiem piechoty w Jarocinie^[6]. Był założycielem tamtejszego Koła Towarzystwa Wiedzy Wojskowej. Chcąc dokończyć okres dowodzenia pułkiem wystąpił z wnioskiem o przesunięcie terminu skierowania go na jednoroczny kurs doszkolenia w Wyższej Szkole Wojennej^[1]. Zmarł 16 lutego 1922 roku w Poznaniu^[7], w następstwie szkarlatyny^[1].

13 kwietnia 1934 jego szczątki zostały przewiezione z Poznania do Lwowa, gdzie po uroczystym pogrzebie 15 kwietnia 1934 zostały pochowane w kwaterze dowódców na Cmentarzu Obrońców Lwowa^[8]^[9]^[10]^[11].

Upamiętnienie

Uchwałą Rady Miasta Lwowa z listopada 1938 jednej z ulic we Lwowie nadano imię Stanisława Nilskiego-Łapińskiego^[12].

Od 1 czerwca 2009 jest patronem Gimnazjum nr 1 w Łapach^[13]. W tym mieście ustanowiono też pomnik podpułkownika^[14].

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921)^[15]
Krzyż Niepodległości z Mieczami – pośmiertnie 9 listopada 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[16] zamiast uprzednio (9 listopada 1931 roku) nadanego Krzyża Niepodległości^[17]
Krzyż Walecznych – czterokrotnie^[1]
Odznaka za Rany i Kontuzje^[18]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Wspomnienie pośmiertne ↓.
↑ Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 7.
↑ Eugeniusz Romer, Pamiętnik Paryski 1918-1919, t. I, Warszawa 2010, s. 35.
↑ Obsada personalna obrony Lwowa 1 - 22.11.1918r. stankiewicze.com. [dostęp 2017-03-07].
↑ Iwona Łaptaszyńska: Obrona Lwowa 1 – 22.11.1918r.. genealogia.okiem.pl. [dostęp 2017-03-07].
↑ Nabożeństwo żałobne. „Polska Zbrojna”. 52, s. 3, 1922-02-22. Warszawa.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 maja 1922 roku, s. 348.
↑ Sprowadzenie zwłok ś. p. pułkownika Milskiego-Łapińskiego z Poznania do Lwowa. „Nowiny”, s. 2, Nr 29 z 11 kwietnia 1934.
↑ Z kraju. Przewiezienie zwłok obrońcy Lwowa. „Kurier Warszawski”, s. 4, Nr 100 z 13 kwietnia 1934.
↑ Pogrzeb ś. p. ppułk. Nilskiego-Łapińskiego manifestacją mieszkańców Lwowa. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 94 z 15 kwietnia 1934 z.
↑ Pogrzeb ś. p. ppułk. Nilskiego-Łapińskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 95 z 17 kwietnia 1934 z.
↑ Symboliczne nadanie nazw związanych z Obroną Lwowa szeregowi ulic we Lwowie. „Gazeta Lwowska”. Nr 265, s. 2, 22 listopada 1938.
↑ Gimnazjum nr 1 im. Ppłk. Stanisława Nilskiego-Łapińskiego w Łapach. podlaskie.gimnazja.edubaza.pl. [dostęp 2024-11-21].
↑ Marian Olechnowicz: Święto Niepodległości w Łapach. Zapomniany bohater i pomnik. poranny.pl, 2009-11-11. [dostęp 2024-11-21].
↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2976 z 13 maja 1921 r. Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 21, poz. 825
↑ M.P. z 1933 r. nr 258, poz. 276.
↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352, jako inż. Łapiński Stanisław Kazimierz.
↑ Na podstawie https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/21/Stanis%C5%82aw_%C5%81api%C5%84ski.jpg

Bibliografia

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
Stanisław Łapiński-Nilski. „Panteon Polski”, s. 11-12, Nr 16 z 1 listopada 1925.
Strona o znanych mieszkańcach Łap – Stanisław Nilski-Łapiński
Биография Станислава Нильского-Лапинского (RU). szlachta.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-09)].
Wiktor Krzysztof Cygan, Słownik biograficzny oficerów Legionów Polski. T. 1. Gryf, Warszawa 1992
Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Stanisław Łapiński. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2017-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-12)].
Ś.p. ppłk szt. gen. Stanisław Łapiński. „Polska Zbrojna”. 57, s. 3, 1922-02-27. Warszawa.

Galeria

Stanisław Nilski-Łapiński - legitymacja I Brygady Legionów
Grób Stanisława Nilskiego-Łapińskiego (u góry z lewej)
Pomnik Stanisława Nilskiego-Łapińskiego w Łapach

Linki zewnętrzne

Stanisław Nilski-Łapiński: Listopad we Lwowie (1918 r.) (1920) w bibliotece Polona

[CITEREFWspomnienie_pośmiertne-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Wspomnienie pośmiertne ↓.

[CITEREFLista_starszeństwa19177-2] Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 7.

[3] Eugeniusz Romer, Pamiętnik Paryski 1918-1919, t. I, Warszawa 2010, s. 35.

[4] Obsada personalna obrony Lwowa 1 - 22.11.1918r. stankiewicze.com. [dostęp 2017-03-07].

[5] Iwona Łaptaszyńska: Obrona Lwowa 1 – 22.11.1918r.. genealogia.okiem.pl. [dostęp 2017-03-07].

[6] Nabożeństwo żałobne. „Polska Zbrojna”. 52, s. 3, 1922-02-22. Warszawa.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_11_z_6_maja_1922_roku,_s._348-7] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 maja 1922 roku, s. 348.

[8] Sprowadzenie zwłok ś. p. pułkownika Milskiego-Łapińskiego z Poznania do Lwowa. „Nowiny”, s. 2, Nr 29 z 11 kwietnia 1934.

[9] Z kraju. Przewiezienie zwłok obrońcy Lwowa. „Kurier Warszawski”, s. 4, Nr 100 z 13 kwietnia 1934.

[10] Pogrzeb ś. p. ppułk. Nilskiego-Łapińskiego manifestacją mieszkańców Lwowa. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 94 z 15 kwietnia 1934 z.

[11] Pogrzeb ś. p. ppułk. Nilskiego-Łapińskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 95 z 17 kwietnia 1934 z.

[12] Symboliczne nadanie nazw związanych z Obroną Lwowa szeregowi ulic we Lwowie. „Gazeta Lwowska”. Nr 265, s. 2, 22 listopada 1938.

[13] Gimnazjum nr 1 im. Ppłk. Stanisława Nilskiego-Łapińskiego w Łapach. podlaskie.gimnazja.edubaza.pl. [dostęp 2024-11-21].

[14] Marian Olechnowicz: Święto Niepodległości w Łapach. Zapomniany bohater i pomnik. poranny.pl, 2009-11-11. [dostęp 2024-11-21].

[15] Dekret Wodza Naczelnego L. 2976 z 13 maja 1921 r. Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 21, poz. 825

[16] M.P. z 1933 r. nr 258, poz. 276.

[17] M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352, jako inż. Łapiński Stanisław Kazimierz.

[18] Na podstawie https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/21/Stanis%C5%82aw_%C5%81api%C5%84ski.jpg

[1]