Przejdź do zawartości

Pseudomorfoza

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
skrzemieniałe drewno - materia organiczna zastąpiona została przez krzemionkę
pseudomorfoza dolomitu po kalcycie

Pseudomorfoza (inaczej pseudomorfizm od gr. ψευδο fałszywy i μορφή kształt) - zjawisko dziedziczenia formy zewnętrznej przez minerał wtórny lub agregat mineralny, który utworzył się w miejscu innego, pierwotnego minerału. Postać nowo powstałego minerału nawiązuje do wcześniej istniejącego kryształu, natomiast skład chemiczny i budowa wewnętrzna odpowiadają nowo utworzonemu minerałowi.

Pseudomorfozy stanowią ważne świadectwo przeobrażeń, jakie zachodziły w skałach.

Istnieją dwa rodzaje podstawienia pseudomorficznego:

  1. paramorfoza - gdy nie następuje zamiana substancji, nowy minerał jest odmianą polimorficzną minerału pierwotnego, np. aragonit przechodzi w kalcyt, zachowując swą zewnętrzną postać
  2. gdy nowy minerał ma inny skład chemiczny, podstawienie mogło nastąpić na trzy sposoby:
  • stopniowe zastąpienie pierwotnej materii (nie musi to być minerał), nowym minerałem bez reakcji chemicznej np. skamieniałe drewno
  • minerał pierwotny przestał istnieć na skutek rozpuszczenia lub rozkładu, pozostawiając formę, która wypełniła się ponownie
  • przeobrażenie minerału, które nastąpiło przez:

Do często spotykanych pseudomorfoz należą: