Powiat Waldenburg

Powiat Waldenburg
Landkreis Waldenburg
	powiat
Państwo	Królestwo Prus
Prowincja	Śląsk
Siedziba	Waldenburg
Zarządzający	Günther Bier (1943–1945)
Powierzchnia	415,54 km²
Populacja (1939); • liczba ludności	; 117 918
• gęstość	283,77 os./km²
	Szczegółowy podział administracyjny
Liczba miast	2
Liczba gmin	45
	Położenie na mapie;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Powiat Waldenburg (niem. Landkreis Waldenburg, pol. powiat wałbrzyski) – prusko-niemiecka jednostka podziału administracyjnego, istniejąca w latach 1816–1945, wchodząca w skład prowincji śląskiej (do 1919 r.), a następnie prowincji dolnośląskiej.

Historia

Landkreis Waldenburg powstał na terenie średniowiecznego księstwa świdnicko-jaworskiego 24 stycznia 1818 r., wyniku podziału dotychczasowego powiatu świdnickiego. Wchodził on w skład rejencji dzierżoniowskiej (do 1820 r.), a następnie po jej likwidacji do wrocławskiej^[1]. Siedzibą starosty, urzędu i sejmiku powiatowego był Waldenburg.

1 kwietnia 1924 r. miała miejsce kolejna reforma podziału administracyjnego, w efekcie której wydzielono z powiatu miasto Wałbrzych jako powiat miejski (Stadtkreis). Mimo tego siedzibą urzędów powiatu ziemskiego pozostało nadal to miasto.

13 września 1937 r. nadano powiatowi oficjalną nazwę: Waldenburg (Schles.).

Powiat wałbrzyski został zajęty w maju 1945 r. przez oddziały Armii Czerwonej. Kilkanaście dni później zaczęła działać polska administracja. Utworzono powiat wałbrzyski, który swoim zasięgiem terytorialnym pokrywał się z dawnym powiatem Waldenburg.

Landraci^[2]

1867–1874 Conrad F. O. E. M. F. Freiherr von Zedlitz und Neukirch
1875–1882 dr Carl J. R. von Bitter
1882–1885 Karl Freiherr von Dörnberg
1885–1897 dr Kurt T. E. O. von Lieres und Wilkau
1897–1907 Jakob C. R. Scharmer
1907–1916 dr Robert Freiherr von Zedlitz und Neukirch
1916–1919 H. A. von Götz
1919–1919 Mücke^[3]
1920–1925 Oskar Schütz
1925–1932 Karl Franz
1932–1933 dr Wilhelm Brandes
1933–1933 dr Walter von Boeckmann
1933–1934 Walter Kühn
1934–1943 Karl Williger
1943–1945 Günther Bier

Ludność (1885–1939)

1885 r. – 117.684
1890 r. – 122.972, z czego ewangelicy: 86.594, katolicy: 35.492, wyznanie mojżeszowe: 375
1900 r. – 143.361, z czego ewangelicy: 96.171, katolicy: 46.239
1910 r. – 168.714, z czego ewangelicy: 110.875, katolicy: 55.800
1925 r. – 133.504, z czego ewangelicy: 89.079, katolicy: 36.641, wyznanie mojżeszowe: 188, inni chrześcijanie: 577
1933 r. – 134.090, z czego ewangelicy: 87.414, katolicy: 34.364, wyznanie mojżeszowe: 127, inni chrześcijanie: 400
1939 r. – 117.918, z czego ewangelicy: 78.524, katolicy: 27.791, wyznanie mojżeszowe: 39, inni chrześcijanie: 788

Podział administracyjny

1 stycznia 1945 powiat dzielił się na:

2 miasta^[4]: Gottesberg i Friedland
45 gmin

Osoby związane z powiatem

Gerhart Hauptmann, niemiecki dramaturg i powieściopisarz, laureat nagrody Nobla.

Zobacz też

powiat wałbrzyski

Przypisy

↑ A. i A. Galasowie, Dzieje Śląska w datach, wyd. Rzeka, Wrocław 2001, s. 179.
↑ Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Waldenburg. geschichte-on-demand.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-02)]..
↑ Komisaryczny starosta.
↑ W latach 1818–1924 Wałbrzych również wchodził w skład powiatu.

Bibliografia

R. Kamionka, Die Reorganisation der Kreiseinteilung Schlesiens in der Stein-Hardenbergschen Reformperiode, Breslau 1934.
D. Stüttgen, H. Neubach, W. Hubatsch, Schlesien, [w:] W. Hubatsch, Grundriß zur deutschen Verwaltungsgeschichte 1815 – 1945. Preussen, Marburg/Lahn 1976.

Linki zewnętrzne

[1] A. i A. Galasowie, Dzieje Śląska w datach, wyd. Rzeka, Wrocław 2001, s. 179.

[2] Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Waldenburg. geschichte-on-demand.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-02)]..

[3] Komisaryczny starosta.

[4] W latach 1818–1924 Wałbrzych również wchodził w skład powiatu.

[1]