Rycerzyk czerwonozłoty

Rycerzyk czerwonozłoty

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	incertae sedis
Rodzaj	rycerzyk
Gatunek	rycerzyk czerwonozłoty
Nazwa systematyczna
Tricholomopsis rutilans (Schaeff.) Singer Schweiz. Z. Pilzk. 17: 56 (1939)
Multimedia w Wikimedia Commons

Rycerzyk czerwonozłoty (Tricholomopsis rutilans (Schaeff.) Singer) – gatunek grzybów należący do rzędu pieczarkowców (Agaricales)^[1].

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Tricholomopsis, Incertae sedis, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1774 r. Jacob Christian Schaeffer nadając mu nazwę Agaricus rutilans. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1939 r. Rolf Singer, przenosząc go do rodzaju Tricholomopsis^[1].

Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1968 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako złotawka, boczniak czerwonozłoty, bedłka czerwonozłota, brzegowłosek czerwonozłoty^[2]. Ma ok. 30 synonimów. Niektóre z nich^[3]:

Kapelusz

Średnica 3–15 cm, u młodych okazów jest półokrągły, łukowaty z podwiniętym brzegiem, u starszych rozpostarty, czasami z tępym garbem^[4]. Skórka delikatnie filcowata, żółte tło pokryte jest liliowo-czerwonymi łuseczkami^[5]. Gatunek ten ma bardzo zmienne ubarwienie kapelusza; u młodych okazów kapelusz może być całkowicie purpurowofioletowy, zaś u starszych jednolicie żółty. Rekordowy okaz znaleziono we Włoszech na pniu dęba korkowego – jego kapelusz miał średnicę 56 cm^[6].

Blaszki

Dość gęste, przy trzonie ząbkowato wykrojone lub szeroko przyrośnięte oraz nieco płatkowate. Mają zawsze żółtawy kolor, ale u młodszych okazów są jaśniejsze, z wiekiem ciemnieją^[4].

Trzon

Wysokość 5–12 cm, grubość 1–3 cm^[4]. Jest cylindryczny, koloru kapelusza, czasem tylko żółty, przy samym kapeluszu odcinający się białawo lub żółtawo, wkrótce staje się pusty^[5].

Miąższ

Żółty. Zapach i smak trochę mdłe^[5].

Wysyp zarodników

Biały, nieamyloidalny. Zarodniki gładkie, eliptyczne, o rozmiarach 6,5–8 × 4,5–5,5 μm, bez pory rostkowej^[5].

Występuje w Ameryce Północnej i Środkowej, Europie, Azji i Australii^[7]. W Polsce jest pospolity^[8].

Owocniki wytwarza od lipca do listopada, pojedynczo lub w kępach na pniach drzew^[5]. Czasami występuje gromadnie. Rośnie przy podstawie pni lub na martwym drewnie^[4]. Niekiedy pozornie rośnie na ziemi, w rzeczywistości jednak grzybnia wyrastająca z podstawy jego trzonu wyrasta na korzeniach drzew. Rośnie na różnych gatunkach drzew, zarówno liściastych, jak iglastych, zaobserwowano jednak, że w Europie Środkowej rośnie głównie na drzewach iglastych, w Europie Południowej natomiast na drzewach liściastych^[6].

Naziemny grzyb saprotroficzny^[2]. Nie jest trujący, jest jednak mało smaczny i z tego powodu uważany jest za niejadalny^[9][4]. Przez niektórych autorów jest uważany za grzyb jadalny, jako domieszka w małych ilościach do potraw mieszanych, może bowiem wywoływać dolegliwości żołądkowe, ma również niezbyt przyjemny smak i zapach^[5].