Rajowate

Rajowate
	Rajidae
	Blainville, 1816
	; Przedstawiciel rodziny – Dipturus innominatus
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Gromada	ryby chrzęstnoszkieletowe
Podgromada	spodouste
Infragromada	Euselachii
(bez rangi)	płaszczki
Rząd	rajokształtne
Rodzina	rajowate
	Typ nomenklatoryczny
	Raja Linnaeus, 1758
Synonimy
	Plagiostomia Rafinesque, 1815; Platosomia Rafinesque, 1815; Raia Blainville, 1816; Platysomi Stark, 1828; Rajidæ – Bonaparte, 1831; Rajae – Eichwald, 1831; Batides van der Hoeven, 1855; Raiaidae – Gill, 1873; Cephaleutherinae Jordan, 1894; Amblyrajini McEachran & Dunn, 1998; Rostrorajinae Ishihara, Treloar, Bor, Senou & Jeong, 2012; Rostrorajini – Chiquillo, Ebert, Slager & Crow, 2014;
Rodzaje
	18 rodzajów – zobacz opis w tekście
	18 rodzajów – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Rajowate^[12], płaszczkowate^[13], płaszczki właściwe^[14] (Rajidae) – rodzina ryb chrzęstnoszkieletowych z rzędu rajokształtnych (Rajiformes). Niektóre gatunki są poławiane w celach konsumpcyjnych.

Zasięg występowania

Wody oceaniczne całego świata, od zimnych do bardzo ciepłych. W ciepłych wodach spotykane w głębszych, chłodniejszych warstwach.

Cechy charakterystyczne

Ciało silnie spłaszczone grzbietobrzusznie, kształt zwykle romboidalny. Wierzchnia część ciała pokryta kolcami, których wielkość i rozmieszczenie jest zależna od gatunku. Płetwy piersiowe bardzo szerokie, zwykle z kolcami. Pięć par szczelin skrzelowych. Tryskawki dobrze rozwinięte. Na wąskim ogonie brak kolców, są natomiast dwie małe płetwy grzbietowe i narządy elektryczne. Ubarwienie zależne od podłoża (mimetyzm) i wieku ryby. Dymorfizm płciowy przejawia się szerszym dyskiem i lepiej rozwiniętymi kolcami u samic. Rajowate są rybami jajorodnymi.

Tryb życia

Raje prowadzą przydenny tryb życia, często zagrzebane w piasku lub mule. Żywią się rybami i skorupiakami.

Klasyfikacja

Do rodziny należą następujące rodzaje^[15]:

Amblyraja Malm, 1877
Beringraja Ishihara, Treloar, Bor, Senou & Jeong, 2012
Breviraja Bigelow & Schroeder, 1948
Caliraja Ebert, 2022
Dactylobatus Bean & Weed, 1909
Dentiraja Whitley, 1940
Dipturus Rafinesque, 1810
Hongeo Jeong & Nakabo, 2009 – jedynym przedstawicielem jest Hongeo koreanus (Jeong & Nakabo, 1997)
Leucoraja Malm, 1877
Malacoraja Stehmann, 1970
Neoraja McEachran & Compagno, 1982
Okamejei Ishiyama, 1958
Orbiraja Last, Weigmann & Dumale, 2016
Raja Linnaeus, 1758
Rajella Stehmann, 1970
Rostroraja Hulley, 1972
Spiniraja Whitley, 1939 – jedynym przedstawicielem jest Spiniraja whitleyi (Iredale, 1938)
Zearaja Whitley, 1939

Zobacz też

lista rodzin ryb

Uwagi

↑ ^a ^b ^c ^d Definiacja taksonu nie opiera się na nazwie rodzajowej.
↑ Pisownia oryginalna, takson zdefiniowany w ponadrodzajowej randze.
↑ Typ nomenklatoryczny: Cephaleutherus Rafinesque, 1810 (= Raja Linnaeus, 1758).
↑ Typ nomenklatoryczny: Amblyraja Malm, 1877.
↑ Typ nomenklatoryczny: Rostroraja Hulley, 1972.

Przypisy

↑ ^a ^b H.M.D. de Blainville. Prodrome d’une nouvelle distribution systématique du règne animal. „Bulletin des Sciences, par la Société Philomáthique de Paris”. Année 1816, s. 120, 1816. Paris. (fr.).
↑ ^a ^b C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 93. (fr.).
↑ J. Stark: Elements of natural history, adapted to the present state of the science, containing the generic characters of nearly the whole animal kingdom, and the descriptions of the principal species. Cz. 1: Vertebrata. Edinburgh: W. Blackwood, 1828, s. 388. (ang.).
↑ Ch.-L. Bonaparte. Saggio di una distribuzione metodica degli animali vertebrati. „Giornale Arcadico di Scienze Lettere ed Arti”, s. 156, 1831. (wł.).
↑ C.E. von Eichwald: Zoologia Specialis, quam Expositis Animalis tum Vivis, tum Fossilibus potossimum Rossiae in Universum, et Poloniae in Species, in Usum Lectionum Publicarum in Universitate Caesarea Vilnensi habendarum edidit. T. 3. Vilnius: Josophi Zawadski, 1831, s. 114. (łac.).
↑ J. van der Hoeven: Handboek der dierkunde. Wyd. Tweede deel. T. 2. Amsterdam: J.C.A. Sulpke, 1855, s. 255. (niderl.).
↑ T.N. Gill. Catalogue of the fishes of the east coast of North America. „Report on the condition of the sea fisheries of the south coast of New England”. 1, s. 790, 1873. (ang.).
↑ T.N. Gill. The nomenclature of the Myliobatidae, or Aëtobatidæ. „Proceedings of the United States National Museum”. 17 (990), s. 113, 1894. (ang.).
↑ J.D. McEachran & K. A. Dunn. Phylogenetic analysis of skates, a morphologically conservative clade of elasmobranchs (Chondrichthyes: Rajidae). „Copeia”. 1998 (2), s. 278, 1998. (ang.).
↑ H. Ishihara, M. Treloar, P.H.F. Bor, H. Senou & C.-H. Jeong. The comparative morphology of skate egg capsules (Chondrichthyes: Elasmobranchii: Rajiformes). „Bulletin of the Kanagawa Prefectural Museum (Natural Science)”. 41, s. 31, 2012. (ang.).
↑ K.L. Chiquillo, D.A. Ebert, C.J. Slager & K.D. Crow. The secret of the mermaid’s purse: Phylogenetic affinities within the Rajidae and the evolution of a novel reproductive strategy in skates. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 75, s. 245, 2014. DOI: 10.1016/j.ympev.2014.01.012. (ang.).
↑ Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982. ISBN 83-215-2103-7.
↑ G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.
↑ Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973
↑ RonR. Fricke RonR., William NeilW.N. Eschmeyer William NeilW.N., Richard van derR. Laan Richard van derR. (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer’s Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 5 marca 2024 [dostęp 2024-04-06] (ang.).

Bibliografia

Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.

[def-2] Definiacja taksonu nie opiera się na nazwie rodzajowej.

[4] Pisownia oryginalna, takson zdefiniowany w ponadrodzajowej randze.

[10] Typ nomenklatoryczny: Cephaleutherus Rafinesque, 1810 (= Raja Linnaeus, 1758).

[12] Typ nomenklatoryczny: Amblyraja Malm, 1877.

[14] Typ nomenklatoryczny: Rostroraja Hulley, 1972.

[bla-1] H.M.D. de Blainville. Prodrome d’une nouvelle distribution systématique du règne animal. „Bulletin des Sciences, par la Société Philomáthique de Paris”. Année 1816, s. 120, 1816. Paris. (fr.).

[raf-3] C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 93. (fr.).

[sta-5] J. Stark: Elements of natural history, adapted to the present state of the science, containing the generic characters of nearly the whole animal kingdom, and the descriptions of the principal species. Cz. 1: Vertebrata. Edinburgh: W. Blackwood, 1828, s. 388. (ang.).

[bon-6] Ch.-L. Bonaparte. Saggio di una distribuzione metodica degli animali vertebrati. „Giornale Arcadico di Scienze Lettere ed Arti”, s. 156, 1831. (wł.).

[eich-7] C.E. von Eichwald: Zoologia Specialis, quam Expositis Animalis tum Vivis, tum Fossilibus potossimum Rossiae in Universum, et Poloniae in Species, in Usum Lectionum Publicarum in Universitate Caesarea Vilnensi habendarum edidit. T. 3. Vilnius: Josophi Zawadski, 1831, s. 114. (łac.).

[hoe-8] J. van der Hoeven: Handboek der dierkunde. Wyd. Tweede deel. T. 2. Amsterdam: J.C.A. Sulpke, 1855, s. 255. (niderl.).

[gill-9] T.N. Gill. Catalogue of the fishes of the east coast of North America. „Report on the condition of the sea fisheries of the south coast of New England”. 1, s. 790, 1873. (ang.).

[jor-11] T.N. Gill. The nomenclature of the Myliobatidae, or Aëtobatidæ. „Proceedings of the United States National Museum”. 17 (990), s. 113, 1894. (ang.).

[mce&dunn-13] J.D. McEachran & K. A. Dunn. Phylogenetic analysis of skates, a morphologically conservative clade of elasmobranchs (Chondrichthyes: Rajidae). „Copeia”. 1998 (2), s. 278, 1998. (ang.).

[ish&inni-15] H. Ishihara, M. Treloar, P.H.F. Bor, H. Senou & C.-H. Jeong. The comparative morphology of skate egg capsules (Chondrichthyes: Elasmobranchii: Rajiformes). „Bulletin of the Kanagawa Prefectural Museum (Natural Science)”. 41, s. 31, 2012. (ang.).

[chi&inni-16] K.L. Chiquillo, D.A. Ebert, C.J. Slager & K.D. Crow. The secret of the mermaid’s purse: Phylogenetic affinities within the Rajidae and the evolution of a novel reproductive strategy in skates. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 75, s. 245, 2014. DOI: 10.1016/j.ympev.2014.01.012. (ang.).

[Rutk-17] Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982. ISBN 83-215-2103-7.

[Nikolski-18] G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.

[KRR-19] Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973

[cof-20] RonR. Fricke RonR., William NeilW.N. Eschmeyer William NeilW.N., Richard van derR. Laan Richard van derR. (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer’s Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 5 marca 2024 [dostęp 2024-04-06] (ang.).

[1]