Stadtbahn Köln

Stadtbahn Köln
	premetro
	; Stacja Friesenplatz kolei miejskiej w Kolonii
Państwo	Niemcy
Lokalizacja	Kolonia
Organizator	Verkehrsverbund Rhein-Sieg
Operator	Kölner Verkehrs-Betriebe AG
Liczba linii	12 zwykłych
Lata funkcjonowania	od 1877 (jako tramwaj); od 1968 (jako kolej miejska)
	Infrastruktura
	; Sieć kolei miejskiej w Kolonii
Długość sieci	190 km
Rozstaw szyn	1435 mm
Napięcie zasilania	750 V DC
Liczba stacji	233
Liczba zajezdni	4
	Tabor
Liczba pojazdów	382
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Stadtbahn Köln – system kolei miejskiej funkcjonujący w Kolonii, w Niemczech. Obejmuje swoim zasięgiem również okoliczne miejscowości: Bergisch Gladbach i Frechen. Oprócz tego posiada połączenie z systemem Stadtbahn Bonn poprzez dwie trasy międzymiastowe – nr 16 i 18. Łącznie składa się z 12 linii zwykłych.

Historia

Pierwsza linia tramwaju konnego ruszyła w 1877 roku. Sieć została zelektryfikowana w latach 1900–1901^[2]. Pod koniec lat 50. XX wieku zaplanowano budowę linii tramwajowej przecinającej centrum w osi północ-południe. Ze względu na rosnący ruch pojazdów oraz centralne położenie trasy zdecydowano przeprowadzenie trasy pod ziemią^[3]. Odcinek ten otwarto dla ruchu 11 października 1968 roku, systematycznie rozwijając system w kolejnych latach. W latach 70. XX wieku rozpoczęto proces włączania w system dwóch linii kolei podmiejskich, łączących Kolonię z koleją miejską w Bonn. Dane na temat tych kolei przedstawiono w tabeli poniżej^[4].

Nazwa kolei	Trasa	Rok otwarcia	Długość	Data przekształcenia w kolej miejską	Współczesne linie
Rheinuferbahn	Köln Mülheimer Brücke – Bonn Rheinuferbahnhof	1905 r.	25 km	1978 r.	16
Vorgebirgsbahn	Köln Barbarossaplatz – Bonn Rheinuferbahnhof	1897 r.	32 km	1985 r.	18

Linie

Sieć kolei miejskiej składa się z 12 linii zwykłych, które można podzielić na dwie kategorie: linie nr 3, 4, 5, 13, 16, 17 i 18 są obsługiwane pojazdami wysokopodłogowymi, korzystającymi z wysokich peronów, natomiast linie nr 1, 7, 9, 12 i 15 obsługiwane są pojazdami niskopodłogowymi, korzystającymi z peronów niskich^[2]. Z tego względu, na odcinkach obsługiwanych wspólnie przez oba typy taboru występują przystanki z fragmentem niskiej i wysokiej platformy.

Linia	Trasa	Rodzaj taboru	Długość	Czas przejazdu
1	Weiden West – Junkresdorf – Aachener Straße – Neumarkt – Deutzer Brücke – Brück Mauspfad (– Refrath – Bensberg)	niskoperonowy	26,5 km	56 min
3	Görlinger-Zentrum – Venloer Straße – Westbahnhof – Friesenplatz – Neumarkt – Severinsbrücke – Holweide Vischeringstraße (– Thielenbruch)	wysokoperonowy	22,1 km	50 min
4	Bocklemünd – Venloer Straße – Westbahnhof – Friesenplatz – Neumarkt – Severinsbrücke – Mülheim – Schlebusch	wysokoperonowy	21,7 km	48 min
5	Am Butzweilerhof – Westbahnhof – Friesenplatz – Hauptbahnhof – Heumarkt	wysokoperonowy	12,3 km	27 min
7	(Frechen-Benzelrath – Haus Vorst –) Aachener Straße – Neumarkt – Deutzer Brücke – Westhoven – Porz – Zündorf	niskoperonowy	25,8 km	62 min
9	Sülz – Universität – Südbahnhof – Neumarkt – Deutzer Brücke – Vingst – Königsforst	niskoperonowy	16 km	38 min
12	(Merkenich –) Niehl – Neusser Straße – S-Bahnhof Hansaring – Friesenplatz – Zollstock Südfriedhof	niskoperonowy	17,0 km	44 min
13	Sülzgürtel – Aachener Straße – Venloer Straße – Neusser Straße – Mülheimer Brücke – S-Bahnhof Mülheim – Holweide Vischeringstraße	wysokoperonowy	16,2 km	35 min
15	Chorweiler – Longerich – Neusser Straße – S-Bahnhof Hansaring – Friesenplatz – Ubierring	niskoperonowy	15,2 km	38 min
16	Niehl Sebastianstraße – Hauptbahnhof – Neumarkt – Ubierring – Sürth (– Wesseling – Rheinuferbahn – Bonn Hbf – Bonn Bad Godesberg-Stadthalle)	wysokoperonowy	45,6 km	88 min
17	Severinstraße – Bonner Wall – Rodenkirchen (– Sürth)	wysokoperonowy	8,5 km	15 min
18	(Thielenbruch –) Buchheim Herler Straße – S-Bahnhof Mülheim – Mülheimer Brücke – Hauptbahnhof – Neumarkt – Klettenbergpark (– Hürth – Brühl – Vorgebirgsbahn – Bornheim – Bonn Hbf)	wysokoperonowy	48,4 km	97 min

Tabor

Na tabor kolei miejskiej w Kolonii składają się aktualnie cztery typy taboru. Ich stan na koniec 2019 roku przedstawiono w tabeli poniżej^[2].

Typ	Rodzaj	Ilość	Producent	Lata produkcji	Długość
B100S	wysokopodłogowy	115	Duewag	1977–1996	28,0 m
K4000 Flexity Swift	niskopodłogowy	124	Bombardier	1995–2002	29,4 m
K5000 Flexity Swift	wysokopodłogowy	74	Bombardier	2002–2010	29,5 m
K4500 Flexity Swift	niskopodłogowy	69	Bombardier	2004–2007	29,0 m

Przypisy

↑ Z wyłączeniem tras w granicach miasta Bonn.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Robert Schwandl: Tram Atlas Deutschland 5. Berlin: 2019, s. 102–105.
↑ Bilfinger Berger - U-Bahnbau Köln (1963 / 1964). [dostęp 2021-01-22].
↑ Hans Schmitt: Stadtbahn Rhein-Sieg im Raume Bonn. 1973.

[1] Z wyłączeniem tras w granicach miasta Bonn.

[tramatlas-2] Robert Schwandl: Tram Atlas Deutschland 5. Berlin: 2019, s. 102–105.

[3] Bilfinger Berger - U-Bahnbau Köln (1963 / 1964). [dostęp 2021-01-22].

[4] Hans Schmitt: Stadtbahn Rhein-Sieg im Raume Bonn. 1973.

[1]

Metro	Berlin Hamburg Monachium Norymberga
Kolej miejska	Bielefeld Bochum Bonn Dortmund Duisburg Düsseldorf Essen Frankfurt nad Menem Hanower Kolonia Stuttgart
Tramwaje	Augsburg Berlin Bochum i Gelsenkirchen Brandenburg an der Havel Brema Brunszwik Chemnitz Chociebuż Darmstadt Dessau-Roßlau Drezno Duisburg Düsseldorf Erfurt Essen Frankfurt nad Menem Frankfurt nad Odrą Fryburg Bryzgowijski Gera Gotha Görlitz Halberstadt Halle (Saale) Hanower Heidelberg Jena Karlsruhe Kassel Kolonia Krefeld Lipsk Magdeburg Mannheim i Ludwigshafen Moguncja Monachium Mülheim an der Ruhr i Oberhausen Naumburg Nordhausen Norymberga Plauen Poczdam Rostock Rüdersdorf i Schöneiche Saarbrücken Schwerin Strausberg Ulm Weil am Rhein Woltersdorf Würzburg Zwickau
Tramwaje dwusystemowe	Chemnitz Heilbronn Karlsruhe Kassel Saarbrücken
Tramwaje konne	Döbeln
Kolej podwieszana	Dortmund Düsseldorf Drezno Wuppertal