Spółgłoska nosowa dwuwargowa bezdźwięczna
| m̥ | |
| Jednostka znakowa |
m̥ |
|---|---|
| Unikod |
U+006d U+0325 |
| UTF-8 (hex) |
6d cc a5 |
| Inne systemy | |
| X-SAMPA | m_0 |
| IPA Braille↗ | ⠍⠠⠫ |
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |
Spółgłoska nosowa dwuwargowa bezdźwięczna – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych. W międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA oznaczanej symbolem: [m̥]. Symbol ten pochodzi on znaku ⟨m⟩ (Spółgłoska nosowa dwuwargowa) i znaku diakrytycznego oznaczającego bezdźwięczność. Odpowiednik w X-SAMPA to m_0.
Artykulacja
[edytuj | edytuj kod]Opis
[edytuj | edytuj kod]W czasie artykulacji podstawowego wariantu [m̥][1]:
- prąd powietrza wydychanego z płuc jest modulowany, w związku z czym artykulacja tej spółgłoski wymaga inicjacji płucnej i egresji;
- tylna część podniebienia miękkiego znajduje się w nienapiętej pozycji, prąd powietrza przechodzi również przez nos;
- prąd powietrza w jamie ustnej przepływa ponad całym językiem, ewentualnie powietrze uchodzi przynajmniej wzdłuż środkowej linii języka];
- dolna warga styka podczas wymowy się z górną wargą, tworząc zwarcie. Dochodzi do zablokowania przepływu powietrza przez jamę ustną, jednak ponieważ podniebienie miękkie jest opuszczone, powietrze uchodzi również przez nos;
- wiązadła głosowe nie drgają, spółgłoska ta jest więc bezdźwięczna.
Przykłady
[edytuj | edytuj kod]Przykłady w wybranych językach:
| Język | Słowo | IPA | Znaczenie | Uwagi | |
|---|---|---|---|---|---|
| Język birmański[2] | မှာ | [m̥à] | 'zauważyć' | ||
| Język estoński[3] | lehm | ˈlehm̥ | 'krowa' | Wariant głoski /m/ po głoskach /t, s, h/. | |
| Język islandzki[4] | hampur | [ˈham̥pʏr] | 'konopie' | ||
| Język Jalapa Mazatec[2] | ma | [m̥a] | 'czarny' | ||
| Język kildin[5] | лēӎӎьк | [lʲeːm̥ʲːk] | 'rzemień' | ||
| Język polski[6] | rytm | [rɨt̪m̥] | Wariant głoski /m/. | ||
| Język ukraiński[7] | ритм | [rɪt̪m̥] | 'rytm' | Wariant głoski /m/. | |
| Język walijski[8] | fy mhen | [və m̥ɛn] | 'moja głowa' | Wariant głoski /p/. | |
| Język yupik środkowy[9] | pisteḿun | [ˈpistəm̥un] | 'służyć' | ||
| Język xumi[10][11] | - | [Hm̥ɛ̃] | 'lekarz' | Wariant głoski /m/. | |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Derwojedowa 2005 ↓, s. 51.
- ↑ a b Peter Ladefoged, Ian Maddieson, The Sounds of the World's Languages, Oxford: Blackwell, 1996 (ang.).
- ↑ Eva Liina Asu, Pire Teras. Estonian. „Journal of the International Phonetic Association”. 39 (3), s. 367–372, 2009. DOI: 10.1017/s002510030999017x. (ang.).
- ↑ Kristján Árnason, The Phonology of Icelandic and Faroese, Oxford University Press, 2011 (ang.).
- ↑ Rimma Kuruch, КРАТКИЙ ГРАММАТИЧЕСКИЙ ОЧЕРК СААМСКОГО ЯЗЫКА, 1985 (ros.).Data dostępu do witryny: 17 września 2018
- ↑ Derwojedowa 2005 ↓, s. 54.
- ↑ Andrii Danyenko, Serhii Vakulenko, Ukrainian, Lincom Europa, 1995 (ang.).Data dostępu do witryny: 17 września 2018
- ↑ Glyn E. Jones, Welsh Phonology: Selected Readings, Cardiff: University of Wales Press, 1984, s. 40–64 (ang.).
- ↑ Steven Jacobson, A Practical Grammar of the Central Alaskan Yup'ik Eskimo Language, Fairbanks: Alaska Native Language Center, 1995 (ang.).
- ↑ Katia Chirkova, Yiya Chen. Xumi, Part 1: Lower Xumi, the Variety of the Lower and Middle Reaches of the Shuiluo River. „Journal of the International Phonetic Association”. 43 (3), s. 363–379, 2013. DOI: 10.1017/S0025100313000157. (ang.).Data dostępu do witryny: 17 września 2018
- ↑ Katia Chirkova, Yiya Chen, Tanja Kocjančič Antolík. Xumi, Part 2: Upper Xumi, the Variety of the Upper Reaches of the Shuiluo River. „Journal of the International Phonetic Association”. 43 (3), s. 381–396, 2013. DOI: 10.1017/S0025100313000169. (ang.).Data dostępu do witryny: 17 września 2018
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]Magdalena Derwojedowa: Zamiast korepetycji Język polski Kompendium. Świat książki, 2005. ISBN 83-7391-251-7.