Roy Campbell (poeta)

Roy Campbell

Roy Campbell, Mary Campbell, Jacob Kramer, Dolores
Imię i nazwisko	Ignatius Royston Dunnachie Campbell
Data i miejsce urodzenia	2 października 1901 Durban
Data i miejsce śmierci	22 kwietnia 1957 k. Setúbal
Narodowość	południowoafrykańska
Język	angielski
Dziedzina sztuki	poezja
Ważne dzieła
Płonący Żółw Adamastor Flowering Reeds
Multimedia w Wikimedia Commons

Roy Campbell, właśc. Ignatius Royston Dunnachie Campbell (ur. 2 października 1901 w Durbanie, zm. 22 kwietnia 1957 k. Setúbal) – południowoafrykański poeta i satyryk.

Urodził się w Durbanie i pobierał nauki w tamtejszym liceum. Od najmłodszych lat interesował się literaturą, spędzał też wiele czasu na wolnym powietrzu. Z pasją łowił ryby, jeździł konno, polował, płynnie mówił po zulusku.

Opuścił Afrykę Południową w 1918, aby wstąpić na Uniwersytet Oksfordzki. W rzeczywistości nigdy nie rozpoczął nauki, ale jego zdolności rozwijały się w atmosferze uniwersyteckiego miasta. W wierszach naśladował Eliota i Paula Verlaine’a, później poznał Eliota i Wyndhama Lewisa. Swój pierwszy tom wierszy The Flaming Terrapin (Płonący Żółw) opublikował w 1924, gdy miał tylko 22 lata.

Debiut umocnił jego reputację jako twórcy z wielką przyszłością. Krytykował grupę poetycką Bloomsbury, która wedle niego była rozwiązła, snobistyczna i w pewnym sensie antychrześcijańska. W swej satyrze Georgiada, opublikowanej w 1931, zjadliwie zaatakował tę grupę – wystarczającym powodem mógł być romans jego żony z kochankiem Virginii Woolf.

Powrócił do Afryki Południowej i rozpoczął wydawanie czasopisma literackiego „Voorslag”, w czym pomagali mu William Plomer i Laurens van der Post. Po pewnym czasie uznał jednak tamtejszą scenę literacką za zbyt skoncentrowaną na własnych problemach. Po opublikowaniu satyrycznego poematu The Wayzgoose (1928) przeprowadził się do Francji.

Okres francuski zaowocował publikacjami: Adamastora (1930), Wierszy (Poems, 1930), Georgiady (The Georgiad – A Satirical Fantasy in Verse, 1931) oraz pierwszego tomu autobiografii Przerwany zapis (Broken Record, 1934).

Wkrótce doszło do wybuchu hiszpańskiej wojny domowej, w której poparł generała Francisco Franco i wziął bezpośredni udział w walkach. Ponieważ sympatyzował z katolicyzmem, on i jego rodzina zmienili wyznanie w niewielkiej hiszpańskiej wiosce Altea w 1935. Jego wsparcie dla Franco zostało wyrażone w poemacie Kwitnąca strzelba (Flowering Rifle, 1939).

Wybór ten przysporzył mu wielu wrogów, ale Campbell był przekonany, że wojna domowa była konfliktem pomiędzy chrześcijaństwem, jego wartościami i ponadczasową etyką, a destruktywnymi siłami ateizmu i komunizmu. Większość zachodnich artystów i pisarzy sympatyzowała z republikanami, toteż jego opowiedzenie się przeciwko większości opinii publicznej źle wpłynęło na popularność jego dzieł. Po wojnie zamieszkał w Wielkiej Brytanii, gdzie utrzymywał koleżeńskie relacje z J.R.R. Tolkienem, mimo niechętnego nastawienia C.S. Lewisa.

W czasie II wojny światowej służył w Armii Brytyjskiej, awansując do stopnia sierżanta. W 1944 został zwolniony z wojska z powodów zdrowotnych. Następnie przeprowadził się do Portugalii w 1952. Tam opublikował drugi tom autobiografii Light on a Dark Horse.

Nawrócenie Campbella zainspirowało go do stworzenia wierszy, uważanych przez niektórych za najdoskonalsze przykłady liryki duchowej jego pokolenia. Przetłumaczył wiersze świętego Jana od Krzyża i udokumentował swoje nawrócenie w utworach zawartych w Mithraic Emblems (1936).

Zginął w wypadku samochodowym niedaleko Setúbal w Portugalii w wielkanocny poniedziałek 1957.

Był żonaty z Mary Garman – członkinią Bloomsbury Group. Miał z nią dwie córki: Teresę „Tess” i Annę.

Pomimo że przez niektórych ze swoich rówieśników, takich jak Thomas Stearns Eliot, Dylan Thomas czy Edith Sitwell, był uważany za jednego z najlepszych poetów dwudziestego stulecia, jego bezkompromisowe poparcie dla niemodnych spraw i zdolność do robienia sobie wrogów pośród wpływowych ludzi sprawiły, że jego dorobek popadł w zapomnienie.

• Biografia Roya Campbella (ang.)
• Artykuł Rogera Scrutona o Royu Campbellu (ang.)
• Zobacz zbiór prac Roya Campbella w Wikilivres (dawniej Bibliowiki)